قدرت‌نمایی زنان قدیم ایران در بیلبوردهای خارج کشور!/ عکس
تضاد، عامل اصلی و بارز نمایشگاه اخیر «تبسم تهم» است. مقوله‌ای که با دیدن آثار نمایشگاه «بیگم» به کرات با آن رو به رو خواهید شد.
تبسم تهم که اخیرا نمایشگاه انفرادی «بیگم» را در گالری شیرین برپا کرده بود، آثاری را به نمایش گذاشته بود که در آن تضاد و زنان شاخصه‌های اصلی آنها بودند. عواملی که بعضا با تماشای آنها خود را در محلی که هنرمند به تصویر کشیده تصور کرده و شما هم همراه با سایر مخاطبان به تماشای کارها می‌ایستید.
نمایشگاه با اثری آغاز می‌شد که تصویر نقاشی زنی با لباسی متعلق به سال‌های دور و اصیل ایران روی دیوار یک نمایشگاه در خارج از کشور نصب شده و همه به علت جذابیت نوع پوشش سوژه کار در حال عکاسی از آن هستند.
در پایین تصویر نوعی محوشدگی مشاهده می‌شود که به گفته هنرمند گویا قصد داشته نشانی از گذر زمان را نشان بدهد.
تهم درباره ویژگی «تضاد» در آثارش اینگونه به ایسنا توضیح می‌دهد که به نشان دادن تضاد در آثارش علاقه دارد؛ کما اینکه در مجموعه‌های قبلی خود نیز به همین صورت عمل کرده است.
در آثار این هنرمند زنانی را می‌بینیم که با پوششی مربوط به زمان گذشته و بعضا تصاویر بدون رنگ و سیاه و سفید در قاب‌ها و یا روی دیوارهای شهرهای امروزی به تصویر کشیده شده‌اند. در حالی که رنگ‌ها در فضای اطراف آنها موج می‌زند. بی‌رنگی شخصیت‌های اصلی آثار تهم در فضاهایی که رنگ‌ها غوغا می‌کنند، نمونه بارز تضاد در آثار اوست.
به گفته خود هنرمند با توجه به اینکه در عکس‌های قدیمی، رنگی وجود ندارد، تصاویر زنان قدیمی را هم بدون رنگ و در مناظری رنگی و مدرن به تصویر کشیده و قصد داشته زمان قدیم را وارد زندگی مدرن کند.
یکی دیگر از موارد چشم‌گیر آثار این هنرمند حضور زنان با پوشش و حجاب ایرانی اسلامی در کنار زنانی از دیار غرب است. به عنوان مثال در یکی از کارها تصویری از چهار زن با دو پوشش متفاوت در سرزمینی بیگانه در کنار هم می‌بینیم که در حال حرکت هستند بدون آنکه توجهی به هم داشته باشند. ولی نکته دیگری که باعث جالب‌تر بودن این اثر می‌شود، به تصویر کشیده شدن آن روی یک دیوار بلند در حالی است که یک نقاش در حال ثبت آن است. درواقع در معرض نمایش قرار دادن این صحنه روی یک دیوار بلند شهر می‌تواند به نوعی تلنگری به مردم دنیا برای احترام به عقاید و ارزش های یکدیگر باشد.
تهم درباره این بخش می‌گوید که شاید قصد داشته دنیایی را تصور کند که انسان‌ها در آن با هر نوع پوشش و اعتقادی که دارند، مسالمت آمیز در کنار هم زندگی می‌کنند. همانگونه که ما به خارج از کشور می‌رویم و آنها به ایران می‌آیند و همه یکدیگر را قبول کرده‌ایم.
همچنین در برخی از کارها شاهد حضور تصاویر بی‌رنگ این زنان در کنار هنرهای خیابانی چون گرافیتی هستیم؛ هنری که توامان با رنگ است. در این بخش نیز تضاد به طرز بارزی برای مخاطب خودنمایی می‌کند. تضادی که شاهد حضور آن در رنگ‌ها و از طرفی تقابل هنر مدرن غربی و یک سمبل تاریخی و فرهنگی ایرانی هستیم.
تهم درباره علت حضور زنان قدیمی ایران در آثارش بیان می‌کند: «در این مجموعه زنان قدیمی تاریخ ایران را روی بیلبوردها و فضاهای گرافیتی بردم تا به نوعی زنان قدیمی ایران از تاریخ‌های مختلف را معرفی کنم. در سال ۹۰ مجموعه‌ای انفرادی داشتم که زنان و دختران امروزی با روسری و مانتو روی بیلبورد بردم؛ پوششی که اکثریت زنان ایران دارند.»
او ادامه می‌دهد: «این نمایشگاه ادامه آن مجموعه بود منتهی این بار به دل تاریخ رفتم، در زمان گشت و گذار کردم و آنها را روی بیلبورد آوردم.»
حضور و تصویرسازی زنان ایرانی که شکل و شمایل آنها برای ما یادآور گذشته و بخشی از تاریخ و فرهنگ ما است، می‌تواند نشان از تلاش هنرمند برای معرفی این بخش از فرهنگ ما به جهانیان و درواقع انتقال آن به آنها باشد. چراکه در کلیه کارها شاهد حضور این تصاویر در فضاهایی عمومی هستیم که در معرض دید مخاطبان قرار دارند.
در دو نمونه از آثار المان‌هایی از کارهای اندی وارهول چون تکرار تصاویر ثابت در رنگ‌های مختلف و یا قوطی‌های سوپ کمپبل به چشم می‌خورد و این بار شاهد بخشیده شدن رنگ به تصاویری هستیم که ذات آنها بی‌رنگ و سیاه سفید بوده است.
البته وارهول هنرمندی بوده است که گاهی با تکرار تصاویر و استفاده از المان‌های زندگی انسان امروز، سعی در به چالش کشیدن زندگی و هنر مدرن را داشته است.
این هنرمند درباره استفاده از سبک کاری اندی وارهول در آثارش بیان می‌کند: «در آثارم از کارهای اندی وارهول، چاپ‌ها و زندگی مکانیزمی، رنگ‌هایی که اکنون در عکس‌ها و زندگی واقعی هست و کلیت دنیای دیجیتالی و مکانیکی استفاده کرده‌ام و با استفاده از تصاویر زنان قدیم به نوعی مدرنیته و گذشته را ترکیب کرده‌ام. درواقع در قدیم، همه چیز یک دست، منظم، ساده‌تر و شاید زندگی بهتر بود. ولی اکنون دغدغه فکری همه زیاد شده با اینکه گمان می‌کنیم زندگی آسان‌تر شده است.»
او ادامه می‌دهد: «سعی کرده‌ام این نکته را در طیف رنگی که برای زنان آثارم استفاده کرده‌ام نشان دهم به این صورت که تنها از یک طیف رنگی مانند سیاه و سفید یا مثلا تنها نارنجی استفاده کرده‌ام در مقابل تضادی که سرشار از رنگ است. در زندگی گذشته تا این حد تنوع و تکرار نداشته‌ایم و شاید همین تنوع و تکرار در زندگی ما و دیجیتال شدن همه به نوعی کسالت آور است.»
بر اساس آنچه هنرمند درباره استفاده از زنان قدیمی در آثارش بیان می‌کند، یکی دیگر از اهدافش الگو قرار دادن این زنان بوده است. درواقع او معتقد است باید قدرت و استمرار را از مادران و زنان قدیم یاد بگیریم.
این هنرمند همچنین سعی کرده است با استفاده از این زنان در آثارش و در رأس کار قرار دادن آنها، مقام و قدرت به آنها بخشیده و به نوعی معرف زنان و مادران قدیم و تاریخی ایران باشد.
عنوان نمایشگاه اخیر تهم، «بیگم» است که او درباره این انتخاب خود توضیح می‌دهد: دوست داشتم برای این نمایشگاه اسمی را انتخاب کنم که برای دیگران سوال ایجاد کند و زمانی که عنوان نمایشگاه را می‌خوانند متوجه نشوند که جریان نمایشگاه از چه قرار است. بیگم به معنای بانو، بیبی، خاتون و ملکه مادر است. در زمان گذشته بیگم به همراه برخی از اسم‌ها می‌آمد و کلمه‌ای جدید می‌ساخت؛ این عنوان برای زنان ارجمند، نجیب و محترم و لقبی افتخاری برای زنان مسلمان با موقعیت اجتماعی بالا بود.
تبسم تهم
منبع: ایسنا
66
