وضعیت پرستاری ایران در کف استانداردها هم قرار ندارد
فشارسنگین کار، کمبود شدید نیروی انسانی و ... ازجمله موضوعاتی است که نه‌تنها سبب شده میزان رضایتمندی شغلی پرستاران در جامعه به حد پایین برسد بلکه باعث شده شاهد موج گسترده‌ای از مهاجرت این قشر به کشورهای مختلف باشیم.
اصغر دالوندی، رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری ایران با تأیید این مطلب درباره وضعیت شغل پرستاری در کشور به همشهری می‌گوید: هم‌اکنون بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشور با بحران کمبود حداقل ۱۰۰هزار نیروی پرستاری مواجه هستند و این کمبود جدی است.
کشور ما از نظر بهره‌مندی از نیروی انسانی در حوزه بهداشت و درمان به‌ویژه در بخش پرستاری با کمبود بسیاری زیادی روبه‌روست و تناسب تعدد پرستار با بیماران در ایران از سطح متوسط بین‌المللی نیز پایین‌تر است که این امر باعث کاهش کیفیت ارائه خدمات در بیمارستان‌ها شده است. اصغر دالوندی در این‌باره افزود: درحال حاضر 30هزار پرستار بیکار و حدود 15هزار نفر پرستار طرحی (در حال آموزش) آماده به خدمت هستند؛ این در حالی است که هم‌اکنون با کمبود حدود 100هزار پرستار در چرخه درمان و بهداشت کشور روبه‌رو هستیم و اگر در چند سال آینده تعداد زیادی از پرستاران آموزش‌دیده وارد این چرخه شوند، می‌توانیم از این بحران عبور کنیم.»
رئیس کل سازمان نظام پرستاری ایران می‌گوید: اگر شاخص جمعیت به تعدادپرستارانمان را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم اینگونه است که کشورهای مترقی به ازای هر 1000نفر 20پرستار دارند. کشورهای منطقه اسکاندیناوی به ازای هر 1000 نفر 17 پرستار و کشورهایی مثل جمهوری آذربایجان و گرجستان و امثالهم به ازای 1000 نفر بین 5 تا 7پرستار دارند و در عراق حتی نسبت پرستاران‌شان 1و 6دهم است اما نسبت ما از عراق هم پایین‌تر است و حدود یک و 55 صدم است که این آمار نشان‌دهنده وضعیت بسیار بد کشورمان است و شرایط ما همانند بنین و ویتنام است؛ درحالی‌که این آمار در کشورهای مترقی ۱۰ به بالا و کشورهای متوسط بین ۳تا ۱۰ است؛ هم‌اکنون ایران از نظر استاندارد جهانی درکف هم قرار ندارد؛ به همین سبب پیشنهاد ما این است که با کمک کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در ۵سال متوالی از طریق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سالانه مجوز استخدامی اخذ شود که می‌تواند علاوه بر رضایت شغلی، ایجاد انگیزه و احساس اطمینان را در بین این قشر ایجاد کند.»
مشکلات حرفه‌ای پرستاران
«تنش‌های بالای نوع کار، مشکلات حرفه‌ای پرستاران، حجم زیاد و شرایط نامساعد انجام کار، نبودن امکان استراحت کافی، مواجهه با بیماری‌های مزمن و واگیردار و رویارویی با شرایط خطرزا از ویژگی‌های حرفه پرستاری است و به همین سبب باید به پرستاران توجه جدی‌تری شود.» رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری ایران با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: «پرستاران همچون پزشکان سرمایه‌های اجتماعی نظام سلامت هستند اما در اثر بی‌توجهی‌ها شاهد مهاجرت پرستاران در سال‌های اخیر بوده‌ایم، توجه داشته باشید هم‌اکنون به‌صورت میانگین پرستاران در مراکز داخلی ما با ٢٠٠ تا ٣٠٠دلار حقوق مشغول به کار هستند، درحالی‌که در کشورهای عربی درآمد آنها حدود 2هزار دلار و در کشورهای پیشرفته تا 7هزار دلار است و همین موضوع باعث مهاجرت گسترده پرستاران به‌خصوص در ماه‌های گذشته حتی به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و همسایه شده است؛ آن هم زمانی که خود ما در کشورمان با کمبود شدید پرستار در مراکز بیمارستانی روبه‌رو هستیم.»
این عضو خانواده پرستاران ایران با اشاره به اینکه سازمان نظام پرستاری به‌عنوان نماینده جامعه پرستاری پیگیر مطالبات اصلی آنها اعم از اجرای قانون بهره‌وری و سختی کار، اجرای صلاحیت حرفه‌ای و.. است، گفت: «مهم‌ترین اقدام ما پیگیری «خواسته اصلی پرستاران» یعنی اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و نیز وصول مطالبات معوقه پرستاران است. ضمن اینکه قانون مصوب مجلس درخصوص اجرای تعرفه خدمات پرستاری که بیش از ۱۲سال از تصویب آن می‌گذرد باید مجدد به جریان بیفتد و امیدواریم بودجه لازم برای آن تعیین و تصویب شود تا در خروجی بودجه سال۹۸ برای نخستین‌بار بتوان تعرفه خدمات پرستاری را اجرا کرد.»
پرستاران را تقویت کنیم
طبق برآوردهای جهانی طی یک دهه آینده بازار کاری و آینده شغلی پرستاری جزو 3شغل برتر جهان خواهد شد. اهمیت پرستاری در زندگی امروزِ جوامع به حدی است که حتی در سازمان بهداشت جهانی و شورای بین‌المللی پرستاران جنبشی به‌نام
Nursing Now راه‌اندازی شده و کرنس، رئیس این جنبش، معتقد است: «بزرگ‌ترین چیزی که می‌توانیم برای مردم جهان انجام دهیم این است که پرستاران را تقویت کنیم.» حتی شورای بین‌المللی پرستاران و سازمان جهانی بهداشت از پرستاران به‌عنوان رهبران اجتماعی یاد می‌کند. دالوندی با بیان این موضوع می‌گوید: «به‌دلیل رویکرد نظام سلامت بیمارمدار ما، سلامتی و پرستاری محصور به بیمارستان‌هاست. درحالی‌که با حضور پرستاران و توجه به مقوله «مراقبت‌های خانه» ما می‌توانیم از آثار مثبت حضور پرستاران در همه سطوح زندگی بهره‌مند شویم. به‌طور مثال در کشورهایی با درآمد ملی ۱۰برابر کشور ما، به‌دلیل رویکرد هزینه اثربخش و هزینه فایده، پرستاران در صف اول ارزیابی و ارجاع مردم به سطوح بالاتر هستند؛ این موضوعی است که ما در کشورمان نمی‌بینیم. حتی در اسکاندیناوی هم پرستاران در صف اول درمان قرار دارند زیرا این امر به سود دولت بوده که در مرحله اول بیمار به پرستاران مراجعه کرده و هزینه کمتری برای درمان پرداخت کند.
همچنین پرستاران در سطح پیشگیری می‌توانند فعالیت داشته باشند اما متأسفانه هم‌اکنون تنها در سطح بالین و درمان است که به‌دلیل شرایط بیماری‌مداری در بیمارستان حضور یافته و فعالیت می‌کنند؛ این در حالی است که پرستاری می‌تواند در حوزه‌های مشاوره، مراقبت جامع و درمانگری پرستاری به ارائه خدمات بپردازد. موضوعی که به‌راحتی روی آن می‌توان سرمایه‌گذاری کرد اما در کشور ما نادیده انگاشته شده است، درحالی‌که به‌طور مثال بیماری‌های مزمن امروز جامعه ما را مبتلا به‌خود کرده و تخت‌های بیمارستانی را اشغال کرده است و از نگاهی دیگر آمادگی لازم را برای پذیرش بیش از 9میلیون سالمندی را که در حال افزوده شدن به جامعه هستند نداریم. اینها در شرایطی است که می‌توانیم به پرستارانمان فرصت دهیم تا به درون جامعه بیایند و سبک زندگی سالم را در بین همه اقشار ازجمله جمعیت دانش‌آموزی کشور رواج دهیم.
منبع: همشهری
10
