موفق‌ترین خلبانان ایرانی؛ از شکارچی فاکس‌بت تا لیدر بزرگ‌ترین عملیات هوایی جهان

دفاع مقدس به عنوان بهترین عرصه برای ظهور و بروز رشادت ها و شجاعت های رزمندگان ایرانی و زمینه ای برای به رخ کشیدن این رشادت ها به دشمنان است.

هرگاه که به تقویم دفاع مقدس نگاه می کنیم، می بینیم که این تقویم پر است از فداکاری ها و موفقیت های رزمندگان به خصوص تیزپروزان نیروی هوایی که با دانش و رشادت های خود دشمن بعثی را به سطوح آورده بودند و برخی اوقات نیز دشمن را مانند آنچه در عملیات آزادسازی خرمشهر رخ داد به زانو در آوردند.

سرهنگ خلبان محمود اسکندری

سرهنگ خلبان محمود اسکندری یکی از زبده‌ترین و نام آشناترین خلبانان ایرانی جنگنده بمب افکن فانتوم است که در کارنامه خود حضور در عملیات‌های مهمی همچون حمله به اچ ۳، انهدام پل اروند رود، عملیات بغداد و بازگرداندن فانتوم آسیب دیده از سوریه دیده می‌شود. اما در بُعد عملیاتی مهم‌ترین عملیات او را می‌توان کمک به انهدام پل اروند رود دانست که خرمشهر را به عراق متصل و به لشکر ۱۱ بعث عراق برای جابجایی تجهیزات و ادوات جنگی و همچنین عقب نشینی احتمالی کمک می‌کرد.

دیگر عملیات مهم مرحوم اسکندری را می‌توان عملیات بغداد نامید که در آن به همراه شهید عباس دوران به محل برگزاری کنفرانس عدم تعهد در بغداد و پالایشگاه الدوره حمله کردند و امنیت آسمان بغداد که به گفته صدام هیچ کس توان نفوذ به آن را نداشت را از بین بردند. اهمیت این عملیات آنجاست که اگر کنفرانس عدم تعهد برگزار می‌شد عراق می‌توانست اهداف ضد انسانی خود را بر علیه کشورمان با ایجاد یک اجماع جهانی عمل کند.

چندی پس از این عملیات، سازمان وحدت آفریقا هم اعلام کرد که بغداد محل مناسبی برای گردهمایی غیرمتعهد‌ها نیست بعد از آن‌هم کوبا اعلام کرد کنفرانس سران در بغداد تشکیل نخواهد شد.

در عملیات اچ ۳ یا حمله به الولید نیز نقش سرهنگ اسکندری بسیار مهم و راهبردی بود که یک فروند از هواپیما‌های فانتوم به خلبانی شهید خضرایی و کابین عقبی اصغر باقری مورد هدف قرار گرفته بود و سیستم هیدرولیک این هواپیما آسیب دیده و قادر به سوخت گیری نبود. به همین دلیل و با توجه به نزدیکی فاصله به سوریه این فانتوم در سوریه فرود آمد. دو نفر از خلبانان زبده ایرانی به نام‌های محمود اسکندری و محمد جوانمردی عازم سوریه شدند تا هواپیمای ایرانی را که پس از طی دوره چهار ماهه تعمیرات آماده پرواز بود را به ایران باز گردانند. هر کدام از هواپیما‌های جنگنده باید پس از اورهال تست شوند تا بتوانند به خوبی پرواز کنند. اما این دو خلبان ایرانی با موفقیت کامل و زیر آتش سنگین پدافند عراق این فانتوم ایرانی را به سلامت به خاک کشورمان بازگردادند.

امیر سرتیپ خلبان فرج الله برات‌پور

همه ما ایرانیان از دوران دفاع مقدس خاطرات مهمی داریم که از شنیدن آن همواره احساس غرور می‌کنیم. یکی از این عملیات ها، عملیات اچ ۳ یا حمله الولید است که به رهبری یا لیدری امیر سرتیپ خلبان فرج الله برات‌پور طرح ریزی و رهبری شد. امیر برات‌پور سال ۲۴ در کنگاور کرمانشاه متولد شد و در ۲ سالگی به همراه خانواده به کرمانشاه رفتند.

وی تا مقطع دیپلم در آنجا درس خواند. در مهر سال ۴۷ پس از گذراندن تحصیلات در ایران و آمریکا به درجه ستوان دومی نائل شد. او در مهر سال ۱۳۵۷ هم برای آموزش‌های مدیریتی به آمریکا رفت و ۲ ماه مانده به انقلاب به ایران برگشت. مهرماه سال ۶۰ بود که امیر برات‌پور جانشین پایگاه ششم شکاری بوشهر شد و دو سال پس از آن به دانشکده دافوس ارتش رفت و پس از ۲ سال فرمانده پایگاه همدان شد. وی همچنین به مدت ۵ سال و نیم فرمانده منطقه هوایی شیراز بود و پس از آن به مدت ۴ سال و نیم رئیس اداره بازرسی پرواز نیروی هوایی بود.

در این عملیات ۸ فروند فانتوم ایرانی باید از نوار مرزی ایران، ترکیه و عراق عبور می‌کردند و پس از عبور از مرز کشور‌های اردن، رژیم صهیونیستی و عراق وارد خاک عراق شده تا سه پایگاه الولید معروف به اچ ۳ را بمباران کرده و به کشورمان ایران بازگردند.

براساس طرح ابتدایی قرار بود که ۱۰ فروند فانتوم مسلح (۸ فروند اصلی و ۲ فروند رزرو) از پایگاه سوم شکاری شهید نوژه همدان به پرواز درآیند و برای گمراه‌کردن دشمن، دقایقی قبل از بمباران اچ-۳ توسط فانتوم‌ها، ۳ فروند اف ۵ از پایگاه دوم شکاری تبریز به پالایشگاه کرکوک حمله کرده و دشمن را به این عملیات مشغول کنند.

اهمیت این عملیات در این بود که ارتش عراق چندین فروند از هواپیما‌های مهم و راهبردی خود را به پایگاه‌های الولید منتقل کرده بود تا از گزند نیرو‌های ایرانی در امان باشد، اما غافل از اینکه ایران دقیقا برای این هواپیما‌ها و نابودی آن‌ها نقشه دارد و با موفقیت نیز آن را اجرایی کرد. کارشناسان نظامی جهان این عملیات را موفق‌ترین عملیات نظامی جهان می‌دانند که نظیر آن در دنیا وجود ندارد.

امیر سرتیپ خلبان محمدرضا زارع‌نژاد

امیر سرتیپ خلبان محمدرضا زارع نژاد اشکذری از موفق‌ترین خلبانان نیروی هوایی ارتش در دوران دفاع مقدس است که نامش به علت شکار یک فروند جنگنده مافوق صوت میگ ۲۵ عراقی در تاریخ نبرد‌های هوایی جهان جاویدان شد.

سیزدهمین روز تیرماه سال ٦٥ بود که ناگهان اپراتور رادار کنترل شکاری پدافند تبریز به این پایگاه هشدار داد که یک فروند میگ ۲۵ شکاری در حال پرواز در آسمان ایران است. در این هنگام آژیر اسکرامبل پایگاه شکاری تبریز به صدا درآمد و امیر زارع نژاد و مجید شعبانی بلافاصله وارد شلتر اف ۵ شدند و برای شکار این هواپیمای بعثی به پرواز درآمدند.

وی پس از دیدن این هواپیما در رادار خود بلافاصله اقدام به آماده سازی جنگنده جهت شلیک موشک‌های هدایت حرارتی سایدوایندر می‌کند که هیچ یک از دو موشک به دلیل ایراد فنی رها نمی‌شود.

امیر زارع نژاد به عنوان آخرین اقدام، سایت هدف گیری مسلسل جنگنده خود را بر روی فاکسبت عراقی تنظیم و به گفته خود انگشت خود را بر روی ماشه مسلسل اف ۵ گذاشته و با وجود تلاش هواپیمای دشمن جهت فرار، ٤٠٠ گلوله به آن شلیک می‌کند که موجب آتش گرفتن موتور و نهایت سقوط هواپیما در خاک عراق می‌شود.

این شکار نیز از جمله شکارهای ماندگار در تاریخ نبردهای هوایی جهان است که رکورد مشابه آن نیز فقط در اختیار خلبانان ایرانی قرار دارد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

66