قانون چه استثنایی برای خروج زنان از کشور در نظر گرفته است؟/ توصیههای یک وکیل دادگستری برای تسهیل خروج زنان از کشور
خروج زنان از کشور به اذن و اجازه همسر همچنان یکی از دغدغههای پیش رو است. در ادامه وکیل دادگستری روشهای قانونی برای گرفتن حق خروج را برشمرده و تغییرات احتمالی قانون هم بررسی شد.
سوگل دانائی- فیلم سینمایی «عرق سرد»، به یکی از موانع پیش روی زنان در ایران میپردازد. خروج زنان از کشور به اذن و اجازه همسر همچنان یکی از دغدغههای پیش رو است. معضلی که این روزها نمایندگان مجلس هم به آن ورود کردهاند.
فیلم سینمایی عرق سرد داستان زندگی افروز اردستانی، کاپیتان تیم ملی فوتسال است که همسرش هنگام خروج از کشور برای بازیهای تیم ملی او را ممنوع الخروج کرد.
فیلم تازه سهیل بیرقی که در هنگام اکران در جشنواره فیلم فجر هم حواشی زیادی به همراه داشت، انگ فیلم فمینیستی و ضد خانواده هم خورده بورده بود، بسیاری از فعالین حقوق زن اما این فیلم را اتفاق مهمی میدانند و معتقدند که نشان دادن دغدغههای زنان در سطح سینما میتواند باعث اصلاح قوانین حاکم در سطح جامعه شود.
واقعیت اینجاست که براساس قوانین، زنان برای خروج از کشور نیازمند اجازه همسران خود هستند و در این مورد استثنائی نیز برای زنان ورزشکار یا نخبه در نظر گرفته نشده بود. سال گذشته ماجرای نیلوفر اردلان، فوتبالیست تیم ملی که او هم نتوانسته بود بدلیل اجازه همسر از کشور خارج شود بار دیگر قانون گذاران را به این فکر انداخت که در اینباره در شرایط خاص تجدید نظر کنند.
معضلی که گریبانگیر سیاسیون هم هست
چندی پیش طیبه سیاوشی نماینده مجلس و عضو فراکسیون زنان در گفتوگوی تصویری که با خبرنگار اجتماعی خبر فوری داشت به ماجرای خروج زنان با اذن همسر اشاره کرد و گفت: من هم به عنوان نماینده مجلس پاسپورت سیاسی دارم اما همچنان به اجازه همسر برای خروج از کشور نیازمندم.
وی همچنین اشاره کرده بود: در شرایط اضطرار این قانون تغییر میکند و دادستان میتواند درباره خروج زنان متاهل تجدید نظر میکند.
راههای قانونی برای خروج از کشور
بسیاری از فعالین حقوق زنان اما معتقدند که زنان ضمن ازدواج باید حق خروج از کشور را در سند نکاحشان ثبت کنند تا مشکلات احتمالی بعد از آن برای زن به حداقل برسد.
زهره ارزنی، وکیل پایه یک دادگستری و فعال حقوق زنان در اینباره به خبرنگار خبر فوری گفت: اگر به عنوان شرط ضمن عقد نکاح، حق خروج از کشور در سند ازدواج ثبت شود، حتی در صورت ممنوع الخروجی هم میتوانید با مراجعه به مراجع ذی اصلاحی که دادگاه آن را تعیین میکند، این ممنوع الخروجی را رفع کنید.
وی ادامه داد: مرد در این صورت نمیتواند مقابل حرف خود بایستند و معمولا دادگاه هم در صورت ثبت این حق در سند نکاح به نفع زن رای میدهد. اما در صورتی که این شرط در یک کاغذ عادی ثبت شود و یا لفظی گفته شود به هیچ وجه قابل استناد نیست.
گرفتن وکالت نامه بلاعزل اما نمیتواند جایگزین ثبت در سند نکاح شود، بسیاری از زنان بر این باوردند که با گرفتن وکالت بلاعزل میتوانند حق خروج از کشور را هم در محضر بگیرند اما باید بدانید که مرد در اینصورت هم میتواند زن را به عنوان اصیل ممنوع الخروج کند و زن به عنوان وکیل نمیتواند مخالفت کند.
ارزنی همچنین اقرارنامه را راه دیگری برای گرفتن حق خروج از کشور میداند. این فعال حقوق زنان میگوید: گاهی مرد میتواند از حق خود بگذرد و در اقرارنامهای در محضر حق از کشور را حتی بعد از ازدواج به زن دهد.
تغییرات خوشبینانه
ذکر این نکته ضروری است که در صورت ثبت نشدن این حق هم برای خروج از کشور شما میتوانید به دادگاه مراجعه کنید و دادستان در صورت صلاحدید این حق را به شما میدهد که برای پیشرفت خود و جامعه از کشور خارج شوید که البته در موارد زیادی دادگاه طرفین را به سازش وادار میکند و به دعواهای خانوادگی ورود پیدا نمیکند.
برای گرفتن حق قانونی خروج از کشور اما رییس کمیته امنیت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مصاحبهاش با یکی از رسانهها گفته است: ما این طرح خروج زنان را در کمیته امنیت مورد بررسی قرار دادیم و نظرات کارشناسان دستگاههای مختلف را اخذ کردیم.
ولی الله نانواکناری همچنین گفته است: ما قانون را به این شکل اصلاح کردیم که اگر شوهر بدون دلیل از خروج همسر خود از کشور برای حضور در مجامع علمی، ورزشی و فرهنگی ممانعت کرد دادگاه ظرف سه روز در این رابطه تصمیمگیری کند و اجازه خروج را برای اعزام خانم صادر کند.
بعد از تصویب لایحه حقوق زنان اما باید دید که قانون گذار چه تصمیمی برای خروج زنان از کشور میگیرد. ورزشکاران، هنرمندان و چهرههای سیاسی از جمله کسانی هستند که احتمالا مورد عطوفت قانون قرار بگیرند و شامل استثنا برای خروج از کشور شوند، تبعیضی که تا به اینجای کار به مذاق بسیاری از فعالان حقوق زن خوش نیامده است.
33