قانون اقدام راهبردی مجلس درباره تعهدات هسته ای، از فاجعه‌ای بزرگ‌تر جلوگیری کرد

روزنامه کیهان نوشت: قانون اقدام متقابل مجلس در موضوع هسته‌ای، برخلاف آنچه آقای روحانی ادعا می‌کند، از بروز فاجعه‌ای بزرگ‌تر از برجام جلوگیری کرد.

روزنامه فرهیختگان با اشاره به ملاقات اخیر روحانی و برخی اعضای دولت وی و سخنان خلاف واقع روحانی در این جلسه نوشت: آنچه روحانی در این جلسه با ناراحتی از آن یاد کرده است، طرح 9ماده‌ای مجلس با هدف اقدام متقابل دربرابر بدعهدی آمریکایی‌ها و نقض برجام بود. طرحی که در اواسط آذرماه سال99 با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» به تصویب نمایندگان مجلس رسید. در شرایطی که آمریکا به‌طور یک‌طرفه و غیرقانونی تعهداتش نسبت به برجام را گام‌به‌گام کاهش می‌داد، ایران تقریبا تماشاچی بود و تنها کاری که طبق برجام برای ایران تخلف محسوب نمی‌شد، متقاعدکردن روسیه و چین برای محکوم‌کردن این بدعهدی‌های طرف غربی بود. اما طرف آمریکایی درنهایت از برجام خارج شد و ایران تا پیش از تصویب قانون اقدام راهبردی به‌طور کامل تعهدات خود ذیل برجام را دنبال می‌کرد. به بیان دیگر، آمریکا در آن مقطع با اینکه زیر تعهدات خود زده بود اما هیچ محکومیت و تهدیدی را متوجه منافع خود نمی‌دید، یعنی به‌طور کلی هیچ هزینه‌ای بابت این بدعهدی آشکار پرداخت نکرده بود. این شرایط تا زمانی ادامه داشت که ایران تصمیم گرفت دست به اقدامات متقابل زده و تعهدات خود ذیل برجام را گام‌به‌گام کاهش دهد. قانون مذکور که سازمان انرژی اتمی کشورمان را مکلف کرده تا حداکثر ظرف مدت سه‌ماه پس از تصویب این قانون، عملیات نصب، تزریق گاز، غنی‌سازی و ذخیره‌سازی مواد را تا درجه غنای موردنیاز، با حداقل ۱۰۰۰دستگاه سانتریفیوژ نسل دوم پیشرفته آغاز کند. همچنین این سازمان را مکلف کرده در همین بازه زمانی، عملیات غنی‌سازی و تحقیق و توسعه با سانتریفیوژ نسل ششم را با حداقل ۱۶۴سانتریفیوژ از این نوع آغاز کرده و آن را ظرف مدت یک‌سال پس از تصویب این قانون به ۱۰۰۰دستگاه سانتریفیوژ توسعه دهد.

اما برای تایید مزایا و فرصت‌هایی که با تصویب این قانون پیش‌روی دستگاه سیاست‌ خارجی کشورمان فارغ از اینکه چه دولتی برسر کار است قرار گرفت، تنها کافی است مروری بر شرایط مذاکرات وین در آن مقطع داشته باشیم. شرایط حاکم مذاکرات هسته‌ای در ششمین دور، آن چیزی نبود که در نتیجه خود منافع ایران را تامین کند. آنچه لازم است بعد از ادعای اخیر حسن روحانی مجددا یادآوری‌ شود، امتیازات فرابرجامی و عجیب مورد مطالبه طرف غربی ازجمله تعهد ایران درخصوص حذف سانتریفیوژهای نسل جدید، نابودی اورانیوم غنی‌شده 60درصد و بازگشت به شرایط غنی‌سازی 3.6درصد بود که مذاکره‌کنندگان کشورمان نیز به‌سمت پذیرش آنها قدم برداشته بودند. این اتفاق درحالی رخ می‌داد که طرف غربی در مقابل حتی حاضر به لغو تحریم‌های دوره ریاست‌جمهوری ترامپ هم نشده بود. به‌بیان دیگر، مذاکرات وین با این اوصاف به‌سمت یک فاجعه تمام‌عیار پیش می‌رفت که عواملی ازجمله قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها از وقوع آن جلوگیری کرد. نکته قابل‌توجه و البته تعجب‌آور اینکه موارد مورد اشاره درباره مطالبات فرابرجامی غرب از ایران و نزدیک‌شدن کشورمان به یک توافق بد دیگر در مقطعی رخ ‌می‌داد که مذاکرات وارد ششمین دور شده بود. این مسئله می‌تواند نشان‌دهنده شرایط به‌مراتب بدتر مذاکرات درپنج دور پیش از آن باشد، پنج دوری که همه پیش از تصویب اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها توسط مجلس پیگیری شده بود.