آیا کودکان باید از شبکه‌ های اجتماعی استفاده کنند؟

استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند اثرات مثبت و منفی روی آن‌ها داشته باشد، اما والدین بچه‌ها باشد باید مطمئن شوند که فرزندان خود را تحت نظارت دارند. انجمن روانشناسی آمریکا (APA) در جدیدترین گزارش خود توصیه‌هایی را برای کاهش ریسک‌های استفاده از شبکه های اجتماعی برای کودکان ارائه کرده است.

پیش‌زمینه

 گزارش تعدادی از تحقیقات اخیر نگرانی‌هایی را درباره استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کودکان بیان کرده‌اند و برای مثال سال گذشته موسسه غیرانتفاعی Thorn اعلام کرد که از هر سه کودک یک نفر، تجربه برخورد جنسی در فضای آنلاین داشته است. این برخوردها عمدتا شامل آزارهای کلامی جنسی می‌شدند و احساس ناخوشایندی را در کودکان ایجاد می‌کردند. در برخی موارد نیز از کودکان درخواست تصاویر و ویدیوهای نامناسب شده بود.

استفاده کودکان از شبکه‌های اجتماعی باید مدیریت شود

حالا انجمن روانشناسی آمریکا برای اولین بار توصیه‌های سلامت روان کودکان در شبکه‌های اجتماعی را براساس یافته‌های علمی منتشر کرده است. در ابتدای این گزارش گفته شده است که شبکه‌های اجتماعی فی‌نفسه برای کودکان خوب یا بد نیستند و این انجمن مخالف ممنوعیت کامل آن برای بچه‌ها است.

در این گزارش آمده است که طبق داده‌های علمی، توسعه روانی مغز کودکان ممکن است از تعاملات آنلاین نفع ببرد و این اتفاق به‌ویژه برای کودکانی که تنها هستند یا تحت استرس هستند می‌تواند سودمند باشد. حتی کودکانی که دارای اضطراب اجتماعی، افسردگی و انزوا هستند می‌توانند از تعاملات اجتماعی در شبکه های اجتماعی بهره ببرند.

با این حال، این انجمن در ادامه گزارش خود توصیه کرده است که شبکه های اجتماعی باید برای استفاده افراد زیر ۱۴ سال مورد نظارت قرار بگیرد. در سنین نوجوانی (معمولا بین ۱۰ تا ۱۴ سال) والدین حتما باید بر رفتار نوجوانان خود در شبکه‌های اجتماعی نظارت کنند، اما خودمختاری در این زمینه می‌تواند بنا به صلاح‌دید والدین بتدریج با افزایش سن افزایش یابد و در عین حال باید آموزش‌های لازم درباره حریم خصوصی به نوجوانان داده شود.

تاثیر والدین

طبق گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، استفاده زیاد والدین از شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند روی نوجوانان تاثیر بگذارد و آن‌ها باید تا جای ممکن میران استفاده خود را محدود کنند. همچنین نوجوانان باید دانش خود را درباره موضوعاتی مثل نفرت‌پراکنی و نژادپرستی در شبکه‌های اجتماعی افزایش دهند.

والدین باید به‌طور فعالانه علایم استفاده غیرطبیعی از شبکه‌های اجتماعی توسط فرزاندن خود را چک کنند. این علایم می‌تواند شامل صرف کردن وقت زیاد با گوشی یا به هم خوردن خواب و سایر فعالیت‌های کودکان باشد. برخی اپلیکیشن‌ها مثل اینستاگرام باید با توجه بیشتری کنترل شوند، چراکه این شبکه اجتماعی تاثیرات به مراتب بیشتری نسبت به سایر پلتفرم‌ها روی رفتار و عادت‌های کودکان به‌ویژه دختران دارد.

دیدگاه محققان

جرمی بیرنهولتز، استاد مطالعات ارتباطی در دانشگاه نورث وسترن با تمرکز بر میزان و چگونگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی از سوی نوجوانان معتقد است «سند اندازه‌گیری شده» APA گامی در جهت درست است، اما برخی از دستورالعمل‌ها به طور بالقوه برای والدین دشوار است.

برای مثال در یکی از بخش‌های گزارش، APA توصیه می‌کند کاربران جوان‌تر مدت زمانی که  برای مقایسه خود با دیگران در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند را محدود کنند، «به‌ویژه در مورد محتوای مرتبط با زیبایی یا ظاهر»، با اشاره به تاثیر بالقوه آن بر «تصویر بدنی ضعیف‌تر، اختلال در غذا خوردن و علائم افسردگی، به ویژه در بین دختران.

او تاکید دارد نوجوانان باید از استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای مقایسه خود با دیگران  اجتناب کنند.

مانند گزارش APA، بیرنهولتز همچنین استدلال کرد اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی اغلب نشانه‌ای از مسائل گسترده‌تر و دنیای واقعی است.

نژادپرستی را می‌توان در شبکه‌های اجتماعی جا انداخت و در جامعه نیز نفوذ داد. برخی مسائل مانند مقایسه اجتماعی، بدون شک می‌توانند توسط این شبکه‌ها تشدید شوند.

بیرنهولتز در ادامه توضیح داد که اگرچه در نظر گرفتن پیشنهادات APA حیاتی است، اما مهم است که ریشه بسیاری از مسائل شبکه‌های اجتماعی را به خاطر بسپاریم. شما باید مشکلات مربوط به این شبکه‌ها را از مشکلاتی که آن‌ها در جامعه گسترده‌تر نشان می‌دهند، جدا کنید.