زردی نوزاد یا ایکتر چیست؟ + روش درمان زردی

ایکتر نوزاد یا زردی نوازد در پزشکی به هایپر بیلی روبینمی معروف است به معنی زرد شدن رنگ پوست نوزاد تازه متولد شده است که در تمامی نوزادان درجاتی از آن وجود دارد (بالاتر از ۲ میلی گرم بر دسی لیتر) اما زمانی که عدد این زردی به بالاتر از ۵ میلی گرم بر دسی لیتر می‌رسد به مرحله قابل مشاهده با چشم می‌رسد و پزشک معالج تشخیص زردی می‌دهد و با آزمایش بیلی روبین عدد و درجه‌ی قطعی و دقیق آن مشخص می‌شود، زردی در نیمی از نوزادان ترم (نوزادی که بیشتر از ۳۷ هفته یا بیشتر را در رحم مادر گذرانده) و ۸۰ درصد نوزاد پره ترم (نوزادی که کمتر از ۳۷ هفته را در رحم مادر گذرانده است) دیده می‌شود.

اصطلاح ایکتر نوزادی هم به معنی ایکتروس یعنی زردی منشأ گرفته است.

والدین باید هوشیار باشند و توجهشان به رنگ پوست نوزاد بیشتر باشد روز شروع زردی نوزاد مهم است اینکه نوزاد در همان ۲۴ ساعت اول تولد، زردی گرفته است که غیر طبیعی است و پاتولوژیک محسوب می‌شود و یا بعد از ۲۴ ساعت اول گرفته است که فیزیولوژیک و طبیعی محسوب می‌شود.

زردی پاتولوژیک

زردی پاتولوژیک همان روز اول تولد از مخاط چشم و پوست بدن مشخص است در روز سوم و چهارم تولد به اوج خود می‌رسد و باید کودک در بیمارستان بستری باشد و تحت نظر پزشک مربوط درمان شود.

زردی فیزیولوژیک

اما زردی فیزیولوژیک به این صورت است که اگر نوزاد نارس باشد بعد از روز ششم و هفتم شروع می‌شود و نهایتاً تا هفته سوم پایان میابد اما اگر نوزاد رسیده و ترم باشد در روز سوم یا چهارم شروع می‌شود و در نهایت بعد از دو هفته به پایان می‌رسد. که کودک می‌تواند هم در بیمارستان بستری باشد هم در خانه توسط دستگاه‌های پیشرفته فتوتراپی خانگی تحت مداوا باشد که والدین می‌توانند از شرکت‌های معتبر اجاره دستگاه زردی نوزاد این کالا را تهیه کنند. نشانه‌های زردی از چشم و صورت آغاز می‌شود و به مرور به قفسه سینه و ناف و شکم و دست و پا می‌رسد که در مواقعی که درجه زردی بالا باشد به پاها و دست‌ها کشیده می‌شود.

نکته حائزه اهمیت در درمان زردی فیزیولوژیک، شروع درمان بموقع و قطع درمان در زمان تعیین شده ان است که والدین باید بدون معطلی درمان را در خانه یا بیمارستان شروع کنند و تا معالجه کامل ان پرتو درمانی را سرخود و بدون مشورت با پزشک قطع نکنند و حتماً با کارشناسان مربوط و تیم پزشکی شرکتها در ارتباط باشند چون زردی فیزیولوزیک اگر به موقع و در زمان مشخص درمان نشود می‌تواند اسیب های مغزی و شنوایی جبران ناپدیز و عقب ماندگی ایجاد کند.

اساساً زردی به دو بخش کلی زردی مستقیم و زردی غیر مستقیم تقسیم می‌شود که زردی غیر مستقیم به دلایل مختلفی از جمله زردی فیزیولوژیک و ناسازگاری خونی Rh و Abo مادر و نوزاد و کمبود آنزیم G۶PD و زردی شیر مادر به وجود می اید، که این زردی غیر مستقیم یا غیر کنژوگه در همان روزهای اول بعد از تولد بروز می‌کند. در کل زردی در نوزادانی که بیماریی ندارند نباید بیشتر از دو هفته در نوزاد ترم و رسیده (در هفته ۳۷ یا بیشتر بعد از ان به دنیا امده) و بیشتر از سه هفته در نوزاد نارس یا پره ترم (زودتر از ۳۷ به دنیا امده) طول بکشد در این صورت حتماً باید پزشک معالج را در جریان قرار بدهید و بررسی‌های لازم انجام گیرد.

چطور زردی خون نوزاد را اندازه گیری کنیم؟

به چند روش: اول اینکه با معاینه بالینی توسط پزشک معالج درجه تقربی زردی را از پوست نوزاد حدس میزنیم و سپس با آزمایش خون و خونگیری از نوزاد درجه دقیق زردی مشخص می‌شود. روش دیگر به جای خونگیری سنجش درجه نوزاد با استفاده از دستگاه‌های بیلی روبین متر پوستی هم هست که برای سنجش دقیق ان باید نوزاد در موقع تولد بالاتر از ۳۵ هفته سن داشته باشد یا وزن ان بیشتر مساوی ۲/۵۰۰ کیلوگرم باشد و اینکه سن نوزاد بیشتر ۲۴ ساعت باشد عدد زردی آن بالاتر از ۱۴/۵ نباشد که اگر عدد زردی بالاتر از این عدد باشد نیاز به خونگیری می‌باشد.

منبع: مجله سلامت

1980