چه خال‌هایی باید حتما بررسی شوند؟
یک زمانی داشتن خالی در گوشه لب زیبایی محسوب می‌شد، اما طی سال‌های اخیر بسیاری افراد تلاش می‌کنند تا از روش‌های نوین مثل لیزر بهره بگیرند و نشانه‌های رنگینی که نام خال را یدک می‌کشند از روی پوست خود پاک کنند.
دکتر مهدی خواجوی، رئیس انجمن جراحان سروگردن آمده بود: بدترین نوع سرطان پوست «ملانوم» نام دارد که خطرناک است و از نشانه‌های آن خال‌های تغییر شکل داده و بزرگ شونده است که گاهی با خارش و سوزش و ترشح همراه است که هر چه سریع‌تر باید به پزشک مراجعه شود. چراکه تشخیص زود سبب عمیق نشدن خال و سرطان و موفقیت بهتر در درمان می‌شود. با توجه به این موضوع، پای صحبت‌های دو متخصص، دکتر زهرا رحمانی، جراح سر و گردن و دکتر رامین راه انجام، متخصص پوست و مو نشسته‌ایم تا در مورد انواع خال بیشتر بدانیم .
اصولا هر نوع زخم در دهان، بینی و در مسیر بلع، هر گونه مشکل در تنفس، تغییر در صدا و احساس متفاوت در سر و گردن و هر توده برجسته زیر پوست باید جدی گرفته شود و برای بررسی به پزشک مراجعه شود. به‌بیان دیگر، هر زخمی روی پوست که به دلیل ضربه یا گزش حشرات نباشد و به مرور گسترش یابد، خود به خود بهبود نیابد همچنین درد و علائم التهابی نداشته باشد نشانه‌های خطر بوده که باید جدی گرفته شود و در صورت لزوم توسط پزشک نمونه‌برداری انجام گیرد تا درمان بهتر و به موقع صورت گیرد.
چرا برخی افراد زیاد خال دارند؟
به گفته دکتر رحمانی، علت ایجاد خال نتیجه چندین عامل در کنار هم است. نه‌تنها یکسری بیماری‌های ژنتیک با ایجاد ضایعات رنگدانه‌ای همراه هستند، بلکه عوامل محیطی، بخصوص نور آفتاب نیز در ایجاد خال موثر است. به علت این تفاوت‌ها تعداد خال در آدم‌های مختلف فرق می‌کند.
دکتر راه انجام نیز در این باره می‌افزاید: خال‌ها ترکیبی از یکسری سلول‌های ملانوسیتی هستند که رنگدانه تولید می‌کنند و باتوجه به سن بروز بیماری، طبقه‌بندی می‌شود. خال‌ها هم مادزادی و هم اکتسابی هستند. خال‌های اکتسابی از نوجوانی تا 40 سالگی و معمولا در نواحی‌ای که در معرض نور آفتاب است، به وجود می‌آیند. اما نکته مهم آن است که همه افراد به طور طبیعی می‌توانند بین 10 تا 12 خال داشته باشند.
با این‌حال به خال‌هایی که در سنین بالای چهل سال و در نقاطی که در معرض آفتاب نیستند، ایجاد می‌شوند باید مشکوک شد. گاهی هم خال‌ها با گذشت زمان کمرنگ یا تیره می‌شوند (مثل دوران بارداری).
خال‌هایی که حال‌شان خوب نیست
دکتر رحمانی در مورد خال‌هایی که نشانه بدخیمی دارند، می‌گوید: به‌طور کلی در مورد خال‌ها قانونی وجود دارد که تغییر سایز، چند رنگه بودن، اندازه بزرگ، حاشیه نامنظم و غیر‌قرینه بودن خال را شامل می‌شود. در چنین شرایطی، خال نیاز به نمونه‌برداری دارد.
البته در شرایط خاصی مثل دوران بارداری هم ممکن است ضایعات رنگدانه‌ای روی پوست ایجاد شود که بعد از اتمام حاملگی احتمال برطرف شدن آن وجود دارد و نباید نسبت به آن نگران شد .
دکتر راه انجام نیز در این ارتباط تاکید می‌کند: خالی که به نوعی چند وجهی بوده، حاشیه منظم نداشته و چند رنگ باشد یا این‌که اندازه جهشی پیدا کرده و از دو میلی‌متر به نیم‌سانتی‌متر برسد، باید حتما بررسی شود .
برداشتن خال‌های مشکوک
دکتر راه انجام تاکید می‌کند: خال‌های مشکوک به بدخیمی حتما باید از طریق جراحی برداشته و بررسی پاتولوژیک شوند .
دکتر رحمانی هم با تائید این مساله می‌گوید: اگر لازم باشد همه خال‌ها را می‌توان برداشت و این تصور که برداشتن خال باعث بدخیم‌شدن آن می‌شود اشتباه است. بعلاوه اگر خالی ماهیت بدخیمی داشته باشد حاشیه‌ای از بافت سالم باید برداشته شود تا به صورت میکروسکوپی بافت سرطانی باقی نماند که این مورد بسیار حائز اهمیت است. برای برداشتن خال بدون خاصیت بدخیمی هر روش برداشتنی که اسکار (جای زخم) کمتری بگذارد، بهتر است. اما در صورت بدخیم شدن، روش جراحی ارجح است و گاهی لازم است که بعد از جراحی از اشعه درمانی هم استفاده شود.
اگر نمی‌خواهی خال بزنی
بی‌شک، برای پیشگیری از بروز خال استفاده از کرم ضد آفتاب در نواحی از پوست که در معرض نور آفتاب است، بسیار موثر است.
دکتر راه انجام می‌افزاید: در کنار استفاده از ضد آفتاب و کلاه باید در نظر داشت که در برخی افراد، استعداد بیشتری برای بروز خال وجود دارد. در چنین شرایطی پیشگیری از بروز خال سخت‌تر می‌شود.
منبع: جام جم
61
