مهم‌ترین نکاتی که باید درباره «شپش سر» بدانید + روش‌های خانگی درمان
اگر چه فکر و دیدن این حشرات در حال وول خوردن در میان مو‌های خود یا اطرافیانتان مشمئز کننده است، اما شپش‌ها به طور مستقیم هیچ بیماری را به انسان منتقل نمی‌کنند.
اسم علمی آن‌ها «Pediculus humanus capitis» است، اما شما می‌توانید آن‌ها را شپش سر بنامید. اگر چه فکر و دیدن این حشرات در حال وول خوردن در میان مو‌های خود یا اطرافیانتان مشمئز کننده است، اما شپش‌ها به طور مستقیم هیچ بیماری را به انسان منتقل نمی‌کنند اگر چه ممکن است به دلیل خراش‌هایی که روی پوست سر ایجاد می‌کنند، باعث شوند فرد به عفونت‌های باکتریایی ثانویه مبتلا شود. به خاطر این که بسیاری از افراد به نحوی به بزاق دهان شپش حساسیت دارند، جای گاز آن‌ها معمولاً قرمز شده و به شدت می‌خارد.
نکته دیگر این است که اگر چه بسیاری از افراد وجود شپش در موی سر، روی بدن یا در لباس‌ها را به عدم نظافت و تمیزی نسبت می‌دهند، اما این موضوع در واقع صحت ندارد. حتی تمیزترین افراد بزرگسال و کودکان نیز ممکن است دچار شپش زدگی سر شوند. با این وجدو شپش سر نه پریده و نه می‌تواند پرواز کند. برای منتقل شدن این حشرات موذی و چندش آور از فردی به فرد دیگر باید تماس بدنی مستقیم برقرار شود و تماس سر به سر معمول‌ترین روش برای انتقال شپش‌های سر است. بدین ترتیب حتی استفاده از شانه یا کلاه مشترک نیز می‌تواند باعث انتقال این موجودات شود.
از لحاظ تکنیکی احتمال انتقال شپش از طریق بالش، لباس یا حوله آلوده نیز وجود دارد، اما این سناریو بسیار معمول نیست، زیرا شپش سر دور از گرمای بدن انسان تنها حدود ۲۴ ساعت زنده مانده و معمولاً ترجیح می‌دهند که به بدن میزبان خود بچسبند. جالب‌تر این که شپش‌ها از طریق حیوانات خانگی مانند گربه و سگ نیز منتقل نمی‌شوند، زیرا این حشرات تنها به خون انسان علاقه دارند. در ادامه این مطلب می‌خواهیم شما را با روش‌هایی که می‌توانید برای خلاص شدن از دست شپش‌ها به کار ببرید آشنا کنیم.
از کجا می‌توانید متوجه شوید که به شپش سر مبتلا شده اید؟
قبل از شروع به درمان شپش، باید بدانید که آیا به این مشکل دچار شده اید یا خیر. در حالی که اولین نشانه ابتلا به شپش خارش شدید در ناحیه پوست سر است، برخی افراد در واقع هیچ خارشی را حس نمی‌کنند. بدین ترتیب تنها با بررسی‌های دقیق می‌توان به وجود این حشره در میان موهایتان پی ببرید. اولین کاری که باید بکنید این است که سر خود یا فرزندانتان را در زیر نور با دقت بررسی کنید. ممکن است در حین این کاربا یک شپش بالغ که در میان موها به جلو می‌رود مواجه شوید، به دنبال یک حشره بی بال قهوه‌ای یا خاکستری باشید که به شکل و اندازه یک دانه کنجد است. از آنجایی که شپش به سرعت خود را پنهان می‌کند، در اکثر مواقع تخم‌های این حشره رویت می‌شوند که به آن‌ها تخم شپش یا «رشک» گفته می‌شود.
شپش تخم هایش را روی پوست سر می‌گذارد، تخم‌هایی که می‌توانند قهوه‌ای یا زرد متمایل به سفید بوده و بسیار کوچک هستند. در حالی که این تخم‌ها ممکن است در هر نقطه از سر پراکنده شده باشند، اما رشته‌های بزرگ این تخم‌ها را می‌توان در گودی پشت گردن و اطراف گوش‌ها دید. اشتباه گرفتن این تخم‌ها با شوره سر به سادگی رخ می‌دهد، اما به دلیل چسبیدن این تخم‌ها به پوست سر، با شانه کردن جدا نمی‌شوند. در صورتی که مزاحمتی برای این تخم‌ها ایجاد نشود، پس از یک یا دو هفته باز شده و به دوره بلوغ می‌رسند. حدود یک هفته بعد آن‌ها به شپش‌هایی بالغ تبدیل خواهند شد و برای سیکل زندگی تغذیه، تولید مثل و تخم گذاری کاملاً آماده می‌شوند. اگر این آفت ترسناک را در مو‌های خود یا اطرافیانتان یافتید وحشت نکنید و لازم نیست که لباس ها، حوله و رو بالشی هایتان یا اسباب بازی‌های پارچه‌ای فرزند کوچکتان را بسوزانید.
چگونه از دست شپش‌های خانه خلاص شد؟
۱- رو بالش، ملحفه و هر ابزار پارچه‌ای دیگری که روی آن خوابیده اید را با آب گرم بشورید و با بالاترین درجه گرمایی خشک کنید. به یاد داشته باشید که اگر تنها یک نفر از اعضای خانواده شپش داشته باشد معمولاً بقیه اعضای خانواده نیز به آن‌ها مبتلا شده اند.
۲- بالش‌های خواب را به مدت دستکم ۳۰ دقیقه در بالاترین دمای خشک کن ماشین لباسشویی قرار دهید.
۳- فرش‌های اتاق خواب و تمامی فضای آن را با جارو برقی و با قدرت بالا تمیز کنید.
۴- شانه ها، برس ها، کش سر‌ها و دیگر ابزار‌های مربوط به موی خود، فرزندان یا اطرافیانتان را در یک کیسه قرار داده و دستکم برای مدت ۲۴ ساعت در داخل فریزر قرار دهید.
۵- اگر بچه شما هنگام خواب عروسک‌های پارچه‌ای در بغل دارد این عروسک‌ها را نیز به مدت دستکم نیم ساعت در خشک کن ماشین لباس شویی یا دیگر وسایل گرماساز قرار داده و یا دستکم برای مدت ۳ روز آن‌ها را در داخل یک کیسه پلاستیکی وکیوم و بدون منفذ نگه دارید. شپش بدون تغذیه از خون انسان بیشتر از این مدت زنده نخواهد ماند.
چگونه از شپش‌های داخل موها خلاص شویم؟
شستن سر خود یا فرزندتان با سرکه یا مایونز برای خلاص شدن از دست این حشرات ترسناک را فراموش کنید. این روش‌ها اثر چندانی ندارد. در ادامه شما را با روش‌های موثر و بدون استفاده از آفت کش‌ها و مواد شیمیایی آسیب رسان برای خلاص شدن از دست این حشرات آشنا خواهیم کرد. نکته مهم این است که بسیاری از انواع شپش‌ها در قابل آفت کش‌هایی که معمولاً استفاده می‌شود ایمن شده اند.
۱- با خرید یک شانه شپش خوب شروع کنید به خصوص شانه‌های مخصوصی که دندانه‌های بلند و ریزی داشته و به خوبی تخم ها، شپش‌های جوان و بالغ را از موها و فرق سر جدا می‌کنند.
۲- سر خود یا فرد مبتلا را به روغن زیتون یا شامپو حالت دهنده مو آغشته کنید تا شانه راحتتر در میان موها حرکت کند.
۳- اکنون مرحله خسته کننده کار فرا می‌رسد. باید به صورت مرتب و مکرر از پوست سر تا نوک موهایتان را به دقت شانه کنید.
۴- در حالی که این کار را ادامه می‌دهید تخم‌ها و شپش‌ها را روی یک حوله کاغذی جمع کنید. سر خود از پوست سر و انتهای مو گرفته تا نوک آن را به ترکیبات ضد شپش غیرشیمیایی آغشته سازید. این ترکیبات از نمک برای خشک کردن و کشتن شپش‌ها استفاده می‌کنند. بگذارید این ترکیبات روی سرتان بماند تا خشک شود.
۵- در ادامه سر خود یا فرزندتان را با یک شامپوی غیرشیمیایی بشورید که باقیمانده شپش‌ها در هر مرحله‌ای که باشند را خواهد کشت.
۶- بعد از ماساژ دادن شامپو روی سر و تمام موها، بگذارید این محلول دستکم ۱۵ دقیقه روی سر باقی بماند و سپس آن را آبکشی کنید.
اکنون دیگر موها و سر شما یا فرزندتان از شپش و رشک خالی شده، اما به یاد داشته باشید که ابتلا به این حشرات موذی خیلی ساده رخ می‌دهند و باید به صورت مرتب و در فواصل زمانی معین موها و سر را برررسی کنید و در صورت مشاهده ردی از آن‌ها مواردی که در بالا گفته شده را از نو تکرار کنید.
منبع: باشگاه خبرنگاران
1980
