راهنمای زنده ماندن در فضا/ در خلأ یخ می زنیم یا منفجر می شویم؟

هوا سردتر از تصور شما خواهد بود، اما لازم نیست که نگران یخ زدن تا حد مرگ باشید. سه راه برای انتقال دما از جسم گرم به محیط اطرافش وجود دارد: همرفت، رسانش و تابش.

بدون وجود هوا یا آب که بدن شما را احاطه کند، هیچ راهی برای همرفت و رسانش دما وجود ندارد که از طریق آن گرمای بدن خود را از دست بدهید. در عوض، فقط راه تابش وجود دارد. بدن یک انسان معمولی، حدود ۱۰۰ وات تابش مادون قرمز (تقریباً به میزان یک لامپ رشته‌ای قدیمی) ساطع می‌کند که مقدار قابل توجهی نبوده و چندین ساعت طول می‌کشد تا دمای داخلی بدن شما به زیر صفر برسد.

اما سردی و خلاء فضا، به روش‌های دیگر و سریع‌تری روی شما تأثیر می‌گذارند. برای مثال، هر گونه چربی یا رطوبت روی پوست شما بلافاصله در خلاء تبخیر می‌شود. اما حتی اگر با خلاء احاطه شده باشید، منفجر نخواهید شد! پوست شما در حفظ اندام درونی‌تان بسیار خوب عمل می‌کند؛ بنابراین خون شما نمی‌جوشد و چشمانتان از حدقه بیرون نمی‌زند! در عوض، دچار یک بیماری نادر ناشی از خلاء به نام «بولیسم» خواهید شد (آن را با آمبولی که نوعی لخته خون است، اشتباه نگیرید).

بولیسم، زمانی اتفاق می‌افتد که سطح پوست شما در معرض خلاء قرار گرفته باشد. فشار کمتری که در خارج از بدن وجود داشته، باعث می‌شود که مایعات داخل پوستتان منبسط شود. خوشبختانه، ما تاکنون شواهد تجربی زیادی نداشته‌ایم که اثرات کامل بولیسم را بررسی کنیم؛ اما در برخی موارد قرار گرفتن تصادفی در معرض خلاء، افراد تا دو برابر اندازه طبیعی خود تورم را تجربه کرده‌اند.

این قطعاً صحنه زیبایی نیست! اما به طور کلی، اگر در عرض چند دقیقه به محیطی با فشار هوا برگردید، احتمال زنده ماندن وجود دارد. اما فرصت چند دقیقه‌ای وجود نخواهد داشت.

نفس خود را حبس نکنید

ممکن است وسوسه شوید که نفس خود را حبس کنید تا زمان بیشتری داشته باشید، مانند کاری که هنگام رفتن به زیر آب انجام می‌دهید. اما این ایده بسیار بدی است. مشکل این بوده که لب‌ها، گلو و دستگاه تنفسی فوقانی شما طوری طراحی نشده‌اند که ریه‌تان در خلاء پر از هوا باشد. به همین دلیل، تمام هوای موجود در ریه‌ها خارج شده و اگر سعی کنید که آن را مهار کنید، باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیری در مسیر تنفسی خواهد شد. این مشکل اساسی، در نهایت منجر به مرگ می‌شود.

در فضا، هوایی برای تنفس وجود ندارد (این نوعی از تعریف خلاء است). اما مغز شما این را نمی‌داند؛ دستکم، قسمت‌هایی از مغز که تحت کنترل ارادی شما نیستند. قلبتان مدام پمپاژ کرده و سیستم گردش خون به کار خود ادامه می‌دهد؛ در حالی که ریه‌ها خالی از هوا هستند.

خون کم‌اکسیژن به ریه‌های شما آمده تا مقداری هوای تازه گرفته و آن را در سراسر بدن منتقل کند. سپس، بدون هیچ اکسیژنی برمی‌گردد و خیلی سریع، اشباع اکسیژن خون در سراسر بدن کاهش می‌یابد. بدن شما با تشخیص کمبود این منبع حیاتی، بلافاصله وارد حالت اضطراری می‌شود. برای حفظ حیاتی‌ترین عملکرد‌ها و نگه داشتن اکسیژن در بدن تا حد ممکن، اندامی که بیشترین اکسیژن را نیاز داشته، خاموش می‌شود؛ یعنی مغزتان.

بسته به شرایط فیزیولوژی‌تان، بین ۶ تا ۱۲ ثانیه بعد هوشیاری خود را به طور کامل از دست خواهید داد. این چند ثانیه، تمام زمانی بوده که فرصت دارید تا خود را به جای امنی برسانید.