درصد میرایی کرونا بالاخره چند؟!

روز چهارشنبه بود که نامه رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد به رئیس قوه قضاییه که بدون رعایت طبقه بندی معمول در نامه های اداری ارسال شده بود، سر از شبکه های معاند در آورد. خبری که برخی فیک نیوزهای داخلی هم به آن پرداختند. رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ارسال نامه ای به ریاست قوه قضاییه با ذکر جزئیاتی نحوه محاسبه درصد مرگ و میر ناشی از کرونا را توضیح داد. رسانه های معاند نیز از این فرصت استفاده کردند و بر طبل غیرواقعی بودن آمار کرونا در مشهد کوبیدند. در این اتفاق اولین سوالی که مطرح می شود این است که چرا این نامه با طرح چنین مسائلی، به صورت عادی و بدون طبقه بندی محرمانه ارسال شده و چگونه به دست رسانه های معاند رسیده است؟ پس از این اما برخی فیک نیوزهای داخلی بدون بررسی همه جانبه به این موضوع پرداختند که به پیچیدگی آن دامن زدند و ابهامات بیشتری برای مردم ایجاد کردند. برای پیگیری این اتفاق قصد گفت و گو با دکتر بحرینی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد را داشتیم که اعلام شد وی در این زمینه گفت و گو نمی کند و مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پاسخ گوی سوالات ما شد.
چرا چنین نامه ای منتشر شد؟
حمیدرضا رحیمی، در پاسخ به چرایی ارسال نامه ای با چنین محتوا و جزئیاتی آن هم بدون رعایت قواعد معمول در نامه های اداری به « خراسان رضوی » گفت: در شبکه های معاند خارج از کشور پیش از این روی این خط خبری کار شده است که نوع ویروسی که در کشورمان وجود داشته متفاوت و نسبت میرایی آن بیشتر است و این سوال پیش می آمد که چرا نسبت میرایی در کشورمان بیشتر است، پاسخ این بود که برای محاسبه نسبت باید تعداد فوت شدگان را به تعداد مبتلایان تقسیم کنیم که درصدی به دست می‌‌آید. آیت ا... علم الهدی زحمت کشیدند و تعدادی از طلاب داوطلب را برای غسل میت در بهشت رضا(ع) آماده کردند. پس از این سوالی برای ایشان و رئیس قوه قضاییه پیش آمده بود که چرا نسبت میرایی افرادی که در مشهد فوت شده اند با دیگر نقاط متفاوت است؟ آقای رئیسی با دکتر نمکی صحبت و دکتر نمکی هم موضوع را به ما در مشهد منتقل کردند که دکتر بحرینی نیز بر اساس یک بحث کاملا علمی توضیحاتی را مطرح کردند که اتفاقا آقای نمکی نیز در یک فایل صوتی همین توضیحات را داده اند که اگر در مخرج کسر تعداد افرادی را بگذاریم که به صورت قطعی کرونا مثبت بوده اند، نسبت میرایی بالا می رود اما اگر در همین کسر در مخرج تعداد کسانی را بگذاریم که به لحاظ بالینی پزشکان تشخیص داده اند که مثبت شده اند،نسبت همانی می شود که در دنیا وجود دارد و این نامه هم همین موارد را توضیح داده و چیز جدید و محرمانه ای نبوده و همواره از سوی ما اعلام شده و خود آقای وزیر هم در جمع افراد زیادی این موضوع را بیان کرده اند.او در ادامه درباره ابهامات مطرح شده در خصوص آمار مرگ و میر کرونا در مشهد در این نامه و طرح این که در محاسبه درصد مرگ و میر، مخرج کسر می تواند کلیه موارد تشخیصی کرونا بر اساس تشخیص بالینی، سی تی اسکن یا گزارش مثبت باشد، گفت: «ما امروز به دلیل افزایش ظرفیت تست کرونا در استان تقریبا بیمار مشکوک به کرونا نداریم و برای همه افرادی که تست های بالینی آن ها مثبت بوده است، تست پی سی آر را انجام می‌دهیم اما هنوز هم بخشی از آن به دلیل خطای آزمایش پاسخ منفی دارد، ضمن این که از بین این افراد مشکوک به کرونا اگر فردی فوت کرده باشد، حتما از همه آن ها تست کرونا گرفته می شود تا در صورت مثبت بودن با پروتکل خاصی اقدام به دفن آن شود. البته این موضوع در هفته های گذشته که با کمبود تست کرونا مواجه بودیم خیلی انجام نمی شد اما الان از فوت شدگان حتما تست کرونا گرفته می شود.»
این که اگر عدد مخرج بزرگ تر شود، درصد به دست آمده نیز کاهش می یابد، کاملا طبیعی است اما وقتی در مخرج کسر به جای مبتلایان قطعی، سایر مبتلایان (اعم از قطعی و تشخیصی) گذاشته می شود، برای یافتن درصد واقعی میرایی باید در صورت کسر نیز به جای فوتی های قطعی، فوتی های مشکوک را قرار دهیم .
رحیمی در این باره توضیح می دهد: ما اصلا چیزی به نام فوتی مشکوک نداریم.از او درباره آمارهایی که روزانه ارسال می شود و در آن عددی به عنوان فوتی (غیرقطعی) وجود دارد سوال کردیم که پاسخ داد: آن آمار متعلق به دو هفته اول است؛ هرکسی که فوت می کند یا در بیمارستان است یا این که منتقل می شود به پزشکی قانونی، ما از همه این فوتی ها تست می گیریم، بنابراین چیزی به نام فوتی مشکوک نداریم یا مثبت هستند یا منفی.رحیمی در پاسخ به این سوال که از چه زمانی از همه فوتی ها تست گرفته می شود؟ گفت: از زمانی که به اندازه کافی آزمایش انجام می دادیم که فکر می کنم از 20 اسفند بود.
این اظهارات مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره این که «تقریبا بیمار مشکوک به کرونا در استان نداریم» در حالی اعلام می شود که وی روز گذشته در آمار ارسالی به روزنامه خراسان (جدول منتشر شده در این گزارش) تعداد افراد مشکوک در زیرمجموعه های دانشگاه علوم پزشکی استان را اعلام کرده که 8841 بیمار را شامل می شود!
اقدام بر اساس سیاست های وزارت بهداشت
رحیمی در ادامه تصریح کرد: بر اساس سیاست وزارت بهداشت ما باید فقط مبتلایان قطعی به کرونا به وسیله یافته های آزمایشگاهی و مرگ و میر قطعی کسانی را که تست کرونای آن ها مثبت بوده است، اعلام و در نسبت اعلام شده منعکس می کردیم و این سیستم گزارش دهی نیز ازسوی وزارت بهداشت و درمان اعلام شده و ما هیچ گونه دخل و تصرفی در آن نداریم. وی در پاسخی متناقض با آن چه پیش از این اعلام کرده بود، گفت: با وجود این، در آماری که به عنوان مشکوک به کرونا اعلام می شود، هر فردی که با علایم بیماری به اورژانس مراجعه کند در سیستم به عنوان بیمار مشکوک به کرونا ثبت می شود و چون آمار به صورت تجمیعی است تعداد بالایی را نشان می دهد اما از این تعداد عده ای برای قرنطینه به منزل فرستاده شده، تعدادی نیاز به اقدامات خاصی نداشته و برخی بستری شده و بهبود یافته اند که از نظر ما همه این افراد باید به عنوان مبتلا در سیستم ثبت شوند و در نسبت های مبتلا به مرگ و میر نیز قرار گیرند که این طور نیست.
رحیمی همچنین در پاسخ به این سوال که اگر بخواهیم این نسبت، یعنی تعداد همه مبتلایان و افراد مشکوک به کرونا را با تمامی افرادی که فوت شده اند شامل افراد با تست مثبت یا دارای علایم بالینی در یک تناسب بیاوریم، درصد و تعداد این افراد چگونه خواهد بود و آیا تغییر خواهد داشت؟ توضیح داد: ریز آمار افرادی که به بیمارستان مراجعه کرده و مشکوک به کرونا بوده اند و تمام اقداماتی که برای آن ها صورت گرفته در یک فایل اکسل به روشنی وجود دارد و در اختیار است و معلوم است که چه تعداد مشکوک هستند و چه تعدادی تست آن ها مثبت یا منفی شده است و چه تعداد فوت شده اند اما الان این فایل را در اختیار ندارم و فردا (شنبه) می توانم آن را در اختیارتان بگذارم.
وی در ادامه با اشاره به آمارهای موجود فعلی گفت: به طور کلی آمار مرگ و میر کووید 19 در استان با میانگین کشوری مطابقت دارد و بیش از این تعداد نیست اما این استان در شیوع بیماری به دلیل جمعیت بالا وضعیت خطرناکی دارد، هرچند بروز این بیماری یعنی میزان شناسایی و بهبود بیماران در شرایط مناسبی است.
طبق گفته رحیمی ، روش محاسبه درصد مرگ و میر ناشی از کرونا توسط وزارت بهداشت ابلاغ شده و در سایر استان ها نیز از همین روش استفاده می شود، حال سوال این است که چرابرخی می گویند این درصد در مشهد بالاتر از شهرهای دیگر است .وی در پاسخ به این موضوع گفت: تعدادی از طلبه ها که انجام غسل را بر عهده گرفته بودند روزی به آیت ا... علم الهدی اعلام می کنند که ما امروز 70 نفر را غسل دادیم، این موضوع حساسیت ایجاد می کند و منشا این می شود که پیگیری کنند داستان چیست. وی در پاسخ به این سوال که آیا درصد میرایی در مشهد در مقایسه با کشور بالاتر است یا خیر اظهار کرد: درصد میرایی در مشهد با کشور تفاوتی ندارد ضمن این که کمی پایین تر هم هست.