چه کسانی با خوردن حبوبات در معرض خطر قرار می‌گیرند؟
باید‌ها و نباید‌ها یا، اما و اگر‌های مختلفی درباره مصرف حبوبات وجود دارند که سعی کرده ایم در ادامه این مطلب به طرح مهم‌ترین موارد آن‌ها بپردازیم.
نفخ کردن یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که برای خیلی از افراد بعد از خوردن غذا‌های مختلف نظیر حبوبات ایجاد می‌شود. انواع حبوبات، از نخود و لوبیا گرفته تا عدس و ماش، جزو محبوب‌ترین گیاهان پُرمصرف در سراسر جهان محسوب می‌شوند.
هرچند که همیشه این گروه از مواد غذایی به دلیل وجود پروتئین و آهن گیاهی در گروه گوشت‌ها قرار می‌گرفتند، اما اخیرا و به دلیل این که فاقد هر گونه چربی و کلسترول هستند، از گروه گوشت‌ها خارج شده اند و می‌توان مصرف آن‌ها را به صورت روزانه در برنامه غذایی گنجاند. این در حالی است که باید‌ها و نباید‌ها یا، اما و اگر‌های مختلفی درباره مصرف حبوبات وجود دارند که سعی کرده ایم در ادامه این مطلب به طرح مهم‌ترین موارد آن‌ها بپردازیم.
*چه افرادی باید در مصرف حبوبات احتیاط کنند؟
انواع حبوبات به دلیل هضم نشدن قندشان در بدن باعث ایجاد نفخ می‌شوند. به همین خاطر هم افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مانند ریفلاکس و سوءهاضمه یا سالمندان و خانم‌های باردار باید در مصرف حبوبات احتیاط کنند تا دچار مشکلات احتمالی گوارشی نشوند. بهتر است که حبوبات در برنامه غذایی کودکان زیر ۲ سال قرار نگیرد و بعد از آن هم از حبوبات به میزان کم در برنامه غذایی آن‌ها استفاده شود.
*فواید مصرف حبوبات
- حبوبات منبع خوبی برای دریافت فیبر غذایی هستند و مصرف منظم آن‌ها می‌تواند جلوی پُرخوری و افزایش وزن را بگیرد. - فیبر فراوان موجود در حبوبات، احتمال ابتلا به یبوست‌های مزمن را کاهش می‌دهد.
- انواع حبوبات، منبع خوبی برای دریافت پروتئین و آهن برای افراد گیاه خوار محسوب می‌شوند.
- فیبر بالای موجود در حبوبات، با تنظیم فشار و قند خون، می‌توانداز نوسانات ناگهانی فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا و قند خون در افراد مبتلا به بیماری دیابت پیشگیری کند.
- حبوبات جزو مواد غذایی بسیار کم کالری هستند و می‌توانند به راحتی در رژیم غذایی افرادی که رژیم لاغری دارند، جای بگیرند.
- انواع لوبیا، نخود و عدس می‌توانند در سالاد‌ها یا سوپ‌های مختلف افراد گیاه خوار یا آن‌هایی که رژیم لاغری دارند، قرار داشته باشند تا علاوه بر تامین پروتئین، آهن، فولات، منیزیم، منگنز و ویتامین‌های گروه B، جلوی افزایش وزن آن‌ها را هم بگیرند.
- فیبر‌های محلول موجود در حبوبات باعث کنترل سطح کلسترول خون می‌شوند و به همین دلیل هم مصرف حبوبات به افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا افرادی که چربی خون بالایی دارند، توصیه می‌شود.
*میزان مجاز مصرف حبوبات چه قدر است؟
-بهتر است بدانید که دستورالعمل کلی برای میزان مجاز مصرف انواع حبوبات وجود ندارد و حتی منع کلی هم برای استفاده از این گروه غذایی تعیین نشده است.
به عبارت ساده تر، همه افراد حتی افرادی که مشکلات گوارشی دارند، باردار هستند یا در گروه سالمندان جای می‌گیرند هم اگر با مصرف حبوبات دچار مشکلات غیرقابل تحمل نشوند، می‌توانند این گروه غذایی را در برنامه روزانه خود داشته باشند. اگر شما در هر گروه سنی یا جنسی‌ای که قرار دارید، مشکلی با مصرف حبوبات از نظر گوارشی پیدا نکنید، می‌توانید روزانه یک لیوان حبوبات پخته را در برنامه غذایی خودتان داشته باشید.
*قدم به قدم برای کاهش نفخ حبوبات
برای به حداقل رساندن نفخ ناشی از مصرف حبوبات می‌توانیداین چند راه ساده را امتحان کنید:
- حبوبات را قبل از پختن بین ۸ تا ۴۸ ساعت در آب ولرم خیس کنید.
- بهتر است هر ۲ ساعت یک بار، آب حبوبات خیش شده را عوض کنید.
- حبوبات خیس شده را قبل از پختن داخل دستمال نخی بریزید و آن‌ها را کمی مالش دهید تا بتوانید پوست شان را جدا کنید. جدا کردن پوست حبوبات تا حد زیادی باعث کاهش نفخ آن‌ها می‌شود.
- هنگام پخت به حبوبات خود هویج، پیاز، رزماری و کرفس اضافه کنید.
- حبوبات را با ادویه‌های دارای طبع گرم و خشک مانند زیره، زنجبیل و دارچین یا با مقداری نعناع خشک سِرو کنید.
- حبوبات را حداقل ۸ تا ۱۰ ساعت بجوشانید.
- از مصرف هم زمان حبوبات با سایر خوراکی‌های نفاخ مانند سیب زمینی پخته خودداری کنید.
- ۲ تا ۳ ساعت قبل از مصرف حبوبات، از خوردن میوه خودداری کنید، زیرا میوه‌های به خودی خود باعث ایجاد نفخ می‌شوندو مصرف حبوبات بلافاصله بعد از خوردن میوه‌ها باعث تشدید ایجاد نفخ خواهد شد.
*چه کسانی با خوردن حبوبات در معرض خطر قرار می‌گیرند؟
- مصرف حبوبات می‌تواند باعث تشدید یا تحریک میگرن و بیماری‌های آلرژیک شود. از این رو، افراد مبتلا به میگرن یا آلرژی‌های مختلف باید در مورد مصرف حبوبات با پزشک خودشان مشورت کنند.
- اگر مبتلا به افسردگی هستید و دوره دارودرمانی را پشت سر می‌گذارید، باید در مورد مصرف حبوبات با پزشک خودتان مشورت کنید، زیرا استفاده هم زمان از حبوبات با بعضی از دارو‌های افسردگی باعث افزایش فشار خون بیمار می‌شود. - افراد مبتلا به نقرس هم ممکن است با مصرف لوبیا، عدس و نخود، دچار حمله‌های نقرس شوند. به همین دلیل هم این بیماران باید در مورد میزان مصرف حبوبات با پزشک خودشان مشورت کنند.
- در میان انواع حبوبات، نخود و لوبیا دارای بیشترین نفخ برای بیماران گوارشی هستند.
از این رو، این بیماران باید در مورد مصرف حبوبات با پزشک خودشان مشورت کنند یا گیاهانی مانند رازیانه و زیره را همراه حبوبات بپزند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
1980
