چه عواملی باعث سفید شدن مو می‌شوند؟
در واقع موها «سفید» نمی‌شوند بلکه موهای سفید شروع به رشد می‌کنند؛ بنابراین هر بار که موی سفیدی دیدید، بدانید که فولیکول‌های سرتان موهای جدید بدون رنگدانه تولید کرده‌اند.
به نقل از «فاکس نیوز»، خاکستری یا سفید شدن موها پدیده‌ای طبیعی است و اغلب از آغاز دوره میانسالی و افزایش سن خبر می‌دهد. اما دلیل این تحول در موها چیست و چه عواملی در آن تاثیرگذارند؟
موها به دلیل کاهش رنگدانه در فولیکول‌های مو رفته‌رفته خاکستری می‌شوند. عامل رنگ طبیعی موهای ما ملانین است که سلول‌های تخصصی ملانوسیت آن را تولید می‌کنند. این سلول‌ها با تزریق ملانین به سلول‌های مو رنگ‌های طبیعی قهوه‌ای، سیاه، بور یا قرمز را به وجود می‌آورند.
با افزایش سن، ملانوسیت‌ها، ملانین کمتری تولید می‌کنند که باعث کاهش تدریجی رنگدانه مو می‌شود. با گذشت زمان، برخی فولیکول‌های مو تولید ملانین را به طور کامل متوقف می‌کنند که رشد موهای خاکستری یا سفید را سبب می‌شود.
این فرایند پیچیده به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، شرایط محیطی و شیوه زندگی بستگی دارد. در شرحی دقیق‌تر می‌توان استرس، مصرف سیگار، تغذیه نامناسب، شرایط پزشکی خاص و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها را نیز در آن موثر دانست.
* عوامل ژنتیکی
ترکیب ژنتیکی بر سفید شدن موها تاثیرگذار است و این روند را سرعت و شدت می‌بخشد. اگر در خانواده شما افرادی هستند که با پدیده سفیدی زودرس موها مواجه‌اند، احتمال اینکه شما هم با آن روبرو شوید، بسیار زیاد است.
نژاد و تبار نیز در این امر تاثیر زیادی دارد. به عنوان نمونه موهای افرادی که پوست روشن‌تری دارند، به دلیل تفاوت در تولید ملانین، زودتر از افرادی که رنگ پوست تیره دارند رو به سفیدی می‌رود.
* اضطراب
اضطراب به تنهایی و به خودی خود عامل سفید شدن موها نیست اما شواهد نشان می‌دهد که اضطراب مزمن می‌تواند در سفید شدن موها نقش داشته باشد.
هنگامی که تحت استرس و فشار قرار دارید، بدن شما هورمون‌هایی مانند کورتیزول ترشح می‌کند. اگر ترشح این هورمون در مدت زمان طولانی ادامه یابد، بر عملکرد طبیعی بدن تاثیر می‌گذارد. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که استرس، سلول‌های بنیادی ملانوسیت را که در تولید رنگدانه مو نقش دارند، مختل می‌کند. این اختلال تولید ملانین را کاهش می‌دهد و احتمالا باعث سفیدی زودرس می‌شود.
* سیگار کشیدن
سیگار کشیدن می‌تواند پیری زودرس ایجاد کند که از جمله پیامدهای آن می‌تواند سفید شدن مو باشد.
مواد شیمیایی موجود در سیگار و سموم آزاد شده ناشی از آن بر بدن از جمله بر فولیکول‌های مو و تولید ملانین تاثیر مخربی دارد. عناصر مضر موجود در دود سیگار باعث فشار اکسیداتیو می‌شود و به سلول‌ها آسیب می‌رساند.
فشار اکسیداتیو عملکرد طبیعی ملانوسیت‌ها را مختل می‌کند و در نتیجه کاهش ملانین و تسریع روند سفید شدن مو را سبب می‌شود.
* عوامل تغذیه‌ای
کمبود مواد مغذی برای بدن می‌تواند روند سفید شدن موها را سرعت ببخشد. اگرچه بین کمبودهای خاص مواد غذایی و سفید شدن موها رابطه مستقیمی وجود ندارد.
حفظ رژیم غذایی سالم که حاوی انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌ها است برای سلامت کلی بدن از جمله موها ضروری است. برخی از مواد مغذی در تولید ملانین نقش مهمی ایفا می‌کنند. به عنوان مثال کمبود ویتامین دی، ب ۱۲ و ای و همچنین مواد معدنی مانند مس و آهن بر سلامت کلی مو تاثیر گذار هستند.
با این حال مهم است توجه داشته باشید که اگرچه کمبودهای تغذیه‌ای می‌توانند بر سلامتی مو اثر بگذارند، ژنتیک، سن و سایر عوامل نیز به میزان قابل توجهی در روند طبیعی سفید شدن مو نقش دارند. کمبودهای تغذیه‌ای ممکن است در برخی موارد این روند را تسریع کنند اما تنها علت سفیدی مو نیستند.
به گفته متخصصان، برخی مشکلات پزشکی و بیماری‌ها هم بر روند سفید شدن موها تاثیر می‌گذارند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می‌کنیم.
بیماری پوستی پیسی یا برص (ویتیلایگو) ـ در این بیماری بخش‌هایی از پوست به شکل لکه، ملانوسیت‌هایش را از دست می‌دهد و در نتیجه لکه‌های سفید رنگ روی پوست ایجاد می‌شوند. این بیماری گاه موها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث سفیدی زودرس یا سفید شدن مو در نواحی آسیب دیده می‌شود.
اختلالات خودایمنی ـ برخی بیماری‌های خودایمنی بر واکنش‌های ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و به ملانوسیت‌ها آسیب می‌زند.
اختلالات تیروئید ـ تغییرات سطح هورمون تیروئید به ویژه کم‌کاری تیروئید بر عملکرد اعضای مختلف بدن از جمله سلامت مو اثر می‌گذارد.
* آلاینده‌ها
بنابر گزارش ایندیپندنت، آلاینده‌های هوا مانند دود وسایل نقلیه، آلاینده‌های ناشی از مواد صنعتی و همچنین برخی مواد شیمیایی در بدن فشار اکسیداتیو ایجاد می‌کنند که به ملانوسیت‌ها آسیب می‌رساند. قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها به مدت طولانی بر توانایی سلول‌ها برای تولید ملانین اختلال ایجاد می‌کند و باعث می‌شود موها زودتر خاکستری می‌شوند یا بهتر بگوییم رنگدانه‌شان را از دست بدهند.
نکته اینجا است که در واقع موها «سفید» نمی‌شوند، بلکه موهای سفید شروع به رشد می‌کنند. بنابراین هر بار که موی سفیدی دیدید، بدانید که فولیکول‌های سرتان موهای جدید بدون رنگدانه تولید کرده‌اند.
در همین حال برای معکوس کردن فرایند سفیدی موها هیچ راهکار علمی وجود ندارد اما با تغییر سبک زندگی یا از طریق رنگ کردن موها می‌توان به کند شدن سفیدی مو یا پنهان کردن آن کمک کرد.
همچنین ریزش مو نیز یکی از معضلاتی است که در حال حاضر بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و به گفته متخصصان می‌توان با انجام برخی از کارهای ساده تا حدودی از آن جلوگیری کرد.
توصیه‌های زیر ممکن است به شما در جلوگیری از «انواع قابل پیشگیری ریزش مو» کمک کند:
* با موهایتان ملایم رفتار کنید. هنگام برس زدن و شانه کردن به خصوص زمانی که موهایتان خیس است از کشیدن آن خودداری کنید. یک شانه دندانه پهن ممکن است به جلوگیری از کنده شدن مو کمک کند. از درمان‌های نامناسب برای جلوگیری از ریزش مو خودداری کنید.
* از پزشک خود در مورد داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید و ممکن است باعث ریزش مو شوند، مشورت بگیرید.
* از موهای خود در برابر نور خورشید و سایر منابع نور ماوراء بنفش محافظت کنید.
* سیگار نکشید. داده‌های برخی از مطالعات ارتباط بین سیگار کشیدن و طاسی را در مردان نشان می‌دهد.
* اگر تحت شیمی درمانی هستید از پزشک خود در مورد «کلاه هیپوترمی» اطلاعات کسب کنید. این کلاه می‌تواند خطر ریزش مو را در طول شیمی درمانی کاهش دهد.
ریزش مو به عوامل مختلفی می‌تواند بستگی داشته باشد. در حالت کلی برای جلوگیری از ریزش مو سه فاکتور مراقبت از مو، اصلاح عادات غذایی و اصلاح سبک زندگی می‌تواند بسیار مفید باشد.
در ادامه به نقل از «هلث لاین» به برخی عادت‌ها و مواد غذایی مفید برای کاهش ریزش مو و سپس به عواملی که به سبک زندگی مرتبط هستند، خواهیم پرداخت:
* امگا ۳
امگا ۳ به کاهش التهاب و استرس کمک می‌کند که به نوبه خود به کاهش ریزش مو نیز کمک می‌کند. بهترین منابع امگا ۳ ماهی‌های چرب و روغن ماهی هستند. همچنین می‌توانید با پزشک مشورت کنید و مکمل‌های امگا ۳ مصرف کنید.
* پروتئین
موهای شما از کراتین که نوعی پروتئین است، ساخته شده است. از این‌رو برای محافظت و تقویت موهای خود باید از یک رژیم غذایی غنی از پروتئین استفاده کنید. عدس، سویا، لوبیا، دانه‌ها، آجیل، تخم‌مرغ و ماهی از جمله این مواد غذایی هستند.
* ویتامین C
ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به از بین بردن رادیکال‌های مضر اکسیژن آزاد کمک می‌کند. ریزش مو به دلیل تجمع بالای سموم ایجاد می‌شود که می‌توان با مصرف غذاهای غنی از ویتامین C آن را کاهش داد. برای بهبود استحکام، درخشندگی، نرمی و ضخامت مو توصیه می‌شوند که از منابع خوراکی غنی از این ویتامین نظیر پرتقال، لیمو شیرین، لیموترش و توت‌فرنگی مصرف کنید.
* سبزیجات
سبزیجاتی مانند اسفناج، کدوحلوایی، هویج، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، لوبیا و کدوتنبل منابع بسیار خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. آنها به تغذیه فولیکول‌ها و قوی‌تر شدن تارهای مو کمک می‌کنند. حداقل سه سبزی مختلف در روز در غذا یا سالاد مصرف کنید.
* آب کافی بنوشید
کم‌آبی یا ننوشیدن آب کافی می‌تواند منجر به خشکی، وز و بی‌جان شدن موها شود که مستعد شکستن و ریزش مو هستند. آب همچنین فولیکول‌های مو را روان می‌کند و گردش ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای رشد مو را بهبود می‌بخشد.
* یوگا و تمرینات تنفسی
یوگا و سایر اشکال ورزش برای تناسب‌اندام و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید هستند. حرکات یوگا به افزایش گردش خون در پوست سر کمک می‌کند و ممکن است رشد مو را تحریک کند.
* استرس خود را کنترل کنید
استرس برای سلامتی و موهای شما مفید نیست. استرس باعث افزایش سطح سموم در بدن شما می‌شود که ریشه موهای شما را ضعیف می‌کند و آنها را مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی می‌کند. با تمرین آرام سازی و تمرینات تنفسی به طور منظم استرس را از بین ببرید.
* به کیفیت خوابتان اهمیت دهید
خواب کافی و با کیفیت به راه‌اندازی مجدد کل سیستم بدنی شما کمک می‌کند. شش تا هفت ساعت خوابیدن باعث سم‌زدایی و شادابی ذهن و بدن شما می‌شود، استرس را کاهش می‌دهد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. کمبود خواب می‌تواند سطح کورتیزول (هورمون استرس) را افزایش دهد و فولیکول‌های مو را ضعیف کند و در نتیجه باعث ریزش مو شود. اگر در خوابیدن مشکل دارید، کتاب بخوانید یا به موسیقی آرام‌بخش گوش دهید. همچنین قبل از رفتن به رختخواب همه وسایل الکترونیکی و چراغ‌ها را خاموش کنید.
رنگ مو