پشت‌پرده رایزنی‌های سه‌جانبه تل‌آویو، ریاض و قاهره

دیپلمات‌های مصری پشت‌پرده رایزنی‌های سه‌جانبه جاری میان مصر، عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی درباره جزایر «تیران» و «صنافیر» را فاش کردند.

عربستان سعودی کنترل این دو جزیره را که دروازه ورود به بندرهای «العبقه» و «ایلات» هستند، در سال ۱۹۵۰ به مصر واگذار کرد. این جزایر بعدها به عنوان بخشی از معاهده صلح سال ۱۹۷۹ میان تل‌آویو و مصر غیرنظامی شدند. اکنون رایزنی‌هایی سه‌جانبه در جریان است تا مالکیت این این جزایر بار دیگر به عربستان سعودی بازگردد.

دیپلمات‌های مصری، امروز (سه‌شنبه)، در گفت‌و‌گو با روزنامه «العربی الجدید» فاش کردند که ریاض و تل‌آویو از مدت‌ها پیش در زمینه امنیتی و اطلاعاتی با یکدیگر در تماس هستند و رایزنی‌های فشرده کنونی درباره جزایر تیران و صنافیر نیز برای فیصله دادن به این پرونده در سریع‌ترین زمان ممکن همچنان میان سه‌ طرف در جریان است.

یک منبع مصری که روزنامه العربی الجدید آن را ویژه خواند، خبر داد که فرماندهان نظامی و اطلاعاتی سه‌ طرف هفته گذشته گردهم آمده‌اند و کلیت توافقی را که قرار است به‌زودی از آن را اعلام کنند، به بحث گذاشته‌اند.

منابع مصری می‌گویند مسائل جدیدی که در حال حاضر سه‌ طرف در حال رایزنی درباره آن هستند، مبنای حضور طرف مصری در مذاکرات است و نه ابعاد تاریخی مربوط به توافق کمپ دیوید و حاکمیت قبلی مصر بر جزایر تیران و صنافیر.

بنابر گفته این منابع، سازوکاری میان سه‌ طرف درباره تضمین امنیت دریانوردی در این گذرگاه راهبردی که به بندرهای العقبه در اردن و ایلات در جنوب اراضی اشغالی منتهی می‌شود، ایجاد خواهد شد.

در ادامه این گزارش آمده است که سران سعودی قصد دارند به‌جای ابوظبی به مصر به عنوان میانجی روابط غیرعلنی خود با تل‌آویو تکیه کنند. منابع مصری می‌گویند که گسترش روابط تل‌آویو و ابوظبی به ضرر منافع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج [فارس] جزء اموری است که باعث عصبانیت عربستان سعودی شده است.

یک دیپلمات سابق مصر در گفت‌و‌گو با این روزنامه قطری اظهار داشت: «هدف از صحبت‌های کنونی درباره تمهیدات مربوط به وضعیت جزایر تیران صنافیر توجیه مذاکرات سعودی‌ها با همتایان اسرائیلی‌شان به عنوان گامی در راستای عادی‌سازی روابط دو طرف است و نه بیشتر چراکه عملا حاکمیت دو جزیره به عربستان سعودی منتقل شده است.»

یک دیپلمات مصری مستقر در واشنگتن نیز خبر داد که موضع‌ آشکار عربستان سعودی تا این لحظه این است که این کشور آماده عادی‌سازی گسترده و علنی روابط خود با تل‌آویو در مقطع کنونی نیست.

این منبع در عین حال افزود که تل‌آویو در رایزنی‌های اخیر این موضع‌گیری عربستان سعودی را درک کرده و هیچ گونه نارضایتی از خود ابراز نکرده و در مسیر توافق‌های غیرعلنی میان دو طرف درباره پاره‌ای از مسائل منطقه‌ای مانع‌تراشی نکرده است.

پیشتر، وبگاه آمریکایی «آکسیوس» در این باره گفته بود که در صورت توفیق در این مذاکرات و حصول توافق بین ریاض و تل‌آویو، «همچنین ممکن است که تنش‌ها بین دولت بایدن و عربستان سعودی را کاهش یابد».

طبق معاهده سازش سال ۱۹۷۹ مصر و رژیم صهیونستی، جزایر تیران و صنافیر باید منطقه غیرنظامی باشد و نیروی ناظران چند ملیتی به رهبری ایالات متحده در آن حضور داشته باشند.

به رغم علیرغم اعتراضات عمومی در مصر، پارلمان این کشور در تاریخ ژوئن ۲۰۱۷ و دادگاه عالی مصر در مارس ۲۰۱۸ توافقی را برای انتقال مالکیت و حاکمیت این دو جزیره به عربستان سعودی تصویب کردند؛ اما این توافق به دلیل معاهده ۱۹۷۹ به رضایت و تایید رژیم صهیونیستی هم نیاز داشت.

 رژیم صهیونیستی موافقت اصولی خود را برای انتقال مالکیت جزایر به عربستان سعودی در صورت توافق بین مصر و عربستان سعودی در مورد ادامه کار نیروی چندملیتی ناظران ابراز داشت؛ اما این موضوع هرگز نهایی نشد چرا که چندین موضوع حل نشده باقی ماند، از جمله کار نیروی چند ملیتی.