رطوبت هوا، خاک مناسب، دما و آبیاری منظم از اصول نگهداری هرگونه گیاه در خانه است. برای پرورش و نگهداری از گیاهان آپارتمانی در حمام باید به نور، دما و میزان رطوبت محیط بیش از موارد دیگر توجه کرد. اگرچه حمام هوای گرم و مرطوب زیادی را در طول زمان دوش گرفتن فراهم میکند، در صورت استفاده نکردن از حمام بهخصوص در شب حمام خنکتر و دارای رطوبت کمتری میشود. این نوسانات شدید دمایی و رطوبتی ممکن است برای بسیاری از گیاهان ایدهآل نباشد.
تعدادی از گیاهان با رطوبت زیاد هوا سازگاری ندارند. به طور مثال انواع ساکولنت و کاکتوس هوای خشک را ترجیح میدهند و در محیط مرطوب از بین میروند. اغلب حمامهای ایرانی کم نور یا فاقد نور هستند؛ اما نگران نباشید، گیاهان آپارتمانی بسیاری وجود دارند که در شرایط کم نور بهخوبی رشد میکنند. تاریکی برای هیچ گیاهی مناسب نیست. لامپهای فلورسنت این امکان را فراهم میکنند که در حمامهای تاریک نیز به پرورش و نگهداری گیاهان بپردازید. پس هنگام انتخاب گیاهان آپارتمانی برای حمام باید این سه عامل را در نظر بگیرید: نور کم، رطوبت بالا و نوسانات دما.
در این مطلب گیاهانی را به شما معرفی خواهیم کرد که در شرایط حمام و سروریسهای بهداشتی سازگاری بالایی دارند.
۱. گیاه بامبو خوش قدم یا بامبو خوش شانس (Lucky bamboo)
شاید بارها ساقههای درهم تنیده و پیچ خورده سبز رنگ گیاه بامبو را در ادارات، هتلها و خانهها دیده باشید. این گیاه زیبا که به اعتقاد برخی خوش شانسی میآورد، در گروه دراسناها قرار دارد و از خانواده Asparagaceae است. بامبو خوش قدم هیچ ارتباطی با گیاه نیخیزران یا بامبو بومی جنوب شرق آسیا ندارد. بامبو خوش شانس علاوهبر اینکه در خاک کاشته و پرورش داده میشود، در آب نیز قابل نگهداری است. این گیاه زیبا نسبت به تغییرات محیطی بسیار مقاوم است.
گیاه بامبو به نور متوسط نیاز دارد؛ در نتیجه آن را نزدیک به پنجره نورگیر حمام قرار بدهید. اگر گیاه بامبو را در خاک کاشتهاید، خاک گیاه باید همیشه کمی مرطوب (نه خیس و باتلاقی) باقی بماند. سعی کنید گیاه را با آب جوشیده سرد شده و فاقد کلر آبیاری کنید. در صورتی که قلمههای این گیاه را در ظرف آب قرار دادید، برای جلوگیری از هرگونه بیماری آب آن را هر هفته عوض کنید. گیاه بامبو خوش شانس رطوبت بالای هوا را دوست دارد و به سرمای هوا حساس است. این گیاه زیبا و مدرن برای سبز کردن حمام نورگیر خانه بسیار مناسب است.
۲. گیاه پوتوس (Devil's ivy)
از آنجایی که پوتوس نور متوسط تا کم و غیرمستقیم را دوست دارد، گیاه مناسبی برای قرار دادن آن در طاقچه یا قفسهها در حمام است. این گیاه آپارتمانی زیبا و بسیار مقاوم از خانواده Araceae و بومی مناطق معتدل تا گرمسیری آفریقا و جنوب شرق آسیاست. پوتوس گیاهی آویزی یا رونده است که میتوان آن را از سقف آویزان کرد. تکثیر این گیاه راحت و به روش قلمه است. این گیاه آپارتمانی گونههای مختلفی دارد که بیشتر آنها در بازار گل و گیاه قابل تهیه هستند.
پوتوس در طیف وسیعی از شرایط نوری رشد میکند؛ اما به محیط روشن برای رشد و سبز ماندن نیاز دارد. این گیاه گرما و رطوبت را به سرما و خشکی هوا ترجیح میدهد. آبیاری گیاه باید منظم انجام بگیرد، به این صورت که پس از خشک شدن سطح خاک به گیاه آب بدهید. گیاه پوتوس خاک سبک، غنی و کمی اسیدی را دوست دارد. اگر میزان نور در محیط حمام به اندازه باشد، گیاه بهسرعت رشد میکند.
۳. گیاه چمچمهای یا زنبق صلح (Spathiphyllum)
گیاه اسپاتی فیلوم که به نامهای دیگری مثل زنبق صلح و گل چمچمهای معروف است، گیاهی گلدار و از خانواده Araceae است. این گیاه زیبا بومی مناطق مرطوب و گرمسیری جنوب شرق آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی است. سازگاری گیاه اسپاتی فیلوم با محیط آپارتمان و ظاهر بینظیر آن موجب شده است تا گیاهی محبوب و پرطرفدار باشد. چمچمهای گیاهی است که میتوان آن را بهراحتی در محیط حمام نورگیر نگهداری کرد. جالب است بدانید که این گیاه مانند گیاه پوتوس، گیاه سانسوریا، گیاه گندمی، گیاه پاپیتال و... هوای محیط را از آلایندههای مضر پاک میکند.
نور فراوان و غیرمستقیم یکی از مهمترین نیازهای گیاه اسپاتی فیلوم است. پس اگر قصد دارید از این گیاه در حمام نگهداری کنید، آن را در کنار پنجره نورگیری قرار بدهید. بهترین خاک برای کاشت گیاه چمچمهای ترکیبی از خاک برگ، پرلیت، کوکوپیت یا پیت ماس است. این گیاه آپارتمانی خاک همیشه مرطوب را میپسندد؛ اما آبیاری زیاد را دوست ندارد. رطوبت بالای هوا مهمترین اصل برای نگهداری از گیاه اسپاتی فیلوم است. به همین دلیل فضای حمام این شرایط را برای گیاه فراهم میکند. سعی کنید درجه دما را از ۱۵ درجه سانتیگراد پایینتر و از ۳۰ درجه سانتیگراد بالاتر تغییر ندهید.
۴. گیاه گندمی یا عنکبوتی (spider plant)
گیاه گندمی با نام علمی comosu chlorophytum و نام انگلیسی spider plant جزء گیاهان پایا محسوب میشود. این گیاه بومی مناطق استوایی و جنوب آفریقاست؛ ولی امروز در سراسر جهان پرورش داده میشود. گیاه گندمی از مقاومترین و ارزانترین گیاهان آپارتمانی است. این گیاه عناصر مضر در هوا را مانند زایلن، فرمالدئید، بنزن و مونوکسید کربن حذف میکند. گیاه گندمی علاوهبر اینکه گیاه گلخانه محسوب میشود، با محیطهای باز و فضای سبز شهری نیز سازگار است.
به دلیل مقاوم بودن گیاه به تغییرات دمایی و نور کم میتوان آن را در حمام پرورش داد. هوای گرم و مرطوب حمام با تابش نور فیلتر شده ضعیفی از پنجره برای رشد و سرسبزی گیاه گندمی کافی است. گیاه گندمی به تغییرات دمایی مقاوم است و در هر خاکی زنده میماند. گندمی به آبیاری منظم برای رشد بهتر نیاز دارد. لازم است همیشه خاک گیاه مرطوب باشد. این گیاه زیبا گونههای مختلفی دارد که گونه برگ سبز و برگ ابلق آن را میتوانید از گلفروشیها یا گلخانهها تهیه کنید.
۵. گیاه سانسوریا یا شمشیری (Sansevieria)
شمشیری یا سانسوریا گیاهی گلدار، بومی آفریقا و ماداگاسکار و از خانواده Asparagaceae است. سانسوریا گیاهی مجلل، مقاوم، ارزان و متنوع است که میتوان آن را در هر محیطی پرورش داد. این گیاه سرسخت خلاف بسیاری از گیاهان آپارتمانی عمری طولانی دارد. سانسوریا سمومی مانند فرمالدئید، زایلن و تولوئن را از هوا جذب میکند و موجب بهبود کیفیت هوای خانه شما میشود. شما میتوانید این گیاه زیبا را در حیاط، اتاق خواب، حتی حمام و سرویس بهداشتی پرورش بدهید.
برای پرورش گیاه سانسوریا لازم است به آبیاری گیاه و نوع خاک آن توجه کنید. این گیاه آبیاری زیاد را نمیپسندد و در خاکهای سنگین و زهکشدار بهتر رشد میکند. برای گیاه سانسوریا رطوبت یا خشکی هوا اصلا مهم نیست. گیاه سانسوریا در وضعیت نور متوسط بهترین رشد را دارد؛ اما میتواند محیط پرنور، کم نور و سایه را تحمل کند. بهترین گونه سانسوریا برای نگهداری در حمام و سرویس بهداشتی سانسوریا بلند یا پا کوتاه سبز رنگ است؛ زیرا گونههای برگ ابلق به نور بیشتری نیاز دارند.
۶. گیاه هوازی / تیلاندسیا (Tillandsia)
تیلاندسیا یک جنس از حدود ۶۵۰ گونه از گیاهان گلدار، همیشه سبز و اپی فیت است که در خانواده Bromeliaceae جای میگیرد. این گروه بومی کوهها، جنگلها و بیابانهای شمال مکزیک، جنوب شرق آمریکا، آرژانتین و دریای کارائیب هستند. برگهای آنها کم و بیش نقرهای رنگ و با سلولهایی به نام "تریکوم" پوشیده شدهاند که قادر به جذب رطوبتی هستند که در هوا وجود دارد. این گیاهان زیبا در هر جایی که آب به مدت زیادی باقی نماند، مانند روی کابلهای برق، تنه درختان، صخرهها یا حتی شنهای بیابان زندگی میکنند. این گیاه مقاوم با ظاهری مدرن به تنهایی یک دکور عالی را خلق میکند. برای نگهداری از گیاه تیلاندسیا لازم است به نکاتی توجه کنید. این گیاهان به محیط روشن با نور متوسط غیر مستقیم نیاز دارند.
گیاه تیلاندسیا را معمولا در خاک نگهداری نمیکنند؛ بلکه آن را به تنه درخت، یک سنگ کوچک یا قیمهای سیمی متصل میکنند. برای آبیاری گیاه هوازی تیلاندسیا دو راه متفاوت وجود دارد. یکی اینکه هر ۲ یا ۳ روز گیاه را با اسپری آب غبارپاشی کنید و روش دیگر این که هفتهای یک مرتبه گیاه را به مدت ۱۵ دقیقه درون ظرف آب بگذارید. اگر تیلاندسیا را در حمام نگهداری کنید، دیگر نیازی به اسپری کردن مداوم آب روی برگها و یا قرار دادن آن در آب نیست. بهترین دما برای نگهداری از این گیاه ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است.
۷. گیاه سرخس برگ شمشیری یا سرخس بوستون (Nephrolepis exaltata)
سرخس شمشیری یا سرخس بوستون که به اسامی دیگری مثل سرخس نردبانی و سرخس استخوان ماهی نیز مشهور است، از خانواده Nephrolepidaceae و بومی مناطق گرم و مرطوب شمال آمریکای جنوبی، مکزیک، بخشهایی از آفریقا و پلینزی است. این گیاهان بیشتر در مکانهای مرطوب و سایهدار رشد میکنند، به همین دلیل آن را در لیست گیاهان آپارتمانی مخصوص نگهداری در حمام آوردهایم. جالب است بدانید که این گیاه زیبا نقش مهمی در تصفیه هوای خانه دارد.
نگهداری از سرخس به نسبت آسان است؛ اما لازم است به چند نکته کلیدی برای پرورش گیاه در حمام توجه کنید. سرخس به ریختن آب روی برگهایش حساس است؛ پس تا جای ممکن آن را از دوش حمام دور نگه دارید. برای جلوگیری از پاشیدن آب روی برگهای گیاه میتوان آن را از سقف آویزان کرد. گیاه سرخس بوستون به نور متوسط، آبیاری متوسط تا زیاد، رطوبت فراوان هوا و خاک غنی و زهکش دار نیاز دارد. این گیاه در شرایط نور کم نیز بهخوبی رشد میکند.
۸. گیاه برگ انجیری یا مونسترا (Monstera deliciosa)
گیاه برگ انجیری یا مونسترا یکی از زیباترین و مقاومترین گیاهان آپارتمانی است که در محیط پرنور، گرم و مرطوب بهسرعت رشد میکند. اگر حمام خانه شما از نور کافی برخوردار است، با نگهداری این گیاه در حمام منظره استوایی بینظیری خلق کنید. برگ انجیری از خانواده Araceae و بومی جنگلهای گرم و مرطوب و بارانی جنوب مکزیک و پاناماست. محیط گرم و مرطوب حمام اگر پر نور باشد، هوایی شبیه به زیستگاه اصلی گیاه را فراهم میکند. برای نگهداری از این گیاه زیبا کافی است نور غیر مستقیم و فراوان خورشید، خاک زهکشی و غنی، گرما و رطوبت هوا را مهیا کنید. گیاه مونسترا به آبیاری منظم و متوسط نیاز دارد و با خشک بودن خاک به مدت طولانی حساس است.
۹. گیاه آگلونما یا نخشید (Aglaonema)
گیاه آپارتمانی نخشید یا آگلونما که به گیاه همیشه سبز چینی معروف است، در برابر کم آبی و محیط تاریک بسیار گیاه مقاومی است. این گیاه زیبا از خانواده Araceae و بومی مناطق مرطوب و پرباران جنوب شرق آسیا است. گیاه نخشید نیز مانند اغلب گیاهان آپارتمانی خاصیت تصفیه کنندگی هوا را دارد؛ اما به دلیل سمی بودن آن ممکن است برای کودک یا حیوانات خانگی خطرناک باشد. گیاه آگلونما به دلیل تنوع در شکل و رنگ برگها و سازگاری بالا به تغییرات محیطی یکی از پرطرفدارترین گیاهان خانگی است.
نیاز گیاه به نور و آب کم و رطوبت هوای بالا موجب شده است تا گیاهی مناسب برای پرورش در حمام شناخته شود. خاک غنی و سبک و گرمای هوا برای رشد و سرسبزی گیاه آگلونما لازم است. قیمت این گیاه مناسب است و بهراختی به روش قلمه و تقسیم پاجوش تکثیر میشود.
۱۰. سرخس شاخ گوزنی بیفورکاتوم (Platycerium bifurcatum)
گیاه سرخس شاخ گوزنی یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی است که با انواع سرخسها نسبت فامیلی دارد. این گیاه از خانواده Polypodiaceae و بومی جنوب شرق آسیا و بخشهای شمالی استرالیاست. گیاه سرخس شاخ گوزنی نیز مانند گیاه تیلاندسیا گیاهی هوازی یا اپیفیت محسوب میشود. شاید یکی از بهترین فضاها برای نگهداری از این گیاه رطوبت دوست، محیط گرم و مرطوب حمام باشد. البته این گیاه برای رشد و بقا به بستر مناسبی از خاک سبک نیاز دارد که همواره باید مرطوب بماند.
سرخس شاخ گوزنی به محیط روشن نیاز دارد؛ اما باید آن را از نور مستقیم و سوزان خورشید دور نگه دارید. بهترین دما برای نگهداری از این گیاه ۲۰ تا ۲۷ درجه سانتیگراد است. لازم است با گرمتر شدن هوا رطوبت محیط را افزایش بدهید. این نوع سرخس رشد به نسبت سریعی دارد و طی مدت کوتاهی چشمانداز زیبایی را خلق میکند. این گیاه آپارتمانی نسبت به سایر گیاهان کمیاب گیاه گرانقیمتی محسوب میشود.