خودروی محبوب مردم در زمان پهلوی چه بود و چقدر آب می خورد؟

به گزارش خبر فوری ، خورور یکی ازابزارهای ساخته بشر برای زندگی راحت تر است که از زمان اختراع آن  در سال 1885 تا به امروز همواره در حال به روز شدن و اضافه شدن امکانات جدید به آن برای استفاده راحت تر علاقمندان است .

خودرو چه زمانی وارد ایران شد؟

اولین ماشین با موتور احتراقی در سال 1885 اختراع شد و 15 سال بعد یعنی در سال 1900 مظفرالدین شاه قاجار دستور داد دو دستگاه خودروی رنو از فرانسه خریداری کنند و از طریق بندر انزلی به ایران وارد کنند .

با پایان جنگ جهانی دوم و شکوفایی صنعت خودرو در جهان، احداث جاده‌های متناسب با خودرو درکشور در دستور کار قرار گرفت و قیمت جهانی خودرو نیز کاهش یافت. در نتیجه تعداد خودروهای وارداتی به کشور افزایش پیدا کرد و شهروندان بیشتری از این وسیله بهره می‌گرفتند. ضمن آنکه حمل‌ونقل عمومی درون شهری و برون شهری نیز درحال گسترش بود. آمارها نشان می‌دهد، طی یک دهه و نیم، یعنی از سال ۱۳۲۱ تا سال ۱۳۳۴، تعداد خودروهای وارداتی به کشور، به‌صورتی چشمگیر افزایش یافت و به نزدیک صد برابر رسید تا جایی که در سال ۱۳۳۴، آمارها حاکی از ورود ۱۰ هزار دستگاه خودروی سواری به کشور است.

 اولین ها در خودرو سازی کشور

کارخانه خودروسازی «مرتب» اولین کارخانه تولید خودرو در کشور است که در ۱۵مهر سال ۱۳۳۶ تاسیس شد و با نام کارخانه‌های «لندرور» و به‌عنوان نمایندگی فروش اتومبیل‌های شرکت «روور»، در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران، به ثبت رسید، هرچند تولید و مونتاژ این شرکت رسما از سال ۱۳۴۱ آغاز شد.

پس از این تغییر سیاست، یعنی مونتاژ خودرو در داخل به‌جای واردات آن، شرکت‌های متعددی در کشور، با هدف مونتاژ خودروهای خارجی، تشکیل شدند. کارخانه «خاور» (ایران خودرو دیزل فعلی)، که کامیون‌های شرکت بنز را تولید می‌کرد به‌عنوان اولین تولید‌کننده کامیون در سال ۱۳۳۸ تاسیس شد. همچنین شرکت «پارس خودرو» در سال ۱۳۳۵ هجری شمسی با نام شرکت بازرگانی «جیپ ایران» در حومه تهران (کیلومتر ۹ جاده مخصوص کرج) راه‌اندازی شد. شرکت‌های «ایران ناسیونال» (ایران خودرو) در سال ۱۳۴۱، «زامیاد» ۱۳۴۲، «لیلاند موتور ایران» (شهاب خودرو) ۱۳۴۲، «ایران کاوه» در سال ۱۳۴۴، «سیتروئن ایران» (سایپا) ۱۳۴۵ و مزدا ۱۳۴۹ نیز در همین دوران تاسیس شدند.

با وجود تاسیس این شرکت‌ها و کارخانه‌ها، نقش آنها اغلب مونتاژ خودرو بود و در بهترین شرایط نیز تنها حدود ۳۰ درصد قطعات این خودروها در داخل کشور ساخته و مابقی قطعات برای مونتاژ در کارخانه‌های ایران، وارد می‌شدند. همچنین تیراژ تولید این کارخانه‌ها بسیار پایین بود و اغلب این خودروها در داخل کشور مورد استفاده قرار می‌گرفت. از سال ۱۳۵۳ و با افزایش چشمگیر درآمدهای ارزی، واردات خودرو سواری نیز افزایش یافت و در نتیجه کارخانه‌های خودروسازی با مشکل افزایش رقبای خارجی مواجه شدند.

نظر وزیر اقتصاد وقت در مورد صنعت خودرو سازی دردهه 40

علینقی عالیخانی، وزیر اقتصاد طی سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۸ در خاطراتش آورده است: "ممنوع کردن ورود اتومبیل در عمل باعث آن چیزی شده بود که به نام مونتاژ اتومبیل در ایران انجام می‌دادند. تمام قطعات را از بیرون وارد می‌کردند و همان ارز اتومبیل و شاید بیشتر هم خرج می‌شد و عده به‌خصوصی بدون هیچ جهتی پولدار می‌شدند.بدون اینکه در داخل کشور یک کار درست و حسابی انجام بدهند. مونتاژی که به آن صورت وجود داشت یکی از بلا‌های کشور بود... بدون اینکه ارزش افزوده‌ای در داخل کشور به‌دست بیاید یک چیز‌هایی را بردارند و بیاورند. مثلا فیات را در ایران مونتاژ می‌کردند و علامت ساخت ایران هم پشتش بود، ولی حتی این علامت «ساخت ایران » را هم در ایتالیا ساخته وآورده بودند!"

ژیان و پیکان وارد می شوند!

اولین شرکت تولیدکننده خودرو که فیات ایران بود در سال ۱۳۳۲ تأسیس شد، ولی تولید اولین محصولات این شرکت که فیات ۱۱۰۰ نام داشت در سال ۱۳۳۹ انجام شد و عملاً شرکت جیپ ایران (پارس خودرو) که در سال ۱۳۳۶ تأسیس شده بود در سال ۱۳۳۸ اولین خودروی تولیدشده در ایران را که جیپ شش سیلندر کالسکه‌ای بود تولید کرد. در سال بعد اولین فیات‌های ایرانی تولید شدند. در سال ۱۳۳۸ شرکت تولید خودروی ایران (مرتب خودرو) تأسیس شد. این شرکت هم در سال ۱۳۴۲ اولین محصولات خود را که انواع مدل‌های لندروور بود تولید می‌کرد. در سال ۱۳۴۱ ایران ناسیونال (ایران خودرو) توسط برادران خیامی تأسیس و در سال ۱۳۴۵ اولین خودروی همه‌گیر تولید داخل یعنی پیکان تولید شد و شرکت سیتروئن ایران (سایپا) در سال ۱۳۴۷ تاسیس شد که اولین خودروی تولیدی آن ژیان بود.

در سال ۴۷ بیش از ۱۲ هزار دستگاه پیکان در ایران ساخته شد در حالی که تیراژ تولید بقیه خودروهای ذکر شده حداکثر از ۲۰۰۰ دستگاه تجاوز نمی‌کرد. این روند همچنان ادامه داشت تا سال ۵۱ حدود ۱۲۰ هزار دستگاه پیکان ساخت ایران در خیابان‌های تهران و دیگر شهرستان‌ها تردد می‌کردند. این تعداد در سال ۵۷ و پیش از انقلاب اسلامی با رشد نسبتاً زیادی به بیش از ۴۳۲ هزار دستگاه در سال ۵۷ رسید.

در زمان پهلوی خودروی محبوب مردم چه بود؟

در زمان پهلوی، به دلیل تعرفه‌های بالای گمرکی و محدودیت واردات، قیمت خودروها در ایران به طور قابل توجهی بیشتر از قیمت آنها در کشورهای دیگر بود. با این وجود، برخی از خودروها به دلیل محبوبیت و کیفیت بالا، در بین مردم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند.

در دهه ۱۳۴۰، خودروهایی مانند پیکان، آریا و شاهین به دلیل قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول، از محبوبیت بالایی در بین مردم برخوردار بودند. در دهه ۱۳۵۰، با افزایش درآمد مردم و رونق اقتصادی، خودروهایی مانند پژو ۵۰۴، مرسدس بنز و ب‌ام‌و نیز در بین قشر مرفه جامعه محبوبیت پیدا کردند.

خودروی محبوب در دهه 40 و 50 چقدر آب می خورد؟

پیکان : قیمت پیکان در دهه ۱۳۴۰ حدود ۱۴ هزار تومان بود و در دهه ۱۳۵۰ به حدود ۲۳ هزار تومان رسید.

  پژو ۵۰۴: قیمت پژو ۵۰۴ در دهه ۱۳۵۰ حدود ۷۵ هزار تومان بود.

مرسدس بنز: قیمت مرسدس بنز در دهه ۱۳۵۰ بسته به مدل آن متفاوت بود و از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان متغیر بود.

BMW : قیمت ب‌ام‌و نیز مانند مرسدس بنز بسته به مدل آن متفاوت بود و از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان متغیر بود.

ژیان: این خودروی فرانسوی در آن زمان حدود ۴۰ هزار تومان قیمت داشت.

 فولکس واگن: قیمت این خودرو نیز بسته به مدل و سال ساخت، متفاوت بود ولی به طور کلی از پیکان گران‌تر بود.

خودروهای آمریکایی: خودروهای آمریکایی مانند شورلت و کادیلاک، به دلیل تجملاتی بودن، قیمت‌های بسیار بالایی داشتند و فقط قشر مرفه جامعه قادر به خرید آنها بودند.

خودروهای ژاپنی: در دهه‌های اخیر حکومت پهلوی، خودروهای ژاپنی مانند تویوتا و نیسان نیز به بازار ایران وارد شدند و به دلیل کیفیت و قیمت مناسب، مورد استقبال قرار گرفتند.