پروپاگاندا چگونه از پوتین یک «استالین کوچک» ساخت؟!
از مدتها پیش از حمله روسیه به اوکراین، "ولادیمیر پوتین" ساخت ماشین تبلیغاتی خود به سبک شوروی را آغاز کرد. با این وجود، کارشناسان هشدار داده اند که تکنیکهای رئیسجمهور روسیه برای شست و شوی مغزی شهروندان روسیه به سطوح نگران کننده جدیدی رسیده و باعث عقبگرد چندین دههای روسیه شده است.
کارزار پوتین برای بازگرداندن روسیه به پشت پرده آهنین در حالی که تلاش میکند ذهن جوانان را منحرف کند و کسانی را که واقعیت تحریف شده کرملین را زیر سوال میبرند، وحشتناکی به خود گرفته است.
به گزارش سان، تمام دانشآموزان روس از سال جاری میلادی موضوع و سرفصل تازهای را در کتب درسی خود مطالعه خواهند کرد: "مبانی فرهنگ معنوی و اخلاقی مردم روسیه". در همین حال، از کودکان و نوجوانان روس زمانی که در حال پر کردن تفنگها هستند فیلمبرداری شده و به کلاس اولیها لباس نظامی داده میشود تا در کلاس بپوشند. افرادی که از وجود هرج و مرج در صفوف روسیه صحبت کنند یا سربازانی که از جنگیدن خودداری میکنند به زندان افتادهاند در حالی که حکومت هرگونه اعتراض خیابانی در خیابانهای مسکو را نیز به سرعت سرکوب میکند.
مجموعهای از منتقدان و الیگارشهای روس به شکل مرموزی در یک سال و نیم گذشته جانشان گرفته شده است. بسیاری از آنان پس از انتقاد از جنگ روسیه علیه اوکراین به دلایل غیر قابل توضیحی عموما از ارتفاع سقوط کرده اند. هواپیمای "یوگنی پریگوژین" فرمانده گروه مزدور واگنر پس از رهبری افرادش در کودتای جسورانه علیه کرملین به طور مرموزی منفجر شد و سقوط کرد.
در تمام دوران هرج و مرج داخل روسیه پوتین به قرار دادن خود و کشورش در خلاء اطلاعاتی ادامه داده تا از طرز فکر پیچیدهاش لو نرود. اکنون بسیاری پوتین را با "جوزف استالین" سلف دیکتاتورش مقایسه میکنند که در زمینه پروپاگاندا متخصص بود. پوتین نیز مانند استالین سربازان خود را به میدان جنگ فرستاده بود تا به صورت دسته جمعی بمیرند، مخالفاناش را به شکل بیرحمانهای سرکوب کرد و تلاش کرده بود تا شوروی را به ابر قدرتی برای مقابله با غرب تبدیل کند.
"ایان گارنر" نویسنده کتاب "نسل Z" به "سان" توضیح میدهد که چگونه پروپاگاندا در سالیان اخیر در روسیه بیش از هر زمان دیگری بدتر شده است. او میافزاید: "لفاظیهای حکومت روسیه در یک سال و نیم گذشته و حتی در چند سال اخیر بسیار تند و کاملا ترسناک شده است. حکومت روسیه از طریق تعطیل کردن رسانههای مستقل و محاکمه منتقدان امکان شنیدن دیدگاههای متفاوت را از شهروندان روس سلب میکند". حکومت روسیه در مارس سال گذشته دسترسی به چندین رسانه خارجی و همچنین فیس بوک و توییتر را مسدود کرد. به گفته گروه حقوق اینترنتی Net Freedoms بیش از ۶۰۰۰۰۰ صفحه وب مسدود یا حذف شدند و بیش از ۷۰۰ نفر به دلیل پستهای آنلاین با اتهامات کیفری مواجه شدند.
سانسور به کلاسهای روسی نیز سرایت کرده است. معلمی که جرات کرده بود در مورد جنایات جنگی نیروهای روس صحبت کند و این موضوع را به دانشآموزان بگوید به پنج سال حبس محکوم شد و از تدریس در مدارس دولتی منع شد. ظهور اردوگاههای شوم "بازآموزی" روسیه برای کودکان اوکراینی که به روسیه انتقال داده میشوند به مراکز شستشوی مغزی به سبک نازیها تشبیه شده است. کرملین به جهان میگوید این کودکان رها شده در کشور جنگ زده اوکراین را نجات داده است اما در در واقعیت امر این کودکان ربوده شده و به آن سوی مرز انتقال یافته اند.
به گفته گارنر تبلیغات حکومتی یا پروپاگاندای روسیه برای توجیه جنگ در روسیه کارساز بوده، افکار عمومی روسیه در مورد درگیری در اوکراین تغییر نکرده است. او میافزاید: "روسهایی که به شدت از جنگ حمایت میکردند به حمایتشان ادامه میدهند و روسهایی که با جنگ مخالفت کرده بودند نیز به مخالفت خود ادامه میدهند".
او میافزاید: "روسهایی زیادی متقاعد شدهاند که در روسیه همه چیز خوب است و هر چیزی غیر از آن بد و خطرناک میباشد. کودکان پنج ساله روس آموزش میبینند که مانند دوران اتحاد جاهیر شوروی از پوتین بیچون و چرا پیروی کنند".
"کِیر گیلز" مشاور ارشد برنامه روسیه و اوراسیا میگوید تکنیکهای آزار دهنده شستشوی مغزی پوتین تازهترین مورد از یک برنامه طولانی برای قرارگرفتن روسیه پشت پرده آهنین است.
او به "سان" میگوید: "روسیه به طور مداوم به سمت منطقه آسایش خود یعنی تلقین به فرزنداناش و نظامی کردن دولت برای مدت زمانی طولانی در حال حرکت است. در نتیجه، هیچ دلیلی وجود ندارد که روسها مانند دیگر مردمان در سراسر اروپا فکر کنند که عصر امپراتوریها به پایان رسیده و نیروی نظامی راه مناسبی برای به دست آوردن آن چه کشورها از همسایگان خود میخواهند، نیست. جدا شدن از این کارزار تلقین برای یک شهروند عادی روسیه خطرناک است".
گارنر توضیح میدهد: "زمانی که دولت شما، متصدیان جامعه، دوستان و خانوادهتان بارها به شما میگویند که برادران و پسرانتان برای نجات افرادی مانند شما میجنگند افرادی که به زبان شما صحبت میکنند، افرادی که از فرهنگ شما آمدهاند؛ آیا واقعا جرات و ذکاوت مخالفت با این استدلال و عصیان در برابر آن را خواهید داشت"؟
البته شواهدی وجود دارد که نشان میدهد تزلزل و تغییر در وفاداری مردم روسیه به پوتین آغاز شده، زیرا برخی از روسها معتقدند که قدرت او در حال تضعیف است. برای مثال، در ماه ژوئن سربازان تحت امر "یوگنی پریگوژین" در گروه واگنر که در تلاش برای اجرای یک کودتای به سمت مسکو حرکت کردند با تشویقهای شهروندان روس مورد استقبال قرار گرفته بودند. حمایت پرشوری که واگنر پیش از مرگ پریگوژین در اوایل ماه جاری به دست آورد میتواند منعکس کننده احساسات روز افزون ضد پوتین باشد.
بسیاری از مردم در روسیه از جنگ در اوکراین راضی نیستند و از پوتین نیز رضایتی ندارند. با این وجود، در روسیه همه چیز با ترس پیش میرود، هرگونه احتمال تغییری که به دلیل شورش پریگوژین در روسیه امکانپذیر قلمداد میشد احتمالا پس از مرگ خشونتبار او در جریان سانحه مرموز هواپیما ناممکن شده است.
به نظر میرسد پریگوژین تازهترین دشمن پوتین بود که پس از جرات پیرامون صحبت علیه شخص او در شرایط مرموزی جاناش را از دست داد، اما احتمالا آخرین نفر نخواهد بود.
گارنر میگوید: "این تبلیغات برای ایجاد حس ترس در اطراف روسیه صورت میشود. این موضوع برای کنترل، ایجاد ترس و مداخله است. این کاری است که کرملین در مورد آن بهترین است. از پوتین به دلیل تکنیکهای وحشیانهاش به عنوان "استالین کوچک" یاد میشود. بسیاری از جوانان روسیه پس از اتمام مدرسه در ارتش ثبت نام میکنند".