آیا حقیقتی بر خطرناک بودن امواج موبایل بر مغز وجود دارد؟
جامع‌ترین و پرهزینه‌ترین پژوهش درمورد ارتباط بین امواج تلفن همراه و ابتلا به سرطان از نتایج خود می‌گوید.
برای دهه‌ها متخصصین سلامت در پی دانستن این موضوع بوده‌اند که آیا تلفن‌های همراه موجب سرطان می‌شوند یا نه. اخیرا یک آژانس فدرال، نتایج نهایی پژوهشی را که کارشناسان آن را بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین آزمایش برای پرداختن به این موضوع می‌خوانند، منتشر کرده است. این پژوهش در زمان دولت کلینتون آغاز شد و با هزینه‌ی ۳۰ میلیون دلار و روی حدود ۳ هزار جونده انجام شد. مجری این آزمایش برنامه‌ی سم‌شناسی ملی آمریکا بود. در این پژوهش شواهد مثبت ولی نسبتا ضعیفی درمورد این که امواج رادیویی حاصل از برخی از انواع تلفن‌های همراه می‌توانند موجب افزایش خطر ابتلای موش‌های صحرایی نر به سرطان مغز شوند، دیده شد. جان بوچر دانشمندی از برنامه سم‌شناسی ملی گفت:
ما معتقدیم که ارتباط بین امواج رادیویی و تومورها در موش‌های صحرایی نر واقعی است.
اما او هشدار داد که سطوح قرارگیری و مدت زمان در نظر گرفته شده در آزمایش بسیار بیشتر از چیزی است که مردم به‌طور معمول با آن مواجه می‌شوند و بنابراین این نتایج به‌طور مستقیم قابل قیاس با تجارب انسانی در این زمینه نیستند. علاوه بر این مطالعه اثرات فرکانس مرتبط با نسل ابتدایی از تکنولوژی تلفن همراه را که سال‌هاست دیگر استفاده نمی‌شود، مورد بررسی قرار داد. بنابراین به نظر می‌رسد که هر نگرانی درمورد نتایج این پژوهش در مورد گیرنده‌های اولیه باشد که در دستگاه‌های قدیمی استفاده می‌شد و نه مدل‌های کنونی.
با این حال کارشناسان استدلال می‌کنند که حتی یک افزایش کم در خطر ابتلا به سرطان با توجه به این که میلیاردها نفر در حال استفاده از تلفن‌های همراه هستند، می‌تواند دارای نتایج گسترده‌ای باشد. پایین‌ترین سطح تابش در مطالعه‌ی فدرال، برابر با حداکثر مقادیری بود که قوانین دولت (امریکا) اجازه می‌دهد تا برای تلفن همراه مورد استفاده قرار گیرد. آژانس سم‌شناسی اعلام کرد که این سطح به‌ندرت در تلفن‌های همراه کنونی مشاهده می‌شود. بالاترین سطح چهار برابر بیش از حداکثر سطح مجاز بود.
برنامه‌ی سم‌شناسی یک پیشنویس اولیه از نتایج خود را در سال ۲۰۱۶ منتشر کرد با این عنوان که این تابش‌ها احتمالا موجب تومورهای مغزی می‌شوند؛ ولی اخیرا از این نتیجه‌گیری قاطع عقب‌نشینی کرد.
در این مطالعه موش‌های ماده شواهدی از وجود ارتباط بین تابش و چنین تومورهایی را نشان ندادند. پژوهشگران می‌گویند تفاوت الگوی سرطان بین دو جنس مورد غیرمعمولی نیست. جوندگان در این پژوهش در معرض تابش ۹ ساعت در روز برای دو سال متوالی قرار گرفتند؛ بسیار بیشتر از آن چیزی که کاربران تلفن همراه در معرض آن هستند. برای موش‌های صحرایی این موضوع از زمان قبل از تولد آغاز شد و تا وقتی که آن‌ها دو ساله شدند، ادامه پیدا کرد. در حدود ۲ تا ۳ درصد موش‌های صحرایی نری که در معرض تابش قرار گرفته بودند، در مقایسه با گروه شاهدی که در معرض هیچ تابشی قرار نگرفته بودند، دچار گلیوم بدخیم، نوعی سرطان کشنده‌ی مغز شدند.
با این حال تاکنون اپیدمیولوژیست‌ها هیچ افزایش کلی در شیوع گلیوم در جمعیت‌های انسانی مشاهده نکرده‌اند. این مطالعه همچنین نشان داد که در حدود ۵ تا ۷ درصد از موش‌های صحرایی نری که در معرض بالاترین سطوح تابش قرار گرفته بودند، دچار نوعی تومور قلبی به نام شوانومای بدخیم شدند. شوانومای بدخیم شبیه نوروم آکوستیک است، تومورهای خوشخیمی که می‌توانند در اعصابی که گوش را به مغز مرتبط می‌کنند، تشکیل شوند. این موش‌های صحرایی در معرض تابش ۹۰۰ مگاهرتزی قرار گرفتند، حالت معمولی تلفن‌های همراه نسل دوم که در دهه‌ی ۱۹۹۰ زمانی که این مطالعه آغاز شد، عمومیت پیدا کردند. تلفن‌های همراه نسل حاضر بیشتر از انوع 4G (نسل چهارم) هستند و انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۲۰ تلفن‌های همراه نسل پنجم به‌طور گسترده وارد بازار شوند. آن‌ها از فرکانس‌های بسیار بالاتری استفاده می‌کنند و قابلیت نفوذ این امواج رادیویی به بدن بسیار کمتر است.
در ماه ژوئن در نشست مشاوران علمی آژانس سم‌شناسی، دونالد استامپ یکی از اعضا، از وارد شدن یک انتقاد به این مطالعه نگران بود: انتقاد پیرامون اینکه آزمایش اخیر با استفاده از تکنولوژی‌های منسوخ انجام شده است. او همچنین اشاره کرد که چالش پیش روی دانشمندان این است که بتوانند به سمت آزمایش‌هایی حرکت کنند که در عین گستره‌ی زیاد، توانایی هماهنگ شدن با سرعت پیشرفت تکنولوژی‌های مورد مطالعه را هم داشته باشند. آژانس سم‌شناسی در حال ساخت محفظه‌های کوچکی با تابش امواج است که به آن‌ها امکان ارزیابی تکنولوژی‌های جدید را در فواصل زمانی کوچک‌تر بدهد.
هدف بررسی‌های آینده، یافتن علایم فیزیکی قابل اندازه‌گیری یا بیومارکرهای مرتبط با اثرات احتمالی تابش امواج رادیویی نظیر آسیب به DNA، است که بتوانند سریع‌تر از سرطان تشخیص داده شوند. دکتر بوچر می‌گوید که شواهد مربوط به آسیب DNA در مطالعه‌ی کنونی نیاز به بررسی بیشتری دارد. او گفت:
مجموع یافته‌های این مطالعه، ۳۸۴ صفحه در مورد موش‌های صحرایی و ۲۶۰ صفحه در مورد موش معمولی است که به سازمان‌های مرتبط با وضع قوانین مربوط به تلفن همراه داده شده است.
مدیر مرکز دستگاه‌ها و سلامت رادیولوژیک در بیانیه‌ای گفت که او مخالف نتیجه‌گیری آژانس درمورد شواهد آشکار برای شوانوما است؛ اما پیرامون عنوان کردن برخی شواهد در ارتباط با تومورهای مغزی انتقادی نکرد. از دکتر بوچر درمورد تلفن همراه خودش سوال شد. او گفت که هیچگاه یک کاربر مداوم نبوده است؛ اما در سایه‌ی این مطالعه نسبت به آن کمی آگاه‌تر شده است. او گفت در تماس‌های طولانی سعی می‌کند از هدفون یا دیگر شیوه‌های افزایش فاصله بین تلفن همراه و بدن استفاده کند.
منبع: زومیت
1696
