علل و علائم بزرگ شدن رحم + روش‌های درمانی

اکثر زنانی که به این عوارض مبتلا هستند، از آن بی اطلاعند. این عوارض را میتوان از تغيير سایز لباس، مخصوصا دور کمر و ایجاد نفخ مکرر تشخیص داد. در کل براي اطمینان پیدا کردن از وجود این عارضه، باید معاینه لگنی انجام شود. در ادامه به دلایل خطرناک بزرگ شدن رحم خواهیم پرداخت.

۱. یائسگی

به علل نوسان سطح هورمون های ایجاد شده پیش از یائسگی، رحم بزرگتر ميشود . بعد از وارد شدن به یائسگی رحم به وضعیت طبيعي خود برمیگردد .

۲. آدنومیوز

علایم وجود آدنومیوز مثل فیبروئید است و چه بسا امکان دارد با وجود انجام سونوگرافی هم بازخطا گرفته شود. این بیماري غیر سرطانی سبب ميشود آستر رحم بطور مستقیم در دیواره عضلانی رحم رشد کند. در این وضعیت در طی دوره قائدگی، سلول های عضلانی خون ريزي ميکنند و سبب درد و تورم میشوند .

۳. کیست های تخمدان

کیست های تخمدان، توده های پر از مایع هستند. این توده ها اکثر بی ضرر هستند ولی در صورت متورم تر شدن باعث بزرگتر شدن رحم و مشکلات جدّي تر میشوند .

۴. سرطان آندومتر

سرطان آندومتر اکثر در زنان یائسه و بین سنین ۵۵ تا ۶۵ سال رخ ميدهد . از علامت های این سرطان میتوان به بزرگ شدن رحم اشاره نمود .

۵. سندرم تخمدان پلی کیستیک

این سندرم نتيجه عدم اعتدال هورمونی در قائدگی و ریزش پوشش اندومتری رحم است. بدن معمولاً پوشش اندومتر را در طی دوره قائدگی از طريق خون ريزي دفع می کند. ولی در بعضی از زنان، این پوشش کاملاً از بین نمی رود و با گردش ماهیانه تداخل پیدا می کند. انباشت پوشش اندومتری سبب التهاب و بزرگ شدن رحم میشود.

۶. فیبروئید ها

یکی از رایج ترین دلایل براي بزرگی رحم، فیبروئید ها هستند؛ فیبروئیدها توده های کوچک غیر سرطانی هستند که میتوانند تا چند کیلو وزن داشته باشند. این توده ها در امتداد دیواره های رحم یافت میشوند .

این عوارض در زنان بالای ۴۰ سال و اوایل ۵۰ سالگی رایج تر است. درصورتی که فیبروئیدها بیش از حد رشد کنند، باعث بزرگ شدن رحم خواهند شد و همچنين به تکرر ادرار و فشار به روده منجر میشوند .

علایم بزرگ شدن رحم:

درصورتی که رحم شما بزرگ شده باشد، لزوماً خودتان متوجه نخواهید شد. پزشک امکان دارد طی معاینۀ بدنی یا آزمایشات تصویر‌برداری پی به آن ببرد. بسياري از عارضه های که منجر به بزرگ شدن رحم ميشود خوش خیم هستند و احتیاج به درمان ندارند؛ مگر این که علایم شدید باشند.

درصورتی که متوجه مشکلاتی مثل خون ريزي نامنظم، پریودهای سنگین و دردناک، درد موقع امیزش جنسی یا حس پر بودن یا فشار در قسمت زیرین شکم داشتید، به پزشک مراجعه کنید تا علت و بهترین روش درمان را تشخیص دهد.

تشخیص بزرگ بودن رحم:

متخصص زنان و زایمان معاینه کاملی را براي تعيين بهترین دوره درمان انجام ميدهد. متخصص اول متورم بودن رحم را از طريق معاینه لگن بررسي ميکند.

بزرگی رحم بسياري از بانوان دچار ادنومیوزیس دو تا سه برابر میزان عادی است. آزمایش های دیگری هم مثل سونوگرافی انجام ميشود تا متخصص بتواند عوارض را تشخیص دهد و وجود تومور در رحم را بررسی کند. در سونوگرافی از امواج صوتی براي تولید تصاویری از اندام های داخلی مثل رحم استفاده ميشود.

متخصص سونوگرافی بعد از زدن ژل اختصاصی روی شکم پروب دستی کوچک را روی شکم میکشد. پروب تصاویری را روی نمایشگر بازتابیده ميکند و به این ترتیب داخل رحم دیده ميشود.

اگر تشخیص طبق عکس های سونوگرافی ممکن نباشد، پزشک ام آر آی را براي تهیه عکس های با وضوح بالا از رحم انجام ميدهد . در ام آر آی براي تهیه تصاویری دقیق از اندام های داخلی از امواج رادیویی و آهنربا استفاده ميشود .

بیمار باید راکد روی تخت فلزی دراز بکشد، بعد تخت داخل دستگاه اسکن لغزانده ميشود. اگر احتمال حاملگی وجود داشته باشد، باید حتماً با متخصص در بین گذاشته شود. بعلاوه وجود قطعات فلزی یا دستگاه های الکتریکی مثل پیس میکر( ضربان ساز قلب)، پیرسینگ یا ترکش فلزی در بدن باید به پزشک و متخصص ام آر آی آگاهی داده شود.

شیوه‌های درمان ادنومیوز:

راه‌های درمان این عارضه به نوع آن بستگی دارد، ولی در اغلب موارد، در این خصوص درمانی انجام نمی شود مگر در وضعیت خطرناک. بطور کلی راه های درمان بزرگ شدن رحم را بیان می کنیم:

1- داروهای ضدالتهاب:

ایبوپروفن مانند آشنایی از داروهای ضدالتهاب است که براي کاهش جریان خون قائدگی و کاهش درد و انقباض های شدید استفاده ميشود.

پزشک به بیمار سفارش می کند که استفاده داروهای ضدالتهاب را از دو یا سه روز پیش از آغاز قاعدگی آغاز کند و استفاده آن را در زمان قائدگی هم ادامه دهد.

2- هورمون درمانی

قرص ضدبارداری، داروی ضدبارداری صرفا پروژستین( خوراکي، امپول یا دستگاه داخل رحمی) و آنالوگ های ازاد کننده هورمون گنادوتروپین GnRH مثل لوپرون ( لوپرولاید) در هورمون درمانی سفارش می‎شود. هدف از هورمون درمانی این است که با کنترل ميزان استروژن علایم را کاهش داد. از دستگاه های ضدبارداری داخل رحمی میتوان به مدت ۵ سال استفاده کرد.

3- اندومتریال ابلیشن

متخصص زنان و زایمان پوشش داخلی حفره رحم را برمی دارد. این عمل سرپایی است و زمان بهبود کوتاهی دارد. اما اندومتریال ابلیشن براي تمام بیماران مناسب نیست، زیرا ادنومیوز اغلب تا عمق زيادي از عضله های رحم پیشروی ميکند .

4- آمبولیزاسیون شریان رحمی

متخصص در این عمل شریان های خاصی را می بندد که خون را به ناحیه موردنظر می رساند. ادنومیوز با قطع شدن جریان خون کوچک ميشود . آمبولیزاسیون(رگ بندی) شریان رحمی معمولاً براي درمان فیبروم رحمی هم انجام ميشود . بیمار براي این عمل باید بستری شود و بعد از عمل یک شب در بیمارستان بماند. از آنجایی که تهاجم عمل حداقل است، جای زخم در رحم باقی نمی ماند.

5- جراحی اولتراسوند متمرکز به کمک ام آر آی MRgFUS

در جراحی اولتراسوند متمرکز به کمک ام آر آی از امواج متمرکز با شدت بالا براي گرم کردن و تخریب بافت هدف استفاده ميشود . گرما باتوجه به عکس های ام آر آی در حین حقیقی تحت نظر گرفته ميشود . پژوهش های انجام شده بیانگر موفقیت آمیز بودن این شیوه در تسکین علایم است. با این حال هنوز باید پژوهش های بیشتری انجام شود.

6- هیسترکتومی

تنها شیوه درمان کامل ادنومیوز برداشتن رحم یا هیسترکتومی است که مداخله جراحی گسترده ای به حساب می آید و صرفاً در موارد شدید و بر روی بانوانی انجام می شود که تصمیم حاملگی ندارند. از آنجایی که ادنومیوز به تخمدان ها اسیب نمی زند، میتوان آنها را حفظ کرد.

منبع: بیتوته

68