"سرطان در پوست گردو"

روز جهانی سرطان، سالانه ۴ فوریه (۱۵ بهمن ماه)، در سراسر دنیا گرامی داشته می‌شود. هدف از گرامی داشتن این روز، حفظ جان انسان‌ها از میلیون‌ها مرگ و میر قابل پیشگیری به واسطه سرطان از طریق ارتقاء سطح آگاهی، آموزش درباره سرطان و ترغیب دولت‌ها و افراد در سراسر جهان برای انجام اقدامی علیه این بیماری است. شعار روز جهانی سرطان در سال‌های 2019 تا 2021، «من هستم و خواهم بود» است که بیانگر تأثیر حرکت‌های فردی بر آینده بیماران مبتلا به سرطان است.

در این راستا، انجمن پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی که یک تشکل دانشجویی است، کمپین آگاهی رسانی برای سرطان را در هفته ملی سرطان راه‌اندازی می‌کند که یکی از فعالیت‌‎های این انجمن، فرهنگسازی‌ در زمینه این بیماری است. با ساناز زارعیان و رضا شیر آل محمد، دبیران انجمن پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص برنامه‌های این انجمن گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

شیرآل محمد عنوان کرد: انجمن پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی زیرنظر مجموعه معاونت فرهنگی دانشگاه شکل گرفته است. این انجمن اولین بار در سال ۱۳۹۴تشکیل شد، اما پس از یک دوره‌ کاری دو ساله منحل شد و از سال ۹۸ مجدداً فعالیت خود را آغاز کرد. انجمن‌های دانشجویی به صورت کلی پنج عضو اصلی و دو عضو علی البدل دارند. درحال حاضر چهار عضو انجمن ما دانشجوی ارشد زیست‌شناسی و یک عضو انجمن نیز دانشجوی کارشناسی همین رشته هستند.

وی ادامه داد: انجمن ما اولین انجمن دانشگاهی با موضوع پیشگیری از سرطان است. ما با تمام دانشگاه‌ها در ارتباط هستیم. هدف اصلی این انجمن آگاه کردن مردم و پیشگیری از ابتلا به سرطان است. اولویت ما برای این آگاهی‌رسانی ابتدا دانشگاه و میان دانشجویان و سپس خارج از دانشگاه و در میان مردم است. همه انجمن‌ها در کنار خود یک استاد مشاور دارند که در این انجمن هم به همین شکل است.

زارعیان در خصوص برنامه‌های آینده این انجمن، بیان کرد: برنامه‎های ما تا کنون شامل دو نشست در زمینه سرطان و روانشناسی و نشست دیگر در ارتباط با سرطان و تغذیه بوده است. در هفته پژوهش هم کارگاه‌هایی با موضوع نحوه ارتباط با افراد مبتلا و مباحث مربوط به دارورسانی داشته‌ایم. یک نشست هم میان دانشجویان ارشد و دکترا برگزار شد که هرکدام از آن‌ها در قالب یک ویدیو و در مدت زمان 10دقیقه در رابطه با سرطان رساله خود را ارائه کردند. هدف این نشست، نگاهی کلی به پژوهش‌های انجام شده در زمینه سرطان در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد بود.

این دانشجوی ارشد رشته بیوتکنولوژی در رابطه با برنامه‌های انجمن پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی مشهد برای هفته ملی سرطان، اظهار کرد: از ۱۳ تا ۱۶ بهمن ماه سلسله برنامه‌هایی در نظر داریم که بر اساس آن کمپینی برای آگاهی‌رسانی پیشگیری از سرطان را راه اندازی کرده‌ایم. ۱۹ بهمن ماه از ساعت 13 الی 18 همایشی تحت عنوان «سرطان در پوست گردو» را برگزار خواهیم کرد. انتخاب عنوان پوست گردو به دلیل آن است که بتوانیم در این همایش خلاصه و سریع اطلاعاتی را به افراد منتقل کنیم تا ترسی که در این وادی وجود دارد کمتر شود. ایجاد آگاهی در رابطه با یک بیماری اولین قدم است تا بتوانیم نشانه‌های آن را سریع‌تر تشخیص ‌دهیم و به پزشک مراجعه ‌کنیم.

وی ادامه داد: با ایجاد چنین کمپینی می‌توانیم بر این ترس که دیگر سرطان خط آخر زندگی من است، غلبه کنیم. در این نوع بیماری‌ها هرچه زودتر تشخیص و درمان آغاز شود درصد احتمال بهبودی هم بیشتر خواهد شد و حس ناخوشی ناشی از فرایند درمان نیز کمتر می‌شود.

زارعیان در رابطه با مکان‌های برگزاری این کمپین‌، اظهار کرد: در ۱۳ نقطه در سطح دانشگاه فردوسی و سازمان مرکزی دانشگاه فعالیت خواهیم کرد و در دانشگاه‌های دیگر مانند دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی آزاد و همچنین مراکز خریدی مانند پاژ، پروما و آرمیتاژ مستقر خواهیم بود تا کار فرهنگسازی را انجام دهیم.

دبیر انجمن پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه «داوطلبان حضور در کمپین فقط مختص به دانشگاه فردوسی نیستند»، خاطر نشان کرد: افراد از همه دانشگاه‌ها می‌توانند به این کمپین بپیوندند و برای این افراد در آنکولوژی رضا کارگاه‌هایی برگزار می‌کنیم که در آن‌ها اطلاعاتی در رابطه با سرطان به افراد داده می‌شود و اگر سئوالی وجود داشته باشد تا حد امکان پاسخ‌ داده می‌شود. اطلاع رسانی‌ها برای این کمپین از طریق راه‌های ارتباطی میان دانشگاه‌ها انجام شده است و دانشجویان می‌توانند اطلاعات بیشتر را در فضای مجازی یا سایت انجمن دنبال کنند. در این کمپین فعالیت‌ها در حوزه تشخیص، درمان و پیشگیری انجام می‌شود و پنل‌هایی هم قرار است با حضور متخصصان برگزار شود.

افراد جرأت شرکت در آزمون غربال‌گری سرطان را ندارند

شیرآل محمد با بیان اینکه «بسیاری از مردم از بُعد روانی نسبت به ابتلا به سرطان ترس دارند»، عنوان کرد: این مسأله در حدی است که مشخص شده، حتی افراد جرأت شرکت در تست‎های غربال‌گری را هم ندارند. هدف انجمن این است که روحیه‎ای را در افراد ایجاد کنیم که در صورت مواجهه با نشانه‌های سرطان، در آزمون سرطان شرکت و به پزشک و متخصص مراجعه کنند.

وی افزود: جدای از ترس روانی، عوامل دیگری مانند عوامل اقتصادی هم ممکن است در مراجعه به پزشک تأثیر گذار باشد، اما اگر افراد آموزش علمی دیده باشند امکان مراجعه به پزشک و پیشرفت درمانی آنها افزایش می‌یابد. در سال گذشته برنامه‌ای در دانشکده علوم برگزار شد که در آن در چند مورد از دانشجویان خانم دانشگاه، سرطان تشخیص داده شد که این دانشجویان به موقع به پزشک مراجعه کردند و بهبود یافتند.

دبیر انجمن علمی دانشجویی بین‌رشته‌ای پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی مشهددر رابطه با اهمیت سرعت مراجعه به پزشک، خاطرنشان کرد: سرطان به طور کلی چهار مرحله دارد که مرحله آخر آن بحرانی‌ترین حالت است و هرچه زودتر بیمار بتواند بیماری را تشخیص دهد وارد مراحل سخت نخواهد شد و امکان بقای بیمار بیشتر می‌شود. در کشور ما درحال حاضر چهار برنامه غربال‌گری یا تست‌های تشخیص ابتلا به سرطان در رابطه با سرطان دهانه‌ رحم، پروستات، پستان و سرطان کولورکتال انجام می‌شود تا افراد در مراحل اولیه بتوانند بیماری خود را تشخیص دهند.

وی خاطر نشان کرد: ما در راستای برنامه‌های مرتبط با سرطان، طرحی با عنوان مطالعات پژوهشی داریم. این طرح برای اولین بار در استان خراسان رضوی انجام می‌شود و بر اساس آن قرار است، میزان آگاهی افراد در شهر و روستاهای خراسان رضوی سنجیده شود. این طرح در قدم اول میزان آگاهی مردم و در قدم دوم دلایل عدم مراجعه به پزشک را مورد بررسی قرار می‌دهد. کل برنامه‌های ما نیازمند پشتیبانی علمی و مالی است و با پشتیبانی انجمن پیشگیری از سرطان دانشگاه و دیگر مراکز انجام خواهد شد.

ارتباط میان افزایش سن و ابتلا به سرطان

دبیر انجمن علمی دانشجویی بین‌رشته‌ای پیشگیری از سرطان دانشگاه فردوسی مشهد در رابطه با همایش ۱۹ بهمن ماه انجمن، تشریح کرد: این همایش با هدف افزایش آگاهی عمومی است و در آن، سخنرانی‌هایی ۲۰ دقیقه‌ای با حضور متخصصان رشته‌های مختلف برگزار خواهد شد. در این همایش، رادیوانکولوژیست‌ها، روان‌پزشکان و متخصصان تغذیه در بحث غربال‌گری و درمان سخنرانی خواهند کرد. محققان رشته‌های مختلف در رابطه با سرطان و تحقیقاتی که در زمینه سرطان تاثیرگذار بوده‌اند به بحث خواهند نشست.

شیرآل محمد اظهار کرد: در دهه ‌اخیر، میزان مرگ‌ومیر مرتبط با سرطان در جهان نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است. زیرا هم درمان سرعت بیشتری پیدا کرده است و هم قدرت تشخیص بالا رفته است. یکی از دلایلی که باعث شده سرطان در سطح جهانی برجسته دیده شود، افزایش میانگین سن جمعیت جهان است که به دنبال خود خطر ابتلا به سرطان را افزایش داده است.

وی ضمن اشاره به نبود آمار مشخص و دقیق در رابطه با نرخ شیوع سرطان در سال‌های گذشته، خاطرنشان کرد: اولین آمار دقیق در سال ۲۰۱۸ توسط وزارت بهداشت و با کمک 50 دانشگاه ارائه شد. از آن جهت که ایران کشوری درحال توسعه است آمار سرطان هم در ایران درحال افزایش است. کشورهای پیشرفته معمولاً کمپین‌هایی از این دست برای اطلاع رسانی دارند و کمپین‌های مشابه کمپین ما در کشورهای انگلستان و آمریکا فعالیت می‌کنند و اکثراً این مطالعات پژوهشی برای جهت‌دهی و اطلاع‌رسانی به کمپین‌ها انجام می‌شود تا برنامه‌هایی هدفمند به غربالگری در کل کشور ارائه دهند. در ایران هم چنین کمپین‌هایی در سطوح مختلف وجود دارد، اما در دانشگاه فردوسی مشهد این کمپین برای اولین بار شروع به فعالیت خواهد کرد.

زارعیان در رابطه با تأثیرات برگزاری و شرکت در کمپین‌های پیشگیری از سرطان، عنوان کرد: این کمپین‌ها با ارائه آگاهی‌ در رابطه با سرطان موجب می‌شوند تا افراد با انجام یکسری مراقبت‌ها و پیشگیری‌ها احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهند. زمانی‌که دانش افراد نسبت به نشانه‌ها افزایش پیدا کند، فرآیند تشخیص و درمان هم سرعت بیشتری پیدا می‌کند. در حال حاضر افراد از درمان‌های فعلی سرطان می‌ترسند و به همین دلیل ممکن است به دنبال درمان بیماری‌ نروند و این مسأله گاهی منجربه مرگ فرد می‌شود. افزایش اطلاعات در زمینه بیماری و نحوه درمان آن تاثیر مستقیمی بر کیفیت بیماری می‌گذارد.

شیرآل محمد افزود: برای نمونه، افرادی که سیگار می‌کشند میزان احتمال ابتلا به بیماری‌های ریوی برایشان ۲۰ برابر افرادی است که سیگار نمی‌کشند و این وظیفه ما است که این افراد را آگاه کنیم زیرا برخی از این افراد اصلاً از این واقعیت اطلاع ندارند و باید این آگاه سازی انجام شود تا سیگار کشیدن را کنار بگذارند.

منبع: ایسنا

24