آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی که بود؟/ با عضو تازه درگذشته مجلس خبرگان آشنا شوید
در این گزارش مطالبی را در خصوص زندگی پر ثمر آیت الله شاه آبادی می خوانیم.
آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی، عضو مجلس خبرگان رهبری و فرزند مرحوم محمدعلی شاه‌آبادی، استاد امام خمینی(ره) دار فانی را وداع گفت. به همین علت نگاهی بر زندگی این روحانی عالی قدر می اندازیم.
زندگی نامه
آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی در روز ۲۸ شعبان المعظم ۱۳۵۰ق (برابر با جمعه ۱۷ دی‌ماه ۱۳۱۰ش)، در شهر قم به دنیا آمد و اکنون (اسفندماه ماه ۱۳۹۶ش)، در سن ۸۶ سالگی درگذشت.
تحصیلات
ایشان دوران کودکی را در قم گذراند و در مکتب‌خانه، دروس نخستین را فرا گرفت و دو جزء قرآن (اجزاء ۲۹ و ۳۰) و سوره‌های یاسین، واقعه، الرحمن و ذاریات را حفظ نمود. در سال ۱۳۱۵ش، همراه پدر بزرگوارش راهی تهران شد و در مکتب‌خانه شیخ عبدالرحیم، نصاب و بوستان و گلستان را آموخت و پس از آن، در دبستان توفیق، دوره شش‌ساله دبستان را پشت سر نهاد. وی از کودکی و نوجوانی، تحت تأثیر انفاس قدسیه پدرش و تربیت‌یافتة مکتب عرفانی و معنوی او بود.
در ۱۲ سالگی (۱۳۲۲ش)، به تحصیل علوم دینی روی آورد و همراه برادرش حاج آقا نورالله، نزد اساتید مدرسه مروی، ادبیات و سطوح و فلسفه را آموخت و در کنار تحصیل، دروس پیشین را به عده‌ای تدریس نمود.
استادان
استادان معظم‌له در دوره‌های مختلف تحصیلی‌اش عبارتند از آیات و حجج اسلام:
۱ـ حاج‌آقا مصطفی مسجد جامعی (شرح امثله)
۲ـ سید صدرالدین رضوی قمی (سیوطی)
۳ـ حاج میرزا ابوالحسن شعرانی (مطول و بخشی از شرح منظومه)
۴ـ حاج سید محمدعلی لواسانی (مطول)
۵ـ حاج شیخ حسن ظهیرالدینی (معالم)
۶ـ حاج شیخ حسین کنی (شرح لمعه)
۷ـ حاج سید حسن احمدی علون‌آبادی (رسائل)
۸ـ حاج میرزا ابوالفضل نجم‌آبادی (مکاسب)
۹ـ حاج میرزا هدایت‌الله وحید گلپایگانی (مکاسب)
۱۰ـ حاج شیخ عباس تهرانی (کفایه)
۱۱ـ میرزا مهدی آشتیانی (اسفار)
۱۲ـ حاج سید کاظم عصار (شرح منظومه و بخشی از اسفار)
البته او در این سالها ملازم همیشگی پدرش در نمازها و خطابه‌ها و سخنرانی‌هایش بود و در همان سالها، وجودش به مواعظ پدر عجین و گِل وجودش از خمیرمایة وی سرشته شد.
هم‌بحث‌ها
معظم‌له این دروس را با عده‌ای از فضلا مباحثه می‌نمود که عبارتند از آقایان آیات و حجج اسلام:
حاج‌آقا نورالله شاه‌آبادی، آقا عطاء انصاری، شیخ مرتضی انصاری امین، شیخ محمد بهاری همدانی، شیخ محمدجواد مناقبی و شیخ یحیی نوری.
مهاجرت به قم
وی پس از اتمام سطوح عالیه، در سال ۱۳۲۷ش رهسپار حوزه علمیه قم شد و چند ماهی در دروس آیات عظام: محمدحسین بروجردی، سید محمد حجت کوه‌کمری، حاج سید محمدتقی خوانساری و مرحوم حاج شیخ عباسعلی شاهرودی شرکت جُست، اما به خواست پدرش به تهران بازگشت و چند ماهی در دروس پدر شرکت نمود، تا با وفات ایشان در سال ۱۳۲۸ش، مجدداً به قم باز آمد و در دروس استادان معظم فوق، شرکت جُست.
مهاجرت به نجف
معظم‌له دل در گروِ نجف اشرف داشت و دیدة امیدش به سوی نجف بود، لذا در سال ۱۳۳۰ش (۱۳۷۰ق) رهسپار نجف شد و در مدرسة بزرگِ آخوند سکونت گزید و خیارات مکاسب را نزد آیت‌الله سید علی بهشتی و کفایه را مجدداً نزد آیت‌الله سید محمد روحانی آموخت و پس از آن به دروس خارج فقه و اصول آیت‌الله خویی حاضر شد و بدان دل بست و بیش از ۱۹ سال، در دروس تفسیر و فقه و اصول معظم‌له حاضر شد و بهره‌های فراوان برگرفت و سخت مورد توجه و علاقه ایشان قرار گرفت (و این از اجازات مرحوم آقا به وی نمایان است) و علاوه بر آن به دروس آیات عظام: آقای شیخ حسین حلی و سید عبدالهادی شیراز ی حاضر شد و مبانی علمی‌اش را استوار ساخت و پس از ورود امام خمینی به نجف در سال ۱۳۴۴ش به درس معظم‌له نیز حاضر شد و مورد توجه بسیار ایشان هم قرار گرفت.
وی این دروس را با حضرات آیات: سید عزالدین بحرالعلوم، سید علاء‌الدین بحرالعلوم، شیخ عباس عباس‌نژاد و شیخ حمید مقدسی تبریزی، سید محمدباقر مصطفوی کاشانی، سید محمد نوری، سید حسینعلی نبوی، سید ابراهیم حجازی طبسی، شیخ محمدرضا جعفری و شیخ حسین معماریان (محقق) مباحثه می‌نمود.
نیز یک بحث فقه (مکاسب) با آیت‌الله حاج شیخ حسین راستی کاشانی و یک بحث اصول هم با مرحوم آیت‌الله سید مرتضی نجومی کرمانشاهی داشت.
در این زمان بود که علامه شیخ آقابزرگ تهرانی در نقباء البشر، او را جزء فضلای نجف برشمرده است.[۱]
تدریس
معظم‌له، در کنار تحصیل به تدریس سطوح عالیه (شرح لمعه، رسائل، مکاسب و کفایه) و شرح منظومه و اسفار پرداخت و گروه بسیاری از فضلا را پرورش داد. وی، گاه روزانه ده درس را تدریس می‌نمود و از بام تا شام، به تحصیل و تدریس و مباحثه اشتغال داشت و شب‌های پنج‌شنبه نیز از آنان امتحان می‌گرفت.
سفر به پاکستان
در سال ۱۳۴۹ش، به دعوت مرحوم حجت‌‌السلام والمسلمین آقای حاج میرزا مهدی پویا - روحانی برجسته و مشهور کراچی - رهسپار پاکستان شد و مورد استقبال فراوان روحانیان و تجار و شیعیان پاکستان قرار گرفت و همراه با حجج اسلام آقایان: حاج شیخ علی اسلامی، حاج شیخ محمد سلطانی، حاج سید محمد مختاری سبزواری به تأسیس مدرسه علمیه و تربیت طلاب پرداخت، اما با گذشت ۳ ماه و نیم از توقفش به علت ابتلاء به بیماری مالاریا، به تهران بازگشت (تا دورة درمان را سپری سازد) اما با ممنوع‌الخروجی خویش مواجه گشت (که تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت) و مراجعت به پاکستان و نجف اشرف منتفی شد.
اقامت در تهران
معظم‌له در مهرماه سال ۱۳۴۹ ـ پس از گذشت سه ماه از توقفش در پاکستان ـ به تهران بازگشت و در مسجد لاریجانی - در خیابان پامنار - به اقامة جماعت و خدمات دینی اشتغال ورزید. کارها و فعالیت‌های پیگیر و مداوم ایشان باعث گرایش نسل جوان گریزان از مسجد، به نماز و منبر و مسجد گردید.
ایشان به تمام خانه‌های آن محله سرکشی کرد و از تمام خانواده‌ها دلجویی و احوال‌پرسی نمود و با مردم آن کوچه‌ها و به ویژه با جوانان ارتباط برقرار نمود و با اخلاق خوش و بیان ملاطفت‌آمیزش، جوانان را از قهوه‌خانه‌ها و پای میز قمار، به مسجد آورد و از آن‌ها نسلی مؤمن و متدین ساخت، آنان را به مشهد مقدس برد و از آنان مردانی اهل نماز شب و مسجد و منبر پدید آورد. برای آنان کلاس‌های معارف دینی برگزار کرد و به علت کمبودِ جا، «مجمع دینی جامعه الامام القائم المنتظر» را برای دختران و پسران تأسیس نمود و به جز آن، جلسات سیار هفتگی در هیآت مذهبی (علی بن ابی‌طالب، سیّدالشهدا و علی‌اکبری) برگزار می‌کرد.
واحد سرپرستی ایتام، رسیدگی به مستمندان و نیازمندان و بیوه‌زنان، تأسیس صندوق‌های قرض‌الحسنه (المهدی و امام جواد) در قم و تهران و مشهد، درمانگاه امام جواد (سلام‌الله‌علیه) در خیابان امیرکبیر، درمانگاه جوادالائمه (سلام‌الله‌علیه) در ۵ طبقه در خیابان کلینی، درمانگاه امام جواد (سلام‌الله‌علیه) در خیابان جامی، درمانگاه امام جواد (سلام‌الله‌علیه) در مشهد مقدس، توسعه و بازسازی کامل مسجد لاریجانی بخشی از کارهای خدماتی و اجتماعی اوست.
او در طول ۳۰ سال (۱۳۴۹ - ۱۳۷۹) با تلاش و کوشش بسیار در راستای خدمت به مردم گام برداشته است. چه بسیار خانواده‌های ایتام و نیازمندان که توسط وی سرپرستی و چه بسیار جوانان که به وسیلة او تشکیل زندگی داده و بر سرِکار رفته‌اند. او در فکر مردم است و هزاران نامه در جهت رفع نیازهای مردم به مقامات مسئول مملکتی نوشته و می‌نویسد. از بام تا شام در خانه‌اش باز و مردم و نیازمندان بدو مراجعه نموده و رفع نیاز می‌نمایند.
وی در طول مبارزات روحانیت و علمای تهران علیه رژیم شاه، حضور فعال و در تمام راهپیمایی‌ها و تظاهرات شرکت داشت و در جریان درگذشت مرحوم حاج‌آقا مصطفی خمینی (آبان ۱۳۵۶) دومین مجلس ختم را برگزار نمود و از شخصیت امام خمینی و حاج‌آقا مصطفی با حضور هزاران نفر تجلیل به عمل آمد. امضای او در ذیل اعلامیه‌های علمای تهران علیه رژیم و سردمداری معظم‌له در راهپیمایی‌ها دیده می‌شد و برای دیدار با امام رهسپار نوفل‌لوشاتو شد. وی جزء علمای متحصن در دانشگاه و مستقبلان از امام در فرودگاه بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کمیته هفت انقلاب را در مسجد خویش تشکیل داد و محافظت از اموال و امنیت مردم را برعهده گرفت. همچنین به حکم امام خمینی ، مسئول دادگاه مبارزه با رباخواری شد و خدمات فروانی نمود.
با آغاز جنگ تحمیلی و دفاع مقدس، فعالیت‌های ایشان در جهت تقویت جبهه‌های نبرد و کمک‌رسانی به رزمندگان اسلام اوج گرفت و مکرر به جبهه‌ها سفر می‌کرد و ده‌ها کامیون از کمک‌های مردمی را در میان نیروهای اسلام توزیع می‌کرد و این فعالیت‌ها در طول هشت سال دفاع مقدس ادامه یافت و این‌همه در کنار فعالیت‌های دینی (اقامه جماعت) و علمی (تدریس سطوح عالیه) و اجتماعی او بود.
هجرت به قم
در سال ۱۳۷۹ش (۶۹ سالگی) و در پیِ سالها فعالیت‌های مستمر و مداوم، دچار دردِ کمر شد و در بستر بیماری خوابید اما این استراحت سرآغاز مهاجرت به زادگاهش (شهر مقدس قم) و شروع مجدد فعالیت‌های وی در این شهر بود. او در این سالها به اقامه جماعت در مسجد حاج سید صادق (خیابان چهارمردان، کوی گذر قلعه) - که امام جماعتش برادر خانم و پسردایی‌اش آیت‌الله حاج سید مهدی روحانی در همان سال به رحمت خدا رفته بود - و تدریس خارج فقه و اصول و تأسیس صندوق قرض‌الحسنه امام جواد (سلام‌الله‌علیه) و برگزاری مراسمات مختلف در مسجد و رسیدگی به امور مستمندان و نیازمندان و احیای موقوفات مسجد و مدرسه می‌پردازد. در این سالها معظم‌له زمین کنار مسجد حاج سید صادق را جهت توسعه فضای مسجد ، برگزاری مراسمات ، کمک به مستمندان و تاسیس کتابخانه خریداری نمودند که هم‌اکنون این بنا در حال تکمیل است.
در سال ۱۳۹۴ بود که به درخواست مکرر مردم تهران، نامزد پنجمین دورة مجلس خبرگان و رهبری گردید و با انتخاب مردم، به عضویت آن درآمد. اکنون فرزند برومندش حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدعلی شاه‌آبادی جانشین وی در مسجد پامنار (تهران) و فرزند دیگرش حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدرضا شاه‌آبادی نائب وی در اقامه جماعت در مسجد حاج سید صادق است.
15
