بیماری‌هایی که معمولا با آندومتریوز اشتباه گرفته می‌شوند
آندومتریوز بیماری دردناکی است که یک دهم زنان را گرفتار می‌کند، اما هنوز به سختی تشخیص داده می‌شود، زیرا علائم مشترکی با بسیاری از بیماری‌های دیگر دارد.
آندومتریوز چیست؟
در بدن یک زن هر ماه، دیواره‌ی رحم که به آن آندومتر می‌گویند فرو می‌ریزد و دیواره‌ی جدیدی جای آن رشد می‌کند. اما در حدود ده درصد از زنانی که در سنین باروری قرار دارند، این بافت آندومتر در بیرون رحم رشد می‌کند که به این عارضه آندومتریوز می‌گویند. این بافت خودسر، تخریب نمی‌شود و فرو نمی‌ریزد، در نتیجه التهاب و درد شدیدی ایجاد می‌کند. بافت‌های آندومتر در تخمدان‌ها، لوله‌های رحم، مثانه، بیرون رحم، دیواره‌ی حفره لگن و بین واژن و مقعد می‌تواند رشد کند. در مواردی نادر ممکن است این بافت در بازو، ران و ریه دیده شود.
چه کسانی دچار آندومتریوز می‌شوند؟
آندومتریزو یک علت ندارد و ریسک فاکتور‌های این بیماری شامل ناباروری، شروع زودهنگام قاعدگی، دیرتر یائسه شدن، دوره‌ی کوتاه سیکل قاعدگی، افزایش استروژن در بدن، سیگار کشیدن، شاخص پایین توده بدنی و ناهنجاری‌های رحم می‌شود. افرادی که نزیکان آن‌ها دچار آندومتریوز بوده‌اند، مانند مادر، خاله و عمه و یا خواهر، بیشتر مستعد آندومتریوز هستند. آندومتریوز فقط مربوط به زنان بزرگسال نیست، بلکه در دختران جوان هشت ساله نیز ممکن است دیده شود.
تشخیص این بیماری
بزرگ‌ترین چالش آندومتریوز، سختی تشخیص آن است. طبق گزارش انجمن آندومتریوز آمریکا، از زمان شروع علائم این بیماری در بدن یک زن، به طور میانگین ده سال زمان می‌برد تا تشخیص درست داده شود. این مشکل تا حدودی به کمبود اطلاعات در مورد آندومتریوز در میان زنان و جامعه‌ی پزشکی مربوط است. مشکل دیگر این است که علائم این بیماری بسیار شبیه سایر بیماری‌های گوارشی و زنانه هستند. در ادامه برای‌تان می‌گوییم که پزشکان معمولا آندومتریوز را با چه بیماری‌هایی اشتباه می‌گیرند.
دیسمنوره اولیه یا قاعدگی دردناک
قاعدگی دردناک با گرفتگی‌های بسیار بدی همراه است، یکی از شناخته شده‌ترین علائم آندومتریوز است. اما این احتمال وجود دارد که بدون هیچ ناهنجاری خاصی، قاعدگی دردناک باشد که به آن دسمنوره اولیه می‌گویند و جزو شایع‌ترین بیماری‌های زنانه به شمار می‌رود.
قاعدگی دردناک با گرفتگی‌ها و اسپاسم‌هایش شناخته می‌شود، اما می‌تواند همراه با علائم دیگری نیز باشد مانند تعریق، سر درد، حالت تهوع، استفراغ و یا اسهال. همچنین قبل یا حین خونریزی در افرادی که آناتومی لگن‌شان نرمال است روی می‌دهد. درد ناشی از قاعدگی دردناک معمولا با مسکن‌های معمولی برطرف می‌شود، اما در موارد شدیدتر ممکن است دارو جوابگو نباشد. دیسمنوره ثانویه که عموما با آندومتریوز مرتبط است، نیاز به تشخیص درست و درمان مناسب دارد.
آدنومیوز
آدنومیوز که یک ناهنجاری خوش خیم رحمی است تشابهات زیادی با آندومتریوز دارد مانند ناباروری و درد لگن همراه با پریود‌های دردناک و سنگین و طولانی که نفخ نیز ایجاد می‌کند. اما آدنومیوز از جهت آنچه در درون بدن روی می‌دهد متفاوت است. در آندومتریوز، بافت آندومتر خارج از رحم رشد می‌کند، اما در آدنومیوز، غدد و مایعات در دیواره‌ی میانی رحم دیده می‌شوند. تشخیص این بیماری نیز سخت است و اغلب به عمل جراحی نیاز است. در بیشتر موارد، هیسترکتومی تنها راه درمان است.
فیبروئید یا فیبروم
این تومور‌های شایع و خوش خیم در رحم که به نام میوم نیز شناخته می‌شوند می‌توانند موجب پریود‌های واقعا دردناکی شوند. شدت و خصوصیت درد‌های ناشی از فیبروم رحم بسیار شبیه درد‌های ناشی از آندومتریوز است. خونریزی‌های دردناک، درد هنگام رابطه جنسی و اجابت مزاج ناراحت کننده از پیامد‌های فیبروم است که آن را بسیار مشابه آندومتریوز می‌کند. سونوگرافی لگن می‌تواند معاینه‌ی خوبی از جهت فیبروم باشد. اگر علائم گفته شده ناشی از فیبروم نباشند، ممکن‌ترین علت بعدی آندومتریوز می‌تواند باشد.
کیست تخمدان
این بسته‌های کوچک کیسه مانند و خوش خیم که در تخمدان رشد می‌کنند، اندازه‌ها و انواع گوناگونی دارند. خیلی از این کیست‌ها بدون مداخله درمانی خود به خود برطرف می‌شوند، اما برخی از آن‌ها اگر بزرگ یا پاره شوند می‌توانند درد شدیدی ایجاد کنند.
گاهی وقت‌ها در سونوگرافی، کسیت‌ها با آندومتریوز اشتباه گرفته می‌شوند. یک کیست تخمدان می‌تواند از آندومتریوز تشکیل شده باشد که به این نوع خاص از کیست، اندومتریوما گفته می‌شود، اما یک کیست ساده تخمدان معمولا بعد از چهار تا هشت هفته رفع می‌شود، اما آندومتریوز باقی می‌ماند، بنابراین اگر فکر می‌کنید مشکلی که دچارش هستید کیست تخمدان است که رفع نمی‌شود، با پزشک‌تان مشورت کنید تا در صورت نیاز MRI انجام دهید.
چسبندگی لگن
هر گونه بافت اسکار در لگن یا شکم که اغلب ناشی از یک عفونت یا جراحی در گذشته است، ممکن است به اشتباه آندومتریوز تشخیص داده شود. چسبندگی لگن می‌تواند درد قابل توجهی در لگن ایجاد کند که شبیه دردی است که در آندومتریوز احساس می‌شود، اما برخلاف آندومتریوز ارتباط چندانی با زمان پریود ندارد.
فیبرومیالژیا
این سندروم درد اسکلتی - عضلانی مزمن نیز به سختی تشخیص داده می‌شود. بیماران به طور کلی علائمی مانند درد مفاصل و عضلات دارند که می‌تواند شامل درد لگن نیز بشود. همه‌ی این علائم ممکن است با آندومتریوز اشتباه گرفته شوند. البته آندومتریوز نیز گاهی ممکن است به اشتباه فیبرومیالژیا تشخیص داده شود. درمان فیبرومیالژیا شامل دارو‌های ضد درد یا تنظیم کننده‌های عصبی می‌شود.
آپاندیس
این زائده‌ی کوچک و انگشتی شکل که از روده‌ی بزرگ آویزان است سمت راست شکم قرار دارد و به عنوان بخشی از سیستم ایمنی تا قبل از هفت یا هشت سالگی عملکرد دارد. ضمنا آپاندیس می‌تواند به عنوان انباری برای باکتری‌های سالم باشد، اما با افزایش سن این اندام ممکن است عفونی و ملتهب شود و درد طاقت فرسایی در شکم ایجاد کند. آپاندیس می‌تواند علائمی مشابه آندومتریوز داشته باشد که شامل درد در قسمت پایین سمت راست شکم، دردی که با راه رفتن یا حرکت کردن شدت می‌گیرد، تهوع، استفراغ، یبوست و یا اسهال و نفخ می‌شود. آپاندیس برخلاف آندومتریوز معمولا همراه با تب است و می‌توان آن را با CT اسکن و افزایش شمار گلبول‌های سفید خون تشخیص داد.
مسائل دستگاه گوارش
اختلال‌هایی، چون سندروم روده التهابی، کولیت و دیورتیکولوز می‌توانند علائمی مشابه آندومتریوز ایجاد کنند. نفخ شکم، اسهال و یبوست متناوب و اجابت مزاج دردناک از دیگر علائم این بیماری‌اند. از آنجایی که آندومتریوز می‌تواند در روده‌ها به وجود بیاید و موجب ناراحتی بشود، زنانی که این اختلال را دارند ممکن است همین علائم را داشته باشند. به همین دلیل تفاوت قائل شدن میان آندومتریوز و ناراحتی‌های گوارشی می‌تواند دشوار باشد.
عفونت مجاری ادراری
بیشتر زنان با علائم عفونت مجاری ادراری آشنا هستند که یکی از آن‌ها درد حین رابطه جنسی است. به همین دلیل زنانی که آندومتریوز دارند اغلب تحت درمان عفونت مجاری ادرار قرار می‌گیرند. یک تست ساده عفونت نشان خواهد داد آیا عفونت مجاری ادراری وجود دارد و نیاز به آنتی بیوتیک هست یا نه. اگر علائم وجود دارند، اما عفونتی وجود ندارد، باید آزمایشاتی جهت تشخیص انجام شود.
بیماری التهابی لگن
این التهاب نتیجه‌ی عفونت دستگاه تناسلی است که معمولا در دیواره‌ی رحم، لوله‌های رحم، تخمدان‌ها و پریتونیوم لگن روی می‌دهد. بیماری التهابی لگن ممکن است خاموش گسترش پیدا کند، اما بینهایت دردناک بوده و همراه با علائمی، چون درد در لگن یا پایین شکم با شدت‌های گوناگون، خونریزی غیر از قاعدگی، رابطه جنسی دردناک یا دفع ادرار دردناک است که در آندومتریوز نیز دیده می‌شود.
سیاتیک
عصب سیاتیک از پایین کمر به سمت پا‌ها کشیده شده است و وقتی التهاب در پایین کمر بر این عصب فشار وارد می‌کند، این حس می‌تواند به سمت پا‌ها و لگن کشیده شود. هر چند سیاتیک تشابهی با آندومتریوز ندارد، اما علائم دردناک آن در کمر و باسن و پا‌ها می‌تواند گیج کننده باشد. بافت آندومتر می‌تواند روی عصب‌های لگن نیز رشد کند و موجب کمر درد و پا درد شود که باعث می‌شود با سیاتیک اشتباه گرفته شود. با عکسبرداری و MRI می‌تواند تشخیص داد آیا مشکلی در ستون فقرات موجب درد می‌باشد یا خیر.
سندروم تخمدان پلی کیستیک
آندومتریوز و سندروم تخمدان پلی کیستیک از جهت علائم تشاب‌های زیادی دارند. ضمنا هر دو بیماری می‌توانند سال‌ها تشخیص داده نشده باقی بمانند. زنانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند ممکن است دچار لگن درد‌های دوره‌ای همراه با پارگی کیست بشوند، یا خونریزی و گرفتگی شکم ناشی از ضخیم شدن دیواره رحم به دلیل عدم تخمک گذاری داشته باشند. تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک بر اساس نتایج معاینه فیزیکی، سونوگرافی و آزمایش خون داده می‌شود.
نقص عملکرد عضله کف لگن
این بیماری می‌تواند به آندومتریوز منتهی شود، اما تمام بیمارانی که نقص عملکرد عضله کف لگن دارند، آندومتریوز ندارند. عضلات کف لگن ممکن است در اثر یک آسیب یا یک زایمان سخت کار خود را درست انجام ندهند، اما علت دقیق هنوز مشخص نیست. علائم اصلی این بیماری شامل مشکلات ادراری یا اجابت مزاج می‌شوند.
بارداری خارج از رحم
بارداری خارج از رحم زمانی است که تخمک گذاری در بیرون از رحم روی می‌دهد. علائم شامل درد حاد و تند یا تیر کشیدن در لگن یا حتی در شانه به دلیل خون در دیافراگم می‌شود. آزمایش خون و سونوگرافی برای تشخیص بارداری خارج از رحم به کار می‌رود و برای درمان بیماری، عمل جراحی تجویز می‌شود. آندومتریوز، عفونت، اسکار یا نقص در لوله‌های رحم می‌تواند ریسک فاکتوری برای بارداری خارج از رحم باشد.
منبع: برترینها
1980
