آمریکا و اسرائیل به این نتیجه رسیده‌اند حمله به ایران کم هزینه شده است/ محتوای گزارش بعدی آژانس درباره ایران

«طارق رئوف» می‌گوید: ایران به اجرای کامل توافقنامه پادمان جامع NPT خود ادامه می‌دهد. اما به تدریج اقدامات راستی‌آزمایی مرتبط با برجام را لغو کرده است. ایران همیشه در مورد هرگونه تغییر در سیاست خود در راستی‌آزمایی برجام به آژانس اطلاع‌رسانی کرده است و تعدیلات آژانس را پذیرفته است.

 تیم انتقالی ترامپ به وال استریت ژورنال گفته‌اند که احتمال حمله به سایت‌های هسته‌ای با جدیت بیشتری در حال بررسی است. زمانی که اسرائیل بعد از «وعده صادق ۲» عنوان کرد ممکن است تاسیسات هسته‌ای یا نفتی ایران را هدف قرار دهد، ترامپ از این موضوع دفاع کرد و رویکرد بایدن در خصوص نهی اسرائیل در این زمینه را مورد نقد قرار داد.

منابعی در تیم انتقال گفتند که تضعیف موقعیت منطقه‌ای تهران و افشاگری‌های اخیر در خصوص افزایش چشمگیر میزان اورانیوم غنی‌شده در اختیار ایران، منجر به پیشبرد این مذاکرات محرمانه داخلی شد. با این حال، آنها خاطرنشان کردند که کار روی این موضوع در مراحل اولیه است.

دو منبع آگاه گفتند که ترامپ در گفت‌و‌گو‌های اخیر خود با بنیامین نتانیاهو، گفت که نگران احتمال هسته‌ای شدن ایران در دوران تصدی خود است و نشان داد که در حال بررسی ابتکارات برای جلوگیری از این امر است. با این حال، ترامپ می‌خواهد از جنگ دیگری، به‌ویژه جنگی که شامل ارتش آمریکا می‌شود، اجتناب کند و حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران می‌تواند ایالات متحده و ایران را به مسیر برخورد سوق دهد.

دو گزینه کلیدی در گفت‌و‌گو‌های تیم مطرح شد که برخی از آنها با ترامپ مشورت شد. یکی از آنها افزایش فشار از طریق اعزام نیروها، هواپیما‌های جنگی و ناو‌های آمریکایی به خاورمیانه است.

ایالات متحده همچنین می‌تواند تسلیحات پیشرفته از جمله بمب‌های سنگر شکن را به اسرائیل بفرستد تا قدرت آتش تهاجمی خود را برای امکان حمله به سایت‌های هسته‌ای افزایش دهد.

تهدید به نیروی نظامی، به ویژه زمانی که با تحریم‌های شدید همراه شود، ممکن است ایران را متقاعد کند که چاره دیگری جز انتخاب راه حل دیپلماتیک ندارد.

گزینه دیگر استفاده از تهدید واقعی از آن نیروی نظامی برای وادار کردن ایران به تغییر مسیر است. این راهبردی است که ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود علیه کره شمالی به کار برد. هنوز مشخص نیست ترامپ چه راهی را انتخاب خواهد کرد.

مشاوران ترامپ که از گزینه‌های نظامی علیه ایران حمایت می‌کنند، گفته‌اند که ایده اصلی حمایت از حملات اسرائیل به سایت‌هایی مانند نطنز، فردو و اصفهان است و یا احتمال مشارکت ایالات متحده در عملیات مشترک.

 منابع صهیونیست گفتند که ابهامات بسیار زیادی در مورد احتمال موفقیت اسرائیل در حمله به سایت‌های هسته‌ای که برخی از آنها در اعماق زمین هستند وجود دارد. اما انهدام سامانه پدافند هوایی سوریه آسمان را به روی خلبانان نیروی هوایی در میدان شمالی باز می‌کند.

مقامات تیم ترامپ گفتند که قصد دارند تحریم‌ها را افزایش دهند، از جمله ممنوعیت خرید نفت آمریکا از کشور‌هایی که از ایران نفت می‌خرند. اما به گفته یکی از اعضای تیم انتقال، باید یک انتقال برای افزایش فشار اقتصادی انجام شود، زیرا ایران برای کشتن رئیس جمهور ترامپ کار می‌کند. دولت جدید مطمئن است که با نیابت‌های ایران، از جمله حوثی‌ها، نمی‌توان با آنها برخورد کرد مگر اینکه علیه خود تهران عمل کنند و از اصطلاحات نتانیاهو استفاده می‌کند. یکی از مسئولان تیم انتقالی گفت: آنها سر اختاپوسند.

در خصوص این موضوع خبرنگار ما گفتگویی با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام داده که در ادامه می‌آید.

«رئوف» مشاور پیشین هسته‌ای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) است.

*وال استریت ژورنال به نقل از تیم ترامپ گزارش داده که این تیم در حال بررسی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است. خطرات این اقدام احتمالی چیست؟

بله، به نظر می‌رسد که سازمان اطلاعاتی ایالات متحده و سازمان اطلاعاتی «نیرو‌های دفاعی اسرائیل» به این نتیجه رسیده‌اند که ایران پس از بمباران مستمر اسرائیل در غزه و لبنان (کشته شدن صد‌ها نظامی و رهبران)، تخریب دارایی‌های ارتش سوریه پس از سقوط بشار اسد، اکنون به طور جدی ضعیف شده است. 

ارتش اسرائیل ادعا می‌کند که تمام رادار‌های دفاع هوایی و موشک‌های دفاع هوایی (از جمله پدافند هوایی اس ۳۰۰ روسیه را منهدم کرده است و همچنین بسیاری از تأسیسات تولید موشک‌های بالستیک/کروز را منهدم کرده و به این ترتیب «محور مقاومت» را از بین برده است. 

این در حالی است که دولت ایران حواسش پرت مسائل دیگر است. 

ایران در پاسخ به قطعنامه ماه نوامبر ارائه شده به آژانس بین المللی انرژی اتمی اتحادیه اروپا و آمریکا به افزایش UF۶ غنی شده ۶۰ درصدی از حدود ۷ کیلوگرم در ماه به حدود ۳۴ لیتر در ماه روی آورده که اکنون باعث شده تا حمله به کارخانه‌های غنی‌سازی ایران، تأسیسات تولید سوخت و سانتریفیوژها، و همچنین کارخانه آب سنگین از سوی اسرائیل توجیه پذیر باشد.

اما ارتش اسرائیل به تانکر‌های سوخت‌رسان آمریکایی برای سوخت‌گیری هواپیما‌های جنگی ارتش اسرائیل و همچنین بمب‌های مخفی برای حمله به ایران نیاز دارد.

ایالات متحده دو گروه جنگی ناو هواپیمابر و دو زیردریایی موشک هدایت شونده هسته‌ای در فاصله نزدیک به ایران دارد. حال سوال این است که با توجه به خط مشی ترامپ، آیا آنها به اسرائیل در فشار برای حمله به ایران خواهند پیوست.

*تروئیکای اروپایی در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرده است که آماده فعال کردن «مکانیسم ماشه» است. به نظر می‌رسد نوعی هماهنگی بین دیدگاه‌های اروپا، آمریکا و اسرائیل در خصوص مقابله با برنامه هسته‌ای ایران ایجاد شده است. از یک سو تهدید نظامی و از سوی دیگر تهدید فعال کردن «مکانیسم ماشه» وجود دارد. به نظر می‌رسد اقدامات علیه برنامه هسته‌ای ایران تا قبل از اکتبر ۲۰۲۵ افزایش یابد. ارزیابی شما چیست؟

دولت در حال خروج بایدن به همراه ترس E۳ از اینکه دولت ترامپ ممکن است مجوز حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را صادر نکند و ممکن است تلاش کند با تهران "موافقت" کند باعث شده تا اروپا چنین مواضعی را بگیرد.

از این رو تروئیکای اروپایی می‌خواهد دست‌های ترامپ را با بازگرداندن «مکانیسم ماشه» که باعث واکنش تهران می‌شود، ببندند.

این در حالی است که اتحادیه اروپا/ایالات متحده در حال افزایش تدارکات نظامی به اوکراین و دادن مجوز حملات دوربرد به روسیه هستند که زندگی ترامپ به عنوان رئیس جمهور را پیچیده‌تر می‌کند.

*ایران اعلام کرده است که تا زمانی که تحریم‌ها لغو نشود، اقدامات اضافی در مورد بازرسی‌های پادمان از سوی آژانس را نمی‌پذیرد. به نظر می‌رسد همکاری ایران با آژانس در چارچوب توافق مارس ۲۰۲۳ به گفتگوی ایران با ترامپ وابسته شده است. ارزیابی شما چیست؟

ایران به اجرای کامل توافقنامه پادمان جامع NPT خود ادامه می‌دهد. اما به تدریج اقدامات راستی‌آزمایی مرتبط با برجام را لغو کرده است. ایران همیشه در مورد هرگونه تغییر در سیاست خود در راستی‌آزمایی برجام به آژانس اطلاع‌رسانی کرده است و تعدیلات آژانس را پذیرفته است.

*پیش بینی شما از گزارش آتی آژانس در مورد برنامه هسته‌ای ایران چیست؟ آیا گزارشی خواهد بود که کشور‌های غربی را راضی کند؟

قطعنامه نوامبر از «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌خواهد «یک ارزیابی جامع و به‌روز درباره وجود یا استفاده احتمالی از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در ارتباط با موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته‌ای ایران، از جمله گزارش کامل همکاری ایران با آژانس در این زمینه‌ها ارائه کند.

هیچ اطلاعات یا نتیجه گیری جدیدی وجود ندارد، بنابراین دبیرخانه به احتمال زیاد گزارشی ارائه خواهد کرد که گزارش‌های قبلی خود را ادغام کند و تکرار کند که «ارزیابی خود را از فعالیت‌های هسته‌ای در چهار مکان اعلام نشده در ایران و منشاء ذرات اورانیوم با منشاء انسانی، تغییر نداده است» و توضیحات ایران ناکافی و از نظر فنی معتبر نبوده است. 

ایران می‌تواند رسماً و علناً پاسخ دهد که جمع‌آوری نمونه‌های محیطی توسط بازرسان به خطر افتاده است و نمی‌توان «آلوده کردن» (salting) را رد کرد (یعنی بازرسان آژانس عمداً نمونه را به طور مخفیانه با ذرات اورانیوم انسانی آلوده می‌کنند) و یادآوری کند که با توجه به این ظن، ایران به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه نداده است که از پارچین نمونه برداری کنند، اما کارکنان ایرانی بنا به درخواست و در حضور بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی این کار را انجام داده‌اند.