سرما و یخبندان به برغی باغات مشهد ۷۰درصد خسارت زد

جعفری اظهار داشت: سرما و یخبندان اخیر با توجه به گرمای حدود یک ماهه قبل از آن که منجر به ظهور جوانه‌های رویشی و زایشی درختان میوه شده بود، سبب بروز خسارت به محصولات باغی شده است.

وی گفت: برآوردهای اولیه حاکی است درختان زردآلو و بادام بیش از 70 درصد، انگور حدود 30 درصد و سایر درختان میوه احتمالا بین 5 تا 25 درصد دچار خسارت شده‌اند.

مسئول باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد گفت: سرمازدگی پدیده‌ای است که درجه حرارت‌های پایین سبب ایجاد خسارت و یا از بین رفتن اندام‌های گیاهی می شود. این عارضه در محصولات سبزی و صیفی خارج از فصل در روزهای سرد پاییز و زمستان و درختان میوه در فصل زمستان و یا اوایل بهار حادث می‌شود و هرساله خسارت‌های زیادی بر جای می‌گذارد.

جعفری بیان کرد: عمدتاً دو نوع روش برای مقابله یا پیشگیری از سرمازدگی، توصیه می‌شود که روش اول شامل روش‌های طولانی‌مدت است که قبل از ورود سامانه یخبندان اعمال و روش دوم روش‌های فعال کوتاه مدت است که در زمان و نزدیک به بروز یخ زدگی انجام می‌شود.

وی افزود: سرمازدگی از جمله تنش‌های غیرزیستی است و به شرایطی اطلاق می‌شود که گیاه در نتیجه بروز درجه حرارت‌های بین صفر تا 10 درجه سانتی‌گراد خسارت می‌بیند. آثار اولیه این تنش عبارتند از کاهش عمومی رشد، تغییر رنگ، کلروز، تخریب بافت‌های سلولی، عدم جوانه‌زنی بذر، عدم انتقال مواد فتوسنتزی، عدم جذب عناصر غذایی و غیره که برخی از آثار این تنش برگشت‌پذیر و برخی از آثار دیگر این تنش مانند فتوسنتز در اثر تخریب کلروپلاست‌ها و پیری زودرس گیاه غیرقابل برگشت هستند.

جعفری خاطر نشان کرد: جهت جلوگیری یا کاهش این خسارت می‌توان از راهکارهای فنی مختلف بهره برد که بسته به شرایط و توانایی کشاورز و منطقه، می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

وی اضافه کرد: مهم‌ترین راه‌کارها استفاده از دستگاه‌های مه ساز، استفاده از دود و هدایت آن روی مزارع (در مناطق غیرمسکونی)، آبیاری بارانی یا غرقابی یا قطره ای، استفاده از ماشین های ایجاد باد در مزارع، عایق‌سازی مزارع به وسیله پلاستیک یا پوشش‌های مختلف، استفاده از ضدیخ طبیعی «کراپ اید» (جدیدترین روش ارائه شده) هستند.

مسئول باغبانی جهاد کشاورزی مشهد ادامه داد: استفاده از دود در شب‌هایی که وارونگی حرارتی ایجاد شده، گرمایی که به صورت طول موج بلند از زمین خارج می‌شود را از خود عبور داده و همچنین در روز نور خورشید را که به صورت طول موج کوتاه است، از خود عبور نمی‌دهد. ایجاد دود از نظر محیط زیست زیان‌آور است. بنابراین استفاده از دود در مناطق غیرمسکونی توصیه می‌شود.

وی افزود: دستگاه مه ساز سبب کاهش از دست رفتن گرما از سطح خاک و گیاه می‌شود و ایجاد مه مصنوعی به‌عنوان سدی در برابر هدر رفتن گرما از سطح خاک و گیاه می شود. مه می تواند تا 4 درجه سانتی‌گراد گرما تأمین کند. همچنین دستگاه مولد باد شامل یک برج فولادی بلند و یک پروانه گردان بزرگ هستند. هنگامی که پروانه ماشین باد می‌چرخد، هوا را از بالا به پایین کشیده و باعث پایین آوردن هوای گرم بالای سطح می-شود. مشکل عمده این سیستم بالا بودن هزینه اولیه تهیه آن است.

جعفری از باغداران خواست تا گونه‌های درختی خود به ویژه درختان گردو، بادام و زردآلو را با ارقام دیرگل جایگزین کنند تا از بخش زیادی از خساراتی که هرساله با نوسانات دمایی متوجه کشاورزان می شود، جلوگیری شود.

منبع: تسنیم

68