چرا آمریکا نگران از دست دادن نیجر است؟
کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به تصمیم دولت نظامی نیجر برای لغو توافق نظامی با آمریکا و عزم این کشور آفریقایی برای اخراج نظامیان آمریکایی گفت آن‌ها در صورتی که مجبور شوند نیجر را ترک کنند «فقط یک کشور آفریقایی را از دست نمی‌دهند بلکه مرکز تسلط خود بر غرب آفریقا و شمال این قاره را از دست خواهند داد.»
شورای حاکم در نیجر که پس از برکناری «محمد بازوم» رئیس‌جمهورِ نزدیک به غربِ نیجر بر این کشورِ واقع در منطقه ساحل آفریقا حکومت می‌کند، روز شنبه و یک روز پس از سفر سه روزه مقامات ارشد آمریکایی به نیامی، پایتخت نیجر توافقنامه همکاری نظامی خود با واشنگتن را پس از گذشت نزدیک به ۱۲ سال از امضای آن «به طور یک جانبه» لغو کرد.
«آمادو عبدالرحمان» سخنگوی «شورای محافظت از وطن» با انتشار بیانیه‌ای که شامگاه شنبه در تلویزیون ملی این کشور قرائت شد، گفت: «دولت نیجر با تمسک به آرمان‌ها و منافع ملی کشور، با مسئولیت کامل خود تصمیم گرفته است به شکل فوری و یکجانبه توافق نظامی خود را درباره حضور نظامی نیرو‌ها و پرسنل اداری وابسته به وزارت دفاع آمریکا در خاک این کشور را لغو کند.»
این اقدام دولت نیجر با واکنش کاخ سفید که ارتباط خوبی نیز با دولت نظامی نیجر ندارد روبرو شده است و در همین ارتباط در روز دوشنبه «سابرینا سینگ» معاون سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد که هیات آمریکایی که هفته گذشته به نیجر سفر کرد به رهبران جدید و شورای نظامی حاکم بر این کشور نسبت به برقراری روابط احتمالی با ایران و روسیه هشدار دادند و نگرانی خود را درباره این موضوع به مقامات نیجر اطلاع دادند.
یکی از نماد‌های حضور آمریکا در نیجر، افتتاح پایگاه نظامی ۲۰۱ در «آگادز» مرکز اصلی اطلاعات و نظارت آمریکا در عملیات «ساحل» در سال ۲۰۱۹ است. این پایگاه که مجهز به هواپیما‌های بدون سرنشین است، تخمین زده می‌شود برای واشنگتن ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته که بیشتر سربازان آمریکایی حاضر در نیجر یعنی حدود ۱۱۰۰ نفر را در خود جای داده است.
سخنگوی حکومت‌نظامی نیجر همچنین چندی پیش از آمریکایی‌ها به‌دلیل ادعا‌های نادرست در رابطه با قرارداد مخفی اورانیوم با ایران انتقاد و از همکاری با روسیه به عنوان مشارکت دولت با دولت برای دستیابی به تجهیزات لازم برای مبارزه با تروریسم، دفاع کرد.
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا؛ در ارتباط با دلایل تصمیم دولت نظامی نیجر مبنی بر این‌که توافق نظامی با دولت واشنگتن را لغو کند و نیرو‌های آمریکایی از این کشور خارج شوند، تصریح کرد: «یکی از مسائل مهم برای مردم نیجر و غرب آفریقا نوع نگاهی است که دیگر کشور‌ها از جمله کشور‌های غربی به آن‌ها دارند.
در واقع آن‌ها از نگاه نژادپرستانه و قلدرمابانه‌ای که برخی از کشور‌های غربی به آن‌ها دارند، گلایه‌مند هستند و آمریکایی‌ها نیز در مدت اخیر بار‌ها حاکمیت و استقلال نیجر را نقص کرده‌اند».
او ادامه داد: «در این ارتباط شاهد بودیم که آمریکایی‌ها بار‌ها بدون اجازه وارد خاک این کشور شده‌اند و نیرو‌های نظامی خود در این کشور را کم و زیاد کرده‌اند و در واقع به نوعی استقلال نیجر را زیر سوال برده‌اند. این در حالی است که همان‌طور که اشاره شد در سال‌های اخیر موضوع استقلال و رعایت آن از سوی کشور‌های دیگر برای مردم کشور‌های غرب و مرکز آفریقا بسیار مهم بوده است. مردم این منطقه برایشان مهم است که کشور‌های دیگر در صورت حضور در این مناطق اقدام به غارت و سوء استفاده از منابع آن‌ها نکنند».
قنادباشی با بیان این‌که «دولت نظامی نیجر تقریبا ارتباط خوبی با مردم برقرار کرده و جنبه مردمی این دولت قوی است»، اظهار کرد: «در واقع سیاست‌هایی که این دولت نظامی اتخاذ می‌کند سیاست یک گروه کودتاچی نیست، بلکه جنبه و پشتوانه مردمی این سیاست‌ها قوی است».
پایگاه آمریکا در نیجر
این کارشناس مسائل آفریقا با بیان این‌که «در حال حاضر یکی از مهم‌ترین پایگاه پهپادی جهان توسط آمریکایی‌ها در نیجر ایجاد شده و این یکی از دلایل اهمیت این کشور آفریقایی برای کاخ سفید است»، ادامه داد: «در شرق، نیجر با کشوری، چون چاد که دارای چاه‌های نفتی زیادی است همسایه است و از طرفی دیگر از سمت جنوب غربی با نیجریه همسایه است که این کشور نیز دارای منابع نفتی قابل توجهی است و در شمال این کشور نیز، کشورهایی، چون لیبی، الجزایر قرار دارند که آن‌ها نیز در موضوع انرژی کشور‌های ثروتمندی هستند و آمریکا از طریق نیجر به نوعی بر این منابع نفتی و انرژی نظارت دارد».
قنادباشی گفت: «در واقع کشور نیجر یکی از اهرم‌های اصلی دولت آمریکا برای نظارت بر انرژی آفریقا و دور کردن دیگر رقبا از جمله چین از این منابع است. از دیگر سو باید به این مساله توجه داشت که نیجر دارای منابع اورانیوم سرشاری است و از این زاویه نیز برای آمریکا مهم است».
او در پایان با بیان این‌که «برای آمریکایی‌ها ذلت‌بار است که یک کشور آفریقایی توافقنامه نظامی خود با این کشور را لغو کند و آن‌ها می‌ترسند که این اقدام از سوی برخی دیگر از کشور‌های آفریقایی نیز تکرار شود»، خاطر نشان کرد: «از دیگر سو آمریکایی‌ها در صورتی که نیجر را ترک کنند فقط یک کشور آفریقایی را از دست نمی‌دهند بلکه آن‌ها مرکز تسلط خود بر غرب و شمال آفریقا را از دست می‌دهند».
