این دختر ایرانی کوزت واقعی سریال بینوایان است/ فرار از خانه جهنمی و اسارت در دخمه زن شیطانی

ساناز دختر زیبای  ۲۰ساله درحالیکه غم در نگاه های او چیره شده بود مقابل میز مشاور نشست... دستانش کمی می لرزید و گاهی خیره به میزی که مقاله بود سکوت می کرد.... ساناز درباره اوضاع زندگی اش گفت: از کودکی و از وقتی یادم می آید پدرم  معتاد  بود، وضع خوبی نداشتیم، من از 17 سالگی رفتم سرکار هم خرج خودم را در آوردم و هم به خانواده ام کمک می کردم ، مثل یک مرد کار می کردم و هیچ منتی هم برای هیچ کس نداشتم، اما چندسال که گذشت خانواده ام فکر کردند که انگار وظیفه من است که کار کنم و خرجی آنها را بدهم، هرچه من تلاش می کردم و به آنها می رسیدم اما آنها مثل همیشه به من بی توجه بودند و هیچ محبتی به من نمی کردند.

زندگی خیلی برایم سخت شده بود ، به شدت احساس تنهایی می کردم و هیچ کس من را درک نمی کرد ، هر کدام از اعضای خانواده ام فقط به فکر خودشان بودند، اما من آنقدر به فکر خانواده ام بودم که حسابی از خودم غافل شدم، حتی گاهی متوجه می شدم که خانواده ام برای اینکه درآمد من را از دست ندهند جواب رد به خواستگارهایم می دادند.

وقتی که احساس کردم عمر خود را هدر دادم، تصمیم به ترک خانه گرفتم و از خانه زدم بیرون و به تهران رفتم، کاش هیج وقت این تصمیم اشتباه را نمی گرفتم .....زمانی که رسیدم به تهران  نمی دانستم کجا باید بروم، داخل یک پارک نشستم، در افکار خودم غرق بودم که یک زن جوان با لبخندی مهربان کنارم نشست، زمانی که لبخند این زن را دیدم با خودم گفتم ای کاش مادرم یک بار این گونه با من سخن گفته بود، خودم را تنهای تنها می دیدم، هیچ جایی را هم برای ماندن نداشتم، زن من را به خانه اش دعوت کرد و من هم قبول کردم و همراه وی به راه افتادم و به خانه اش رفتم.

چند روز در خانه این زن بودم و وی به گرمی از من پذیرایی کرد تا اینکه یک روز به من گفت میخواهی تو را با یک پسر خوب آشنا کنم ، من که به شدت احساس تنهایی می کردم و به محبت نیاز داشتم قبول کردم و آشنایی من با پسر جوان آغاز شد ، بعد از چند ماه که از دوستی ما گذشت به خانه ما آمد و در یک شب سیاه، من آبرو و پاک دامنی خود را ناخواسته از دست دادم.

بعد از آن رابطه و علاقه ما بیشتر شد، یک روز پسر به من گفت: اگر می خواهی خرجی تو را بدهم و کنارم باشی باید به این  رابطه کثیف  ادامه دهم، به همین راحتی من به عنوان دختری که بهترین سالهای عمرم را زحمت کشیدم به دام یک آدم کثیف افتادم و آبرو و حیثیت و اعتبار خودم را نابود کردم.

نگاه کارشناسی

زهرا بیات کارشناس ارشد روانشناسی

مراجع خانمی 20 ساله است که در یک خانواده نابسامان به دنیا آمده است، به دلیل مشکلات مالی فراوان و اعتیاد شدید پدر امکان ادامه تحصیل نداشته است ، سبک زندگی خانوادگی ایشان آسیب زا بوده است و روابط بین اعضای خانواده معیوب بوده و نشان دهنده این است که خانواده فاقد انسجام لازم به ویژه در تامین نیازهای عاطفی اعضای خانواده است ، پدر به عنوان محور خانواده شخصیت پرخاشگر، عصبی و بی مسئولیتی داشته که با پرخاشگری و ناتوانی در مدیریت زندگی بر اعضای خانواده اعمال قدرت می کرده است.

عدم تامین نیازهای مالی و عاطفی فرزندان باعث اعلام نارضایتی ها شده است.

باتوجه به اینکه پدر خانواده قادر به روبه رو شدن با مسائل زندگی نبوده و سعی در اجتناب از موقعیت های تلخ و دردناک زندگی داشته است باعث ایجاد مشکلاتی برای اعضای خانواده شده است.

محیط سرد خانوادگی ، تحقیر ، سرزنش های خانواده، اعتیاد پدر و عدم تامین نیازهای عاطفی و مادی سبب شده فرد با حس بی ارزشی بزرگ شود و وجودش را لایق شرایط و روابط خوبی نمی داند ، نیازهای بنیادی ایشان ( امنیت و عزت نفس ) در محیط خانواده تامین نشده ، فرد دارای تعارض های عاطفی و شخصیتی حل نشده فراوانی است که همین موارد باعث فرار از منزل و رهاشدن از این شرایط شده است.

بی گمان یکی از اساسی ترین نیازهای انسان پس از نیازهای زیستی آب ، غذا و ... نیاز به محبت است به گونه ای که اگر این نیاز برآورده شود تا حد زیادی نیازهای زیستی دیگر را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد ، این نیاز در دختران شدیدتر است ، چون نخستین سرپرست فرزند خانواده است والدین باید به این نیاز فرزند توجه ویژه ای داشته باشند و بدانند پاسخگویی صحیح به این نیاز فرزند اساس و پایه تربیت اوست زیرا ارضای این نیاز در فرزند آرامش روانی ، امنیت خاطر ، اعتماد به نفس ، اعتماد به والدین و حتی سلامت جسمی او را در پی دارد و ارضاء نشدن آن هم به فروپاشی آرامش روانی ، بی اعتمادی به خود و دیگران و احساس عجز و حقارت ، بیماری های جسمی و روانی گوناگون و انحرافهای اجتماعی بسیاری خواهد انجامید که در این مورد به خوبی مشاهده می شود . کمبود محبت و توجه ، مشکلات مالی و اعتیاد پدر گرایش قوی در نوجوان به سمت بزهکاری ( فرار از خانه) ایجاد کرده است.

سبب شناسی (بررسی علل و عوامل فردی ، خانوادگی و اجتماعی )

عوامل فردی:

- برآورده نشدن نیازهای روانی و عاطفی

- کمبود محبت و خلاء عاطفی

- عدم مهارت قاطعیت ( نه ورزی )

- عدم اعتماد به نفس و نداشتن مهارت مقابله ای

- حساس و زود رنج بودن

عوامل خانوادگی:

- نفاق و ناسازگاری در خانواده

- تنش در محیط خانواده

- طرد و تحقیر شدن

- کمبود محبت

- اعتیاد پدر

- عدم حمایت

- روابط سرد و خشک بین اعضای خانواده

عوامل اجتماعی:

- ...............روابط اجتماعی ( ناهنجاری های رفتاری عموما از طریق گردهمایی دوستان و اجتماع آموخته می شود)

- وسایل ارتباط جمعی( ترویج روحیه استقلال طلبی در سنین نوجوانی ، پرخاشگری ، تنوع طلبی ، عدم رعایت احترام به نظرات والدین )

- فقر اقتصادی و فرهنگی

- ترویج بی بند و باری اخلاقی

- تغییر نگرش فرد و همانند سازی با دوستان

اقدامات و راهکارهای پیشگیرانه

پیشگیری اولیه :

در سطح جامعه عمل می کند و شامل آموزش مهارت های زندگی برای کل افراد جامعه است :

- آموزش مهارت حل مساله و ارتباط موثر

- آموزش و آگاهی در خصوص آسیب های فرار و عواقب آن

- آگاه کردن والدین از وظایف نسبت به فرزندان

- عدم توجه به دوستی های خیابانی با هیجانات و احساس های آبکی و زود گذر

پیشگیری ثانویه:

( تشخیص زودرس آسیب همراه با اقدامات هماهنگ اجتماعی )

- انجام تست های شخصیتی ( ارجاع به روانپزشک برای درمان روانی)

- ارجاع به مرکز مشاوره برای مشاوره تخصصی

- اقدامات حمایتی

- ارائه آموزش و آگاهی به فرد در خصوص نحوه برخورد با آسیب

- اصلاح باورهای غیر منطقی در فرد

- توجه به فعالیت و تفکرات مثبت از طرق شرکت در انجمن ها و تفریحات سالم

پیشگیری ثالثیه:

( در پی جلوگیری از شدت یافتن آسیب و کاستن از تنش های آن در خانواده و جامعه )

- اصلاح و باز توانی بازگشت به زندگی سالم اجتماعی

- ارائه خدمات مددکاری اجتماعی - روانشناسی

- آموزش علوم و فنون و مهارت های فرهنگی و اجتماعی برای بازگشت به زندگی سالم از طریق پیوند مجدد با خانواده

اقدامات انجام شده توسط مرکز مشاوره و یا دوایر مددکاری برای کیس ویژه :

- دعوت از خانواده مراجع ( حمایت روحی و روانی از مراجع )

پالایش روانی

- همدلی

- تخلیه هیجانی

- ایجاد حس تعهدو مسئولیت در فرد ، خودسازی و مشارکت فعال برای بهبود خود

- ایجاد اعتماد به نفس و اراده در فرد برای بیان احساسات سرکوب شده خود

- آموزش مهارت های مقابله ای

- ایجاد توجه خانواده به روابط سالم و سازنده با فرد

- آماده سازی روحی و فکری خانواده مراجع برای پذیرش وی

ملاحظات روانشناختی :

باید جوان و نوجوان را دریابیم و به نیازهای آنان پاسخ منطقی و در خور شرایط روز اجتماعی و ............ بدهیم ، باید پذیرفت امکانات رفاهی ، متعادل بودن شرایط اقتصادی و اجتماعی ، توجه بیشتر به ارزشهای معنوی و برخوداری از آموزش صحیح انسان را به موجودی کارساز و نیروی سازنده جامعه تبدیل می کندو او را از گرایش به جرم باز خواهد داشت که مهمترین راهکار پیشنهادی برای جلوگیری از آسیب های اجتماعی آموزش اصول و شیوه های تربیتی به والدین به خصوص در دوران بلوغ ، آموزش مهارت های زندگی به دختران برای آشنایی با خود ، اهداف و مسائل جنسی ، تدوین قوانین حمایتی با ضمانت اجرای قوی ، ایجاد بانک اطلاعات دانش آموزی برای کسانی که خانواده های آسیب زا دارند.