دلایل غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم؟
احساس گرسنگی نشان می‌دهد که بدن‌تان به انرژی نیاز دارد. این حس فیزیکی که توسط سیگنال‌های فیزیولوژیکی پیچیده کنترل می‌شود، ابتدا اشتها را تحریک می‌کند و سپس با خوردن غذا از بین می‌رود.
بنابراین، دلیل اصلی غذا خوردن در درجه اول تامین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز بدن است.
با وجود این، غذا خوردن همیشه ناشی از نیاز فیزیکی بدن نیست. بیشتر ما غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم را تجربه کرده‌ایم، ولی آیا تا به حال از خودتان پرسیده‌اید که دلیل غذا خوردن هنگام سیری چیست؟
تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا با دلایل غذا خوردن با وجود سیری و راهکارهای جلوگیری از این کار آشنا شوید.
دلایل خوردن با وجود سیری
برخی از افراد معتقد هستند وقتی با وجود سیر بودن باز هم غذا می‌خوریم، یعنی به یک ویتامین یا ماده مغذی خاص نیاز داریم. برای مثال، برخی فکر می‌کنند هوس کردن شکلات نشانه کمبود منیزیوم و میل به خوردن گوشت قرمز نشانه کبود آهن و کلسیم است.
محققان با این عقیده مخالف هستند و اشاره می‌کنند غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم و هوس کردن یک غذای خاص را نمی‌توان به سادگی به یک نیاز فیزیکی نسبت داد.
در این قسمت، چند دلیل غذا خوردن با وجود احساس سیری را بررسی می‌کنیم.
سیستم پاداش غذا
فعال‌تر بودن سیستم پاداش غذا باعث می‌شود فرد بیشتر در معرض غذا خوردن با وجود سیری باشد.
مغز بر اساس سیستم پاداش غذا، ما را به خوردن غذاهایی که کالری زیاد دارند سوق می‌دهد. متاسفانه، این سیستم ذهنی به راحتی بر سیگنال‌های سیری غلبه می‌کند و باعث تضعیف توانایی مقاومت در برابر وسوسه غذا خوردن هنگام سیری می‌شود.
علاوه بر این، لذتی که از خوردن غذا پیشبینی می‌شود به عنوان یک انگیزه قوی برای غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم عمل می‌کند.
فعال‌تر بودن سیستم پاداش غذا باعث می‌شود فرد بیشتر در معرض غذا خوردن با وجود سیری باشد. همچنین، این سیستم ذهنی به ما کمک می‌کند بین بعضی از چیزاهای مختلف و غذاهای خاص ارتباط برقرار کنیم.
برای مثال، شنیدن کلمه تابستان باعث می‌شود به بستنی فکر کنیم یا وقتی اسم سینما را می‌شنویم ناخودآگاه یاد پاپ‌کورن می‌افتیم.
خستگی
اگر به اندازه کافی استراحت نکنید، سطح گرلین (هورمونی که میل به غذا خوردن ایجاد می‌کند) در بدن‌تان افزایش پیدا می‌کند و در عین حال، سطح لپتین (هورمونی که حس گرسنگی و میل به غذا خوردن را کاهش می‌دهد) پایین می‌رود.
به هم خوردن تعادل این دو هورمون باعث می‌شود بدون این که واقعا گرسنه باشید غذا بخورید.
الگوهای رفتاری دوران کودکی
بعضی از تجربه‌های خاص دوران کودکی باعث تثبیت شدن الگوی رفتار خوردن با وجود سیری می‌شود. برای مثال:
- در دختران، محدودیت غذایی در دوران کودکی با غذا خوردن هنگام سیری در بزرگسالی در ارتباط است.
- کودکانی که در فقر بزرگ شده‌اند بدون احساس گرسنگی غذا می‌خورند، زیرا یاد گرفته‌اند که غذا همیشه در دسترس نیست و هر وقت غذا داشته باشند باید آن را بخورند.
دریافت برنامه رژیم آنلاین
عادت کردن
تسکین دادن عواطف و احساسات منفی مثل استرس، احساس تنهایی، خشم یا افسردگی یکی از رایج‌‌ترین دلایل خوردن با وجود سیری است.
یکی از دلایل اصلی غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم این است که ناخواسته به این کار عادت کرده‌ایم.
برای مثال، اگر به شام خوردن ساعت ۹ عادت کرده‌اید، هر شب همین ساعت به غذا خوردن فکر می‌کنید، حتی اگر احساس گرسنگی نکنید.
محققان معتقدند پرخوری عصبی نیز تا حدودی ناشی از عادت کردن است. اگر معمولا در پایان یک روز کاری ناخوشایند بستنی می‌خورید، هر بار روز بدی داشته باشید ناخودآگاه هوس بستنی می‌کنید.
همچنین، ممکن است به خوردن غذا یا تنقلات موقع تماشای فیلم یا سریال محبوب‌تان عادت کرده باشید. در این شرایط، صرفا از روی عادت و بدون این که گرسنه باشید کالری اضافی زیادی وارد بدن‌تان می‌کنید.
مقابله با احساسات
تسکین دادن عواطف و احساسات منفی مثل استرس و اضطراب، احساس تنهایی، خشم یا افسردگی یکی از رایج‌‌ترین دلایل خوردن با وجود سیری است. غذا خوردن هنگام سیری یا گرسنگی لذت‌بخش است و به شما کمک می‌کند از احساسات ناخوشایند فرار کنید.
استرس باعث ترشح شدن کورتیزول در بدن می‌شود و یکی از پیامدهای آن افزایش اشتها است. در این صورت، حتی وقتی گرسنه نباشید، دوست دارید غذا بخورید و در بیشتر موارد غذاهای چرب و شیرین را انتخاب می‌کنید.
غذا به ویژه قند، به‌طور موقت احساسات منفی را تسکین می‌دهد. بنابراین، هدف از غذا خوردن با وجود سیری گاهی پرت کردن حواس و فراموش کردن هر چند کوتاه مدت مشکلات ریشه‌ای است.
علاوه بر این، غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم حتی می‌تواند ناشی از احساسات مثبت مثل شادی باشد. بیشتر افراد در کنار دوستان یا اعضای خانواده خود نسبت به زمانی که تنها هستند بیشتر غذا می‌خورند.
قرار گرفتن در معرض محرک‌ها
محققان اعتقاد دارند دیدن یا بو کردن غذا ذهن انسان را فریب می‌دهد و کاری می‌کند که احساس کنیم باید غذا بخوریم.
فلسفه تبلیغات مواد غذایی همین است: تصویر غذا یک محرک قوی است و باعث ایجاد میل به غذا خوردن هنگام سیری می‌شود. در حقیقت، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد بیشتر افراد بعد از دیدن عکس غذا، سعی می‌کنند به سرعت چیزی برای خوردن پیدا کنند.
علاوه بر این، محیط رستوران یا نشستن دور میز نیز می‌تواند به عنوان محرک عمل کند و منجر به غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم، شود.
تاثیر اطرافیان
فرض کنید همکارانتان از شما دعوت می‌کنند همراه آن‌ها برای صرف نهار به رستوران نزدیک شرکت بروید.
قطعا دوست دارید بخشی از گروه باشید و تک و تنها در شرکت نمانید. در نتیجه، با این که یک ساعت قبل غذا خورده‌اید و سیر هستید، پیشنهاد آن‌ها را قبول می‌کنید.
تصمیم می‌گیرید غذا سفارش ندهید، ولی به محض این که همکارانتان شروع به غذا خوردن می‌کنند احساس می‌کنید نمی‌توانید در برابر وسوسه خوردن با وجود سیری مقاومت کنید.
یکی از دلایل غذا خوردن هنگام سیری رفتار اطرافیان، به ویژه غذا خوردن آن‌ها است. علاوه بر این، حتما برایتان پیش آمده است که فقط به خاطر احترام گذاشتن به میزبان یا اصرار مهمانان غذا بخورید.
به تعویق انداختن کارها
گاهی، غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم بهانه‌ای برای به تعویق انداختن وظایفی است که باید انجام دهیم.
برای مثال، وقتی باید برای امتحان روز بعد درس بخوانید یا خانه را تمیز کنید، تا جای ممکن با غذا خوردن وقت می‌گذرانید و شروع کار را عقب می‌اندازید.
نوشیدن الکل
یکی از اثرات مصرف مشروبات الکلی بر بدن عدم تشخیص گرسنگی واقعی را از اشتهای کاذب است. علاوه بر این، اگر بعد از نوشیدن الکل شروع به خوردن کنید، گرسنگی را بیشتر احساس کنید و میل بیشتری به خوردن غذاهای ناسالم دارید.
تحقیقات نشان می‌دهد الکل روی بخشی از مغز که مسئول نظارت بر خودکنترلی است تاثیر منفی می‌گذارد و باعث می‌شود نتوانید در برابر وسوسه غذا خوردن هنگام سیری مقاومت کنید.
کم آبی بدن
۷۰ درصد بدن ما از آب تشکیل شده است و کمبود آن منجر به اختلال در مکانسیم‌های طبیعی و عملکرد اعضای داخلی می‌شود. با وجود این، کمتر کسی در طول روز به اندازه‌ای که متخصصان توصیه می‌کنند آب می‌نوشد.
وقتی بدن کمبود آب داشته باشد، ممکن است به جای تشنگی احساس گرسنگی کنیم. بنابراین، اگر میل به غذا خوردن دارید، اول یک یا دو لیوان آب بخورید و کمی صبر کنید.
ترس از هدر دادن غذا
غذا خوردن هنگام سیری در مقایسه با خوردن همان میزان غذا در صورت گرسنه بودن باعث افزایش بیشتر سطح قند خون می‌شود.
برای بسیاری از افراد، ترس از هدر دادن غذا یک محرک بزرگ محسوب می‌شود. افرادی که در دوران کودکی آموزش دیده‌اند غذایشان را تمام کنند، در بزرگسالی به خاطر اضافه آوردن غذا عذاب وجدان می‌گیرند و معمولا تمام محتویات بشقاب‌شان را می‌خورند.
به عبارت دیگر، سیگنال متوقف کردن غذا خوردن برای این افراد احساس سیری نیست، بلکه به خوردن با وجود سیری ادامه می‌دهند تا غذایشان تمام شود.
غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم چه پیامدهایی دارد؟
بدن انسان از حس گرسنگی برای نشان دادن نیاز به انرژی استفاده می‌کند. وقتی احساس گرسنگی می‌کنید، طبیعی است که برای برطرف کردن آن غذا بخورید.
وقتی غذا می‌خوریم، بدن با موجی از چربی، پروتئین و کربوهیدرات روبرو می‌شود و با ترشح هورمون‌های مختلف به این شرایط واکنش نشان می‌دهد.
بعضی از هورمون‌ها باعث انتقال مواد مغذی از خون به اعضای مختلف بدن می‌شوند و بعضی دیگر مسئول ذخیره کردن آن‌ها برای استفاده در صورت نیاز هستند.
در شرایط عادی، سطح قند خون بعد از غذا خوردن افزایش پیدا می‌کند، ولی این افزایش توسط هورمون‌هایی که به آن‌ها اشاره کردیم تعدیل می‌شود.
میزان افزایش سطح خون بعد از غذا خوردن تا حد زیادی به میزان کالری دریافتی، شاخص قند خونی غذاها و متابولیسم بدن بستگی دارد.
غذا خوردن هنگام سیری در مقایسه با خوردن همان میزان غذا در صورت گرسنه بودن باعث افزایش بیشتر سطح قند خون می‌شود. بنابراین، برای حفظ سلامتی بهتر است از غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم اجتناب کنیم.
علاوه بر این، یکی از روش‌های به اندازه غذا خوردن این است که به خاطر احساس گرسنگی شروع به خوردن کنید و بعد از این که احساس سیری کردید دیگر چیزی نخورید.
غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم باعث می‌شود بیشتر از حد نیاز کالری دریافت کنیم و در نتیجه به مرور زمان دچار افزایش وزن و چاقی شویم.
چاقی به نوبه خود خطر ابتلا به دیابت، بیماری‌های قلبی و فشار خون را افزایش می‌دهد.
توقف غذا خوردن با وجود سیری
گرسنگی روحی یک احساس ناگهانی است که باعث می‌شود فقط یک غذای خاص را هوس کنیم.
اولین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که میل به غذا خوردن تحت تاثیر نیروهای بیولوژیکی و روانی قدرتمند است، بنابراین به خاطر تسلیم شدن در برابر این میل خودتان را سرزنش نکنید.
گرسنگی واقعی به آرامی احساس می‌شود و به راحتی می‌توانیم آن را نادیده بگیریم. در مقابل، گرسنگی روحی یک احساس ناگهانی است که باعث می‌شود فقط یک غذای خاص را هوس کنیم.
راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم به جلوگیری از غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم کمک می‌کنند.
میل به غذا خوردن را ارزیابی کنید
اگر احساس گرسنگی می‌کنید یا میل به غذا خوردن هنگام سیری دارید، قبل از هر کاری سوالات زیر را از خودتان بپرسید تا متوجه شوید که آیا احساس گرسنگی‌تان واقعی است یا نه.
- از آخرین باری که غذا خوردم چند ساعت می‌گذرد؟
- آیا معده‌ام خالی شده است؟
- آیا این غذا را برای سیر شدن می‌خورم یا هدف دیگری دارم؟
- آیا استرس دارم؟
با پاسخ دادن به این سوالات می‌توانید گرسنگی واقعی را از میل به خوردن با وجود سیری تشخیص دهید.
یک روش دیگر برای تشخیص گرسنگی فیزیکی از گرسنگی روحی این است که هوس خوردن یک غذای خاص به ندرت نشانه گرسنگی فیزیکی است.
همچنین، اگر واقعا گرسنه باشید، فکر کردن به خوردن یک چیز خاص، برای مثال سیب، برایتان جذاب خواهد بود.
گرسنگی روحی‌تان را سیر کنید
اگر برای آرام کردن حس خشم، پر کردن جای کسی که او را دوست دارید در زمان تنهایی یا دلگرمی گرفتن هنگامی که ترسیده‌اید، به غذا خوردن پناه می‌برید این کار را به سرعت متوقف کنید.
غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم یک درمان موقت برای ناراحتی‌های روحی و روانی است و به محض این که متوقف شود، احساسات ناخوشایند دوباره برمی‌گردند.
بنابراین، برای جلوگیری از خوردن با وجود سیری، احساسات منفی‌تان را با استفاده از راهکارهای مناسب و به شکل اصولی حل کنید.
آگاهانه غذا بخورید
آگاهی کلید متوقف کردن غذا خوردن هنگام سیری است. به عقیده دانشمندان آگاهانه غذا خوردن باعث کاهش حس گرسنگی و افزایش حس سیر بودن می‌شود.
ابتدا، سعی کنید فقط یکی از وعده‌های غذایی‌تان را بدون حواس‌پرتی بخورید. پشت میز بنشینید و روی غذا و رسیدن به حس سیری تمرکز کنید. آرام غذا بخورید و از تک تک لقمه‌ها لذت ببرید.
بعد از یک یا دو هفته، تعداد وعده‌های غذایی را که در طول روز با آگاهی و تمرکز می‌خورید افزایش دهید. این کار در دراز مدت باعث می‌شود کنترل بیشتری روی غذا خوردن‌تان داشته باشید و در برابر هر وسوسه تسلیم نشوید.
رژیم غذایی‌تان را اصلاح کنید
اضافه کردن مواد غذایی فیبردار مثل سبزیجات، میوه‌ها و غلات به رژیم غذایی به جلوگیری از غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم کمک می‌کند.
خوردن مواد غذایی حاوی فیبر باعث می‌شود مدت بیشتری احساس سیری کنید. علاوه بر این، فیبر با کمک به کنترل سطح قند خون مانع از اشتهای کاذب و غذا خوردن هنگام سیری می‌شود.
غذا خوردن را به یک کار دشوار تبدیل کنید
اگر غذایی به راحتی در دسترس باشد، افراد تمایل بیشتری به خوردن آن خواهند داشت.
یخچال‌تان را با مواد غذایی پر کنید که آماده کردن آن‌ها به زمان و زحمت زیادی نیاز داشته باشد. علاوه بر این، تنقلات را در طبقه بالای کابینت بگذارید تا به راحتی در دسترس نباشند.
در این صورت، وقتی واقعا گرسنه نباشید، احتمال کمتری دارد خودتان را برای غذا خوردن به زحمت بیندازید.
به نتیجه مثبت غذا نخوردن فکر کنید
فرض کنید مضطرب و خسته هستید و به شدت به یک استراحت روحی نیاز دارید. می‌دانید که خوردن چند عدد شیرینی خامه‌ای باعث می‌شود احساس بهتری پیدا کنید، ولی این کار راه‌حلی برای برطرف کردن احساسات ناخوشایند شما نیست.
در این شرایط، اگر برای اجتناب از خوردن با وجود سیری به این فکر کنید که «شیرینی نمی‌خورم چون احتمال چاقی و مبتلا شدن به دیابت در دوران پیری را افزایش می‌دهد»، احتمالا قانع نمی‌شوید.
این نتیجه مثبت در آینده دور محقق می‌شود و بیش از حد انتزاعی است. سعی کنید به نتیجه مثبت غذا نخوردن در آینده نزدیک فکر کنید. برای مثال، به این فکر کنید که اگر شیرینی خامه‌ای نخورید گرفتار درد معده نمی‌شوید.
محرک‌ها را حذف کنید
محققان می‌گویند اگر غذایی به راحتی در دسترس باشد، افراد تمایل بیشتری به خوردن آن خواهند داشت. به عبارت دیگر، وقتی خانه‌تان همیشه پر از غذا و تنقلات باشد، مدام با دیدن آن‌ها تحریک می‌شوید و نمی‌توانید در برابر وسوسه غذا خوردن هنگام سیری مقاومت کنید.
بنابراین، محیط اطراف‌تان را از محرک‌هایی که باعث ایجاد میل به خوردن با وجود سیری می‌شوند خالی کنید و به جای تنقلات، میوه و سبزیجات بخرید.
یک فعالیت جایگزین پیدا کنید
اجتناب از غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم کار راحتی نیست. تحقیقات نشان می‌دهد وقتی در برابر میل به غذا خوردن هنگام ناراحتی یا استرس مقاومت می‌کنید، نتیجه برعکس چیزی است که انتظار دارید.
به عبارت دیگر، با این کار ارتباط بین غذا و احساسات منفی در مغزتان قوی‌تر می‌شود و احتمال بیشتری دارد با غذا خوردن به آن‌ها واکنش نشان دهید.
بهترین راه این است که یک فعالیت سالم را جایگزین غذا خوردن با وجود سیری کنید. فعالیتی را انتخاب کنید که برایتان لذت‌بخش باشد و مخزن انرژی‌تان را به صورت موقت پر کند تا مانع پر کردن خلاء‌های درونی با غذا خوردن هنگام سیری شود.
برای مثال، دوچرخه‌سواری نه تنها جلوی غذا خوردن بی‌دلیل را می‌گیرد، بلکه نقش مهمی در بهبود روحیه و سلامت کلی بدن دارد.
سخن نهایی
دلیل اصلی غذا خوردن برطرف کردن احساس گرسنگی است. با وجود این، گاهی از غذا خوردن برای برطرف کردن نیازهای دیگر استفاده می‌کنیم.
غذا خوردن وقتی گرسنه نیستیم در طولانی مدت پیامدهای منفی زیادی از جمله چاقی و دیابت به همراه دارد. بنابراین، اگر احساس می‌کنید فرزندتان به خوردن با وجود سیری عادت کرده است، با کمک یک رژیم غذایی مناسب می‌توانید این الگوی رفتاری نادرست را اصلاح کنید.
