علت وجود نور سبز در آسمان چیست؟/ منشأ رویداد سالانه «استیو»

استیو مخفف عبارت افزایش سرعت تابش حرارتی قوی یا Strong Thermal Emission Velocity Enhancement است. این پدیده هر سال آسمان را روشن می‌کند و نزدیک به خط استوا رخ می دهد. این در حالی است که شفق قطبی همان طور که از نامش پیداست در قطب اتفاق می‌افتد. تفاوت دیگر این دو پدیده در آن است که شفق قطبی به‌صورت یک نوار سبز رنگ دیده می‌شود در حالی که استیو یک نوار ارغوانی رنگ است که از سمت شرق به غرب کشیده می‌شود. گاهی هم خطوطی عمودی و سبز رنگ در کنار آن ظاهر می‌شود.

کشف علت وقوع این پدیده به کمک تصاویر و داده‌های ماهواره‌ای مربوط به وضعیت حرارتی ذرات جو ممکن شد. داده‌ها نشان می‌دهند افزایش حرارت ذرات جوی باعث این پدیده می‌شود. ولی داستان خطوط عمودی آن متفاوت است. این خطوط به دلیل بارش الکترون‌های فضایی ظاهر می‌شوند.

سال‌هاست افراد زیادی ناظر رویداد سالانه استیو بوده‌اند. با این حال تا کنون هیچ کس موفق به درک علت درخشش آسمان نشده بود. این کشف از آن جهت برای ما مهم است که بهتر می‌توانیم اثرات تغییرات شرایط فضایی را بر روی جو زمین و نهایتاً خود کره زمین درک کنیم. به‌علاوه تغییرات شرایط فضا بر عملکرد و سیگنال‌های ماهواره‌ای تأثیر زیادی می‌گذارد.

لکه‌های بنفش رنگ استیو به علت جریان درخشان پلاسما به سمت غرب اتفاق می‌افتد. ذرات باردار پلاسما سرعتی حدود 5 کیلومتر بر ثانیه دارند. زمانی که این ذرات به جو کره زمین برخورد می‌کنند، جو را ملتهب کرده که باعث تابش نوری بنفش رنگ می‌شود. ترکیبات مختلف موجود در جو هنگام ملتهب شدن نورهای رنگی متفاوتی از خود ساطع می‌کنند. به‌طور مثال بارش الکترون‌ها از فضا در صورتی که اکسیژن را مورد هدف قرار دهد، تابش به رنگ سبز خواهد بود. اینکه چرا درخشش آسمان در پدیده استیو بنفش رنگ است هنوز مشخص نیست. با این اوصاف، تکلیف خطوط عمودی همراه با استیو مشخص است چرا که رنگ آن‌ها بر خلاف خود نوار اصلی، سبز رنگ است.

طبق گفته محققان فرآیند تشکیل استیو با فرآیند پدیده شفق قطبی یکسان است. فقط یک مسئله باقی می‌ماند. اینکه بارش‌های الکترونی در استوا به‌طور طبیعی نباید اتفاق افتد. میدان مغناطیسی زمین به‌طور معمول الکترون‌ها را به سمت قطب‌ها منحرف می‌کند که باعث پدیده شفق قطبی می‌شود. ظاهراً به دلایلی که فعلاً نمی‌دانیم، زمین به بخشی از الکترون‌ها اجازه ورود به جو و ملتهب کردن ذرات را می‌دهد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

24