ماموریت تازه کاوشگر مریخ؛ «پشتکار» راز حیات در دلتای رودخانه باستانی را کشف می‌کند
مریخ‌نورد «پشتکار» ناسا یک سال پس از فرود بر روی سیاره سرخ، آماده می‌شود تا بخش حساسی از ماموریت خود را آغاز کند؛ تحقیق درباره دلتای یک رودخانه باستانی که میلیاردها سال پیش بر سطح مریخ جریان داشته است.
پشتکار در ۱۸ فوریه سال ۲۰۲۱ میلادی در داخل دهانه «جزرو» فرود آمد و ماموریت خود را برای جمع‌آوری نمونه‌هایی از سطح سیاره آغاز کرد. دانشمندان می‌گویند جزرو با عرضی به اندازه ۴۵ کیلومتر مکانی ایده‌آل برای اکتشاف حیات فرازمینی است چرا که در گذشته‌های دور میزبان یک دریاچه بزرگ و همچنین دلتای یک رودخانه بوده است.
بریتون هورگان، از اعضای تیم علمی پروژه مریخ‌نورد استقامت و دانشیار علوم سیاره‌ای دانشگاه پردو در ایالت متحده معتقد است که این ماموریت در دومین سال خود به جهت نزدیک شدن به دلتا بسیار هیجان انگیز شده است.
به اعتقاد محققان، دلتاهای رودخانه‌ای بر روی زمین منبعی مهم برای شناخت بقایای حیات هستند چرا که در آن‌ها ترکیبات آلی حاوی کربن (بلوک‌های سازنده حیات) به جا مانده‌اند. از این رو دلتای جزرو هم می‌تواند حاوی چنین بقایایی باشد و از چگونگی حیات بر سطح سیاره مریخ رازگشایی کند.
مریخ‌نورد ناسا تا چند ماه دیگر به این دلتای رودخانه‌ای می‌رسد. بریونی هورگان، عضو تیم علمی پشتکار و استاد علوم سیاره‌ای در دانشگاه پردو، با «هیجان‌انگیز» خواندن این قسمت از سفر مریخ‌نورد گفت: «دلتا در دهانه جزرو محلی است که به عنوان مقصد اصلی انتخاب کرده‌ایم و امیدواریم اواخر بهار امسال به آنجا برسیم. زمانی که به آنجا رسیدیم، می‌توانیم از نزدیک به کف دریاچه باستانی که زمانی جزرو را پر می‌کرد، نگاه کنیم تا نشانه‌هایی از حیات میکروبی باستانی را جستجو کنیم.»
وی اضافه کرد: «ما قصد داریم کل سال آینده را به جستجو در بقایای رسوبی بپردازیم که همراه رودخانه باستانی آورده شده و در دلتای آن بجا مانده‌اند.»
در این ماموریت اکتشافی همراه با پشتکار، هلیکوپتر کوچکی به نام «نبوغ» نیز به کار گرفته خواهد شد. این هلیکوپتر ۱.۸ کیلوگرمی که از ۳ آوریل وارد مدار بهره‌برداری شده تا کنون ۵ پرواز مقدماتی انجام داده تا دانشمندان برای انجام ماموریت اصلی آماده شوند.
مریخ‌نورد پشتکار اولین کارزار علمی خود را در اوایل ماه ژوئن گذشته با تلاش برای جمع‌آوری اولین نمونه از سطح سیاره سرخ آغاز کرد. هرچند اولین نمونه‌گیری خوب پیش نرفت و با متلاشی شدن سنگ مورد نظر در زیر ضربه حاصل از مته، تکه‌های حاصل از آن وارد لوله تیتانیومی تعیین شده نشد اما با این حال مریخ نورد به سرعت برگشت و تا به امروز شش هسته سنگ آتشفشانی را جمع‌آوری کرده است.
ناسا امیدوار است بتواند تا سال ۲۰۳۱ این سنگ‌ها را برای آزمایش به زمین بازگرداند تا دانشمندان درک بهتری از دهانه جزرو داشته باشند. محققان اعتقاد دارند می‌توان آثار برهم‌کنش سنگ با آب مایع را بر روی این نمونه‌ها پیدا کرد.
با توجه به اینکه جزرو میلیاردها سال پیش میزبان حجم عظیمی از آب دریاچه تاهو بوده است، این کشف چندان تعجب‌آور نخواهد بود. به گفته دانشمندان، برهم‌کنش‌های آب و سنگ می‌تواند انرژی شیمیایی ایجاد کند و این انرژی می‌تواند به طور بالقوه به ایجاد حیات بیانجامد.
پشتکار پیش از این تحقیق در دلتای باستانی جزرو را آغاز کرده و در فاصله‌ای دورتر تپه‌ای به نام کودیاک (Kodiak) را مورد بررسی قرار داده است.
