سرنوشت فوتبال منطقه با پول هنگفت باشگاه های عربستان، تغییر می کند؟

از جذب فوتبالیست ها در کشورهای همسایه تا انحصار قراردادهای تجاری، سرمایه گذاری های هنگفت اخیر عربستان سعودی روی جذب بازیکنان مطرح جهانی در لیگ فوتبال خود، پیامدهای گسترده ای بر منطقه دارد.

عربستان سعودی مدت‌هاست که یکی از قدرت های مطرح فوتبال در خاورمیانه بوده است. تیم ملی فوتبال عربستان تاکنون 6 حضور در جام جهانی و دو جام آسیایی دارد، در حالی که چندین تیم باشگاهی آن در لیگ قهرمانان آسیا عملکرد خوبی داشته اند.

در ماه دسامبر گذشته، باشگاه النصر ریاض با "کریستیانو رونالدو" یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال و محبوب ترین فرد در اینستاگرام با تقریبا 600 میلیون دنبال کننده، قرارداد امضا کرد.

کریستیانو رونالدو در باشگاه النصر عربستان سعودی/ رویترز

تاثیر حضور رونالدو در النصر بسیار فوری خود را نشان داد: تعداد فالوورهای النصر در اینستاگرام از زیر یک میلیون به تقریبا 15 میلیون افزایش یافت. همچنین طبق گزارش ها، حقق پخش لیگ فوتبال عربستان سعودی به 36 منطقه خارج از کشور فروخته شد.

این تازه اول کار است. هفته گذشته، تیم الاتحاد نیز با کریم بنزما، دارنده فعلی توپ طلا، بالاترین جایزه فردی فوتبال جهان، قرارداد امضا کرد.

انگولو کانته از باشگاه چلسی نیز به او در الاتحاد ملحق خواهد شد و انبوهی از ستارگان دیگر قرار است قبل از فصل آینده با بستن قراردادهای هنگفت از خزانه سرشار سعودی، به لیگ برتر عربستان بپیوندند.

هواداران قطری هیجان زده شدند

همسایگان منطقه ای و رقبای ورزشی این تحولات را از نزدیک تماشا می کنند.

محمد الغرباوی، روزنامه نگار ورزشی و بنیانگذار فوتبال قطر، در این باره به میدل ایست آی گفت: " لیگ عربستان سعودی در حال حاضر لیگ برتر منطقه از نظر محبوبیت است. باشگاه ها قوی ترین هستند و اکنون حتی قوی تر هم خواهند شد."

هواداران در کشورهای اطراف می توانند سفرهای بیشتری به عربستان سعودی داشته باشند و از این شانس بهره مند شوند که از نزدیک شاهد بازی بازیکنان افسانه ای باشند.

الغرباوی گفت: "در شبکه های اجتماعی، در میان هواداران محلی در قطر و از گفتگو با دوستان فوتبالدوست، بیشتر آنها از این تحولات هیجان زده هستند."

این تحولات همچنین به این معنی است که عربستان سعودی در حال تبدیل شدن به لیگی است که بازیکنان علاقه مند به انتقال به منطقه به آن نگاه می کنند.

الغرباوی افزود: "این فصل برای باشگاه‌های قطری سخت‌تر خواهد بود تا بازیکنانی در سطح جهانی به خدمت بگیرند."

یکی از نمونه های اولیه لوئیس آلبرتو از لاتزیو است. او برای انتقال به باشگاه الدحیل قطر مشغول مذاکره بود که ناگاه خبر آمد که باشگاه های عربستانی نیز به او مراجعه کرده اند.

سرمایه گذاری با حمایت دولت

4 باشگاه بزرگ لیگ عربستان - الاتحاد و الاهلی جده و الهلال و النصر ریاض - اخیرا توسط صندوق سرمایه گذاری خصوصی عربستان سعودی (PIF) تصاحب شدند و اولین گام ها به سمت خصوصی سازی را رقم زدند.

این پیشرفت به طور بالقوه حتی مهم تر از ورود بازیکنان و مربیان مشهور خارجی است.

سیمون چادویک، استاد ورزش و اقتصاد ژئوپلیتیک در مدرسه کسب و کار SKEMA، به میدل ایست آی گفت: "آنچه در مورد فرایند خصوصی‌سازی در عربستان سعودی قابل توجه است این است که قصد دارد عملکرد تجاری باشگاه‌های حرفه‌ای عربستان سعودی را افزایش دهد."

او افزود:" ما در مورد درآمدزایی در پخش، حمایت مالی و سایر معاملات تجاری و احتمالا حتی از سرمایه گذاری داخلی صحبت می کنیم."

چادویک اضافه کرد که مقامات سعودی می خواهند این 4 باشگاه را به غول های تجاری تبدیل کنند.

کریم بنزما در ورزشگاه ملک عبدالله در شهر جده عربستان/ خبرگزاری فرانسه

هدف این است که این 4 باشگاه شاخص عربستان به سایر برندهای جهانی مانند منچستریونایتد، رئال مادرید و بایرن مونیخ در 20 رده بندی برتر لیگ مانی Deloitte بپیوندد، که لیست باشگاه هایی است که بیشترین درآمدزایی را در جهان ورزش دارند.

ممکن است دور از ذهن به نظر برسد، اما سرمایه گذاری قابل توجه در ورزش می تواند تغییرات سریعی را به همراه داشته باشد. این مساله با وضوح در ماه ژوئن نشان داده شد، زمانی که پول عربستان تغییرات لرزه ای را در گلف ایجاد کرد، زیرا سری LIV Golf با بودجه صندوق سرمایه گذاری خصوصی عربستان سعودی با تور با سابقه و معتبر PGA ادغام شد.

پیامدهای تجاری همچنین می تواند تاثیر قابل توجهی بر فوتبال خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) داشته باشد.

چادویک گفت: "نگرانی بزرگ این است که عربستان سعودی ایجاد انحصار کرده و مراکش، مصر، امارات و قطر نتوانند همان میزان بازدهی را برای حامیان مالی، پخش‌کننده‌ها یا سرمایه‌گذاران ارائه کنند."

این بدان معناست که عربستان سعودی قادر است معاملات سودآوری را در انحصار خود درآورد و در حالی که تیم های باشگاهی عربستان هر روز و هر فصل ثروتمندتر و ثروتمندتر می شود اما دیگرباشگاه های منطقه فقیرتر و فقیرتر می شوند.

فرصت هایی برای فوتبالیست های شمال آفریقا 

با این حال، برای بازیکنان منطقه، ظهور عربستان سعودی فرصت‌های سودآوری را فراهم خواهد کرد.

برخی از آنها در حال حاضر در لیگ فوتبال عربستان سعودی حضور دارند: احمد هقازی و طارق احمد، ملی پوشان مصری، نقش های حیاتی در تیم هایشان الاتحاد ایفا کردند و در ماه مه این تیم قهرمان لیگ عربستان شد. 

الجزایری‌ها، تونسی‌ها و مراکشی‌ها هم هستند، اما بهترین بازیکنان این کشورها معمولا راهی لیگ‌های بزرگ اروپایی می‌شوند.

اما این روند ممکن است تغییر کند: باشگاه الاهلی با ریاض محرز، بزرگترین ستاره الجزایر که برای منچسترسیتی، قهرمان انگلیس و اروپا بازی می کند، وارد مذاکره شده است، در حالی که قهرمانان جام جهانی مراکش، حکیم زیچ و یاسین بونو نیز برای نقل و انتقال به باشگاه های عربستانی مشغول مذاکره اند. 

کشورهایی که به طور منظم استعدادهای خود را به خارج از کشور صادر می کنند، ممکن است از پول پرداختی باشگاه های سعودی و استانداردهای رو به رشد فوتبال سود ببرند.

حسنین مبارک، نویسنده فوتبال عراق و نویسنده کتاب شیرهای بین النهرین، به میدل ایست آی گفت: "عربستان سعودی در گذشته واقعا مقصدی برای بازیکنان عراقی نبوده است."

" با این حال، اگر چند سال پیش استعدادی مانند مهند علی از لیگ عراق وجود داشت، لیگ عربستان فرصتی برای بازی در یکی از بهترین باشگاه‌های آسیا و همچنین بازی در جمع بهترین های فوتبال جهان بود."

این تحولات جدید می تواند برای فوتبال  ایران نیز مفید باشد. رقیب قاره ای فوتبال عربستان سعودی که یکی از نیروگاه های این ورزش است، اما پول کمی در لیگ داخلی ایران وجود دارد.

تحریم های تحت رهبری ایالات متحده یک عامل مهم است، زیرا باشگاه ها و فدراسیون ها برای جمع آوری پول بدهی از خارج از کشور تلاش می کنند. با احیای اخیر روابط دیپلماتیک بین تهران و ریاض، اوضاع می تواند بهتر شود. 

بهنام جعفرزاده، مفسر فوتبال ایرانی در این باره به میدل ایست آی گفت: " تقریبا همه باشگاه‌های ایرانی مشکلات اقتصادی دارند و می‌توانند از پول نقل و انتقالات بازیکنان خود برای پوشش بخشی از بدهی‌های خود استفاده کنند."

هر دلار آمریکا هم اینک معادل حدود 500 هزار ریال ایرانی است و لیگ عربستان به دلایل زیادی دور از دسترس نیست و بسیار جذاب است.

در نهایت عربستان از جمع آوری بهترین استعدادهای منطقه و تبدیل شدن به لیگ پربیننده بیشترین سود را خواهد برد.

یک ضعف دیرینه فوتبال در پادشاهی سعودی این است که بازیکنان محلی به ندرت به خارج از کشور می روند.

با این حال، با افزایش استانداردها - به کمک بهبود امکانات، مربیگری و توسعه جوانان که اگر این کشور میزبان جام جهانی 2030 یا 2034 باشد - استعدادهای داخلی که در خانه با ستاره های جهانی روبرو می شوند، می توانند برای حضور بین المللی آماده شوند.