۳۰ سال درمان و کنترل سرطان سینه در ایران/ نتایج درمانی ایران بهتر از آمریکا
پروفسور محمد اسماعیل اکبری در مطلبی تحقیقاتی که حاصل سی سال کار پژوهشی او و تیم تحقیقاتی اش است نوشت: امروز در حال تکمیل مقاله ای علمی بودم تا گزارشی از عملکرد سی سال گذشته خودم و همکارانم در قبال بیماری سرطان سینه را به‌زبان بین المللی منتشر کنم؛ این عادت حسنه همه محققین جهان است. فکر کردم خلاصه ای از این گزارش را به مردم سرزمینم بدهم تا هم ادای دین کرده باشم و هم بدانند که چه کرده ایم و در چه جایگاهی از درمان سرطان سینه در جهان قرار داریم.
"الهی و ربی تقبل منا"
آنچه به‌عنوان گزارش "سی سال درمان و کنترل سرطان سینه در ایران" می‌خوانید حاصل زحمات همه همکاران ارزشمند بنده است که در طی این سالها افتخار همکاری با آنها را داشته‌ام.
سرطان سینه شایع ترین سرطان در ایران حتی بین دو جنس مرد و زن است.
در آخرین ثبت سرطان منتشر شده در سال 1393، جمعا 14 هزار 623 مورد سرطان جدید در کشور ثبت شده است که رقم بالایی نیست اما هر سال بین 6 تا 10درصد رشد داشته است و انتظار می‌رود این رشد همچنان بالا باقی بماند.
قریب 98درصد این سرطان در زنان و حدود دو درصد یا کمتر در مردان ایرانی پیدا می‌شود.
نکته جالب سن جوان تر بیماران ایرانی در مقایسه با بیماران کشورهای غربی است؛
در کشور ما قریب 17 درصد از بیماران، زیر 30 سال و 25 درصد زیر چهل سال سن دارند که این جوانی ناشی از جوان بودن جمعیت کشور ماست.
ماهیت سرطان سینه در کشور ما از نظر سلولی مولکولی کمی بد جنس تر از کشور های دیگر است!
اغلب این سرطان‌ها توسط خود بیماران کشف می‌شوند و آن هم زمانی که اندازه تومورشان حدود 2-5 سانتیمتر است.
بیماران در چهار مرحله بالینی معرفی و درمان می‌شوند:
مرحله اول وقتی است که سرطان فقط در داخل پستان است و اندازه آن هم کمتر از 2 سانتیمتر است.
مرحله دوم وقتی است که اندازه غده تا پنج سانتیمتر می‌رسد یا از پستان بیرون آمده و به زیر بغل رفته است.
مرحله سوم پیشرفته تر بوده و هم آلودگی زیر بغل بیشتر است و هم اندازه تومور بزرگ تر.
در مرحله چهارم سرطان محدود به پستان و زیر بغل نبوده و به مناطق دوردست بدن، مثل استخوان ها، مهره ها، کبد، ریه، مغز و غیره دست اندازی کرده است.
در مبتلایان ایران، حدود 19 درصد در مرحله اول، 46 درصد مرحله دوم، 32 در صد مرحله سوم و سه درصد مرحله چهارم است.
این تقسیم بندی بعنوان مثال در هند بترتیب 1 درصد 23 درصد 52 درصد و 24 درصد است که خیلی وضعیت بدی نسبت به کشور ما دارند که قطعا بر روی نتایج درمان آن ها هم تاثیر گذار است.
اما این مراحل بالینی در آمریکا 56 درصد مرحله اول، 34درصد مرحله دوم، 6 درصد سوم و 4 درصد چهارم است که با ما و هندی ها تفاوت زیادی دارند. اگرچه در نتیجه درمان اختلاف کم و بحمدالله ما وضعیت بهتری داریم که با اعداد دقیق گزارش میدهم.
معمولا همه تلاش ما برای زنده نگه داشتن بیمار است به همین جهت میزان بقای پنج ساله و ده ساله بعد از درمان شاخص های اندازه گیری و کنترل عملکرد بحساب میایند.
اگر به مراحل مختلف بالینی توجه نکنیم همه بیماران مبتلا به سرطان پستان که توسط ما معالجه شده اند، بیش از 90درصد بقای پنج ساله و بیش از 80درصد بقای ده ساله دارند و این افتخار بزرگی است.
نمودار شماره یک، این معنی را نشان می‌دهد.
حال اگر بیمارانمان را به چهار مرحله بالینی تقسیم کنیم امکان گزارش بهتر و مقایسه با سایر کشور های جهان آسان تر می‌شود:
نمودار شماره دو این وضعیت را نشان می‌دهد یعنی بخوبی بما می‌گوید که ماحصل همکاری گروه پزشکان با بیمار چقدر مثبت و غرور آفرین است؛
همان طور که ملاحظه می‌شود اگر بیماران در مرحله یک مراجعه و تشخیص داده شوند و درمان علمی و درست شروع شود قریب "صد در صد" آن ها میزان بقای پنج ساله دارند و کسی از آنها فوت نمیکند.
در مرحله دوم این رقم به 95درصد، در مرحله سوم به 83 درصد و در مرحله چهارم به 37 درصد می‌رسد.
خوشبختانه در طی سالهای اخیر مراجعه کنندگان آنانی بوده اند که قبلا مراجعه کرده و در مراحل ابتدایی بیماری، مورد تشخیص قرارگرفته اند.
نمودار شماره سه این وضعیت را طی بیست سال گذشته در گروه های پنج ساله نشان می دهد
اما آنچه موجب تقریر این مقاله شد مقایسه درمانهای ما با امریکاست
اگر چه در آنجا با هزینه‌های زیاد بیماران زودتر مراجعه کرده و درمان می‌کنند اما نتیجه درمان ما با افتخار بهتر از نتایج درمان آنهاست که دلایل زیادی بر این امر دخالت دارد
جدول شماره 4 این وضعیت درمان را در مرکز ما و امریکا نشان می‌دهد
برای نتیجه گیری چند نکته را متذکر می‌شوم که شامل اقداماتی است که در مرکز ما انجام می‌شود یا مردم و دولت باید انجام بدهند
لازم به ذکر است که این نتایج شیرین در مرکز تحقیقات سرطان حداقل همراه با 30 درصد هزینه کمتر از سایر مراکز بوده است.
چند توصیه:
1- مردم باید زودتر مراجعه کنند
که در این رابطه بسیج همگانی و آموزش علمی به مردم از مهم‌ترین اقدامات است که با شاخص های روشن و "همکاری رسانه های دلسوز" باید صورت پذیرد.
2- گروه پزشکی باید توانایی های بالینی خود را افزایش داده و از آن بیشتر بهره بگیرد
اگر پزشکی شرح حال خوب نمی‌گیرد و معاینه انجام نمیدهد و به نوشتن عکس و آزمایش که اغلب هم غیرعلمی هستند بسنده می‌کند نباید به تشخیص و درمان درست و بموقع او مطمئن بود.
3- هیچ آزمایشی در جهان وجود ندارد که تشخیص سرطان سینه را بدهد پس وقت و هزینه خود را بی‌هوده صرف نکنیم؛
4- هرگز به تصویر برداری‌های مکرر و بعضا گران قیمت اکتفا نکنید که گروه پژوهشی ما هفتگی شاهد این اشکالات تشخیصی هستند؛ پژوهشگران حوزه مغفول و مهم علم اقتصاد سلامت در حال بررسی بیشتر و تبیین این موضوع هستند.
5- عکس بردای با دستگاه ام ار ای جایی در تشخیص اولیه" سرطان سینه جز در موارد بسیار" نادر ندارد و اغلب گمراه کننده است
"مردم باید در این موارد "هشیارانه سوال کنند
5- مراجعه بالینی برای افراد عادی دو سال یک بار و برای آنها که سابقه با فامیلی مثبت دارند سالی یک بار کافی است
6- لازم می‌دانم همکاران - داده‌های مربوط به بیماران را ثبت کنند تا بهتر ارائه خدمت دهند و در طول سالهای آینده به نکات قدرت و ضعف عملکرد خود پی ببرند.
منبع: تسنیم
10
