آیا در آینده حسرت «خُنَکی» سال 2023 را خواهیم خورد؟!

در طی هفت ماه متوالی در سال 2023، رکورد گرما در هر ماه جابه‌جا شد؛ به عبارت دیگر امسال گرم‌ترین ژوئن، جولای، آگوست، سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر را داشتیم. طبق گزارش آژانس کوپرنیک، سال 2023 فقط برای یک فصل یا ماه «گرم‌ترین» نبود بلکه بیش از نیمی از این سال از نظر رکورد گرما استثنایی بود.

محاسبات دانشمندان نشان می‌دهد که میانگین دمای کره زمین در سال 2023 حدود 14.98 درجه سانتیگراد بوده است که کمی بیش از یک ششم درجه سانتیگراد بالاتر از رکورد قبلی ثبت شده در سال 2016 است. اگرچه این فقط کسری از درجه است، اما کارشناسان آن را یک اختلاف فوق العاده بزرگ برای رکورد جدید می‌دانند.

برای اولین بار در تاریخِ ثبت شده، هر روز از سال 2023 حداقل 1 درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن (یعنی بین سال‌های 1850 تا 1900) بوده است. در ضمن برای اولین بار، دو روز در طول سال، یعنی روزهای 17 و 18 نوامبر، به بیش از 2 درجه سانتیگراد بالاتر از حد میانگین رسیدند.

نقشه‌ای که ناهنجاری دمای جهانی را در ژوئن 2023 نشان می‌دهد؛ رنگ قرمز، که نمایانگر مناطق گرم‌تر از حد معمول است، بیشتر کره زمین را پوشش می‌دهد.

به گفته آسوشیتدپرس، دمای سال گذشته عمدتاً حاصل تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسان و الگوی آب و هوای ال نینو بود که تأثیر گرمایش جهانی دارد. در همین حال، تغییرات طبیعی اقیانوس، افزایش فعالیت خورشیدی و فوران سال 2022 یک آتشفشان زیر آب در تونگا نیز به افزایش گرما کمک کردند.

اما علیرغم رکورد آب و هوایی سال 2023، برخی کارشناسان می‌گویند که ممکن است سال گذشته در مقایسه با سال‌های آینده در ردۀ خنک‌ترین سال‌ها قرار بگیرد. گاوین اشمیت، مدیر مؤسسه مطالعات فضایی گودارد می‌گوید: «سال پیش رو احتمالاً حتی گرمتر از سال گذشته خواهد بود، زیرا ال نینو همچنان ادامه دارد».

امیلی جی بکر، دانشمند آب و هوا در دانشگاه میامی نیزمی‌گوید: «سال 2024 بسیار بسیار محتمل است که در بین سه رتبۀ برتر سال‌های گرم باشد، اگر نگوییم رکوردشکن خواهد بود».

در دسامبر، اداره هواشناسی بریتانیا پیش‌بینی کرد که سال 2024 می‌تواند اولین سالی باشد که از میانگین دمای جهانی 1.5 درجه سانتی‌گراد فراتر می‌رود.

با این حال، دانشمندان دیگری هم هستند که در مورد پیش‌بینی‌های امسال محافظه کارتر هستند. آن‌ها معتقدند که این ال نینو می‌تواند جای خود را به رویداد La Niña در بهار بدهد و دمای پایین‌تری را به اقیانوس آرام برساند.

به هر حال کارشناسان می‌گویند اگر انتشار کربن توسط فعالیت‌های انسانی به سرعت کاهش نیابد، دما همچنان رو به افزایش خواهد بود و رویدادهای شدید آب و هوایی را به همراه خواهد داشت، به این معنی که «سیل‌های فاجعه‌بار، آتش‌سوزی، امواج گرما و خشکسالی ادامه خواهند داشت». بنابراین سال 2023 به احتمال زیاد سال خوبی در مقایسه با سال‌های آینده خواهد بود، مگر اینکه چاره‌ای برای وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی بیاندیشیم.