نقش حسگر متابولیک در بیماری آلزایمر

دکتر شانون مکولی، دانشیار فیزیولوژی و فارماکولوژی در دانشکده پزشکی دانشگاه ویک‌فارست و محقق اصلی این تحقیق، گفت: ما می‌خواستیم درک بهتری از تغییرات متابولیک در دیابت داشته باشیم که آیا مغز را در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر قرار می‌دهد یا اینکه آسیب‌ در حال شکل‌گیری در مغز افراد علائم بیماری آلزایمر را تسریع می‌کند یا خیر.

این گروه تحقیقاتی با استفاده از یک مدل موش نشان داد که پلاک‌های آمیلوئیدی بیشتر زمانی تشکیل می‌شود که آب قند به‌ جای آب آشامیدنی معمولی استفاده شود. آنان همچنین دریافتند که افزایش قند خون باعث افزایش تولید آمیلوئید بتا در مغز می‌شود.

مکولی خاطرنشان کرد: این یافته قابل توجه است زیرا نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد قند برای تکثیر پلاک آمیلوئید و افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کافی است.

برای درک بهتر محرک‌های مولکولی این پدیده، گروه تحقیقاتی، یک حسگر متابولیک روی نورون‌های مغز را شناسایی کردند که تغییرات در متابولیسم را با شلیک عصبی و تولید آمیلوئید بتا مرتبط می‌کند. این حسگرها به‌ عنوان کانال‌های پتاسیم حساس به آدنوزین‌تری فسفات (ATP) یا کانال‌های KATP شناخته می‌شوند. ATP یک منبع انرژی است که تمام سلول‌های زنده برای زنده ماندن به آن نیاز دارند. این کانال‌ها میزان انرژی در دسترس را برای عملکرد سالم حس می‌کنند و اختلال در این حسگرها نحوه عملکرد طبیعی مغز را تغییر می‌دهد.

مکولی بیان کرد: با استفاده از شیوه‌های ژنتیکی در موش‌ها این حسگرها را از مغز حذف کردیم و نشان دادیم که افزایش قند خون باعث افزایش سطح آمیلوئید بتا یا تشکیل پلاک آمیلوئید نمی‌شود.

محققان این حسگرهای متابولیک را در مغز انسان بررسی کردند و دوباره دریافتند که وضعیت این کانال‌ها با تشخیص بیماری آلزایمر تغییر می‌کند.

به گفته مکولی نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که این حسگرهای متابولیک ممکن است در ایجاد بیماری آلزایمر نقش داشته باشد و در نهایت منجر به ایجاد راه‌های درمانی جدید نیز شود.

مکولی افزود: یافته قابل توجه این است که دستکاری دارویی این کانال‌های KATP ممکن است یک مزیت درمانی در کاهش آسیب‌شناسی آمیلوئید بتا برای بیماران دیابتی و پیش‌دیابتی داشته باشد.

یافته‌های این تحقیق به‌صورت آنلاین در JCI Insight منتشر شده است.