پیشنهاد دادم نوه امام از امیرانتظام دلجویی کند

غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی از امیرانتظام به عنوان «سیاستمدار معتدل» یاد کرده و در روزنامه سازندگی نوشته است:

ابهامات و حاشیه‌هایی در زندگی و پرونده مرحوم امیرانتظام و البته برخوردهایی که با ایشان شده، وجود دارد که به لحاظ تاریخی وظیفه داریم بالاخره روزی پرده از آن‌ها برداشته و آن‌ها را روشن کنیم که اگر چنین نشود، این ابهامات همچون نقطه‌ای تاریک و سیاه در کارنامه مجموعه‌ای از نیروهای سیاسی و شاید نیروهای مذهبی باقی خواهد ماند. نکته حائز اهمیت است که شخصیتی مانند مهندس بازرگان که امام خمینی(ره) به عنوان اولین فرد اجرائی بعد از انقلاب به او اطمینان کرده و نخستین حکم اجرایی را به ایشان دادند و با وجود اینکه نسبت به جریان سیاسی مربوط به بازرگان اظهارنظرها و پاسخ‌های شاید متفاوتی داشتند اما هرگز تا پایان عمر امام(ره) نشنیدیم که نسبت به ویژگی‌های شخصیتی، اخلاقی و صداقت او انتقادی کرده باشند. شخص مهندس بازرگان نیز تا آخرین لحظات زندگی نسبت به اتهاماتی که به مرحوم امیرانتظام زده شد و برائت ایشان، ابراز صریح می‌کرد. بارها مرحوم بازرگان به صداقت و امانت او تاکید کرده بود. از طرفی اشخاص و گروه‌هایی که به نوعی در پرونده امیرانتظام نقشی داشتند، اگر نخواهیم آن‌ها را تا سطح کم‌اشتباهی یا بدون اشتباه بودن، بالا ببریم و بگوئیم، ممکن است خطاهایی کرده باشند ولی در علاقمندی و تبعیت آن‌ها از امام تردیدی وجود نداشت.

این سوال در ذهن باقی می‌ماند که دادگاهی چنان رسمی و علنی با دامنه‌ای که مدت‌ها به طول انجامید و آن هم به ریاست یکی از معتمدین امام خمینی(ره) از یک سو و مهندس بازرگانی که حضرت امام او را تایید می‌کرد و حمایت تمام قدش از عباس امیرانتظام از سویی دیگر چگونه قابل جمع است. با توجه به حساسیت و صراحت و آگاهی از جزئیات مسائل به خصوص در آن روزهای حساس آغاز انقلاب که امام(ره) داشتند واقعا نمی‌شود این جریان را با تحلیل سطحی «تصفیه‌های سیاسی اول انقلاب» یا «مخالفت امیرانتظام با خبرگان» یا «مخالفت با ارتباط با کشورهای انقلابی مثل لیبی و امثال آن» تبیین کرد. غیر از دانشجویان خط امام که به نظرم باید با یک جمع‌بندی مورد توافق (نه اقدامات و اظهارات انفرادی و احیانا عذرخواهی شخصی) برای ثبت در تاریخ و تبیین یکی از نقطه عطف‌های پررمز و راز دوران انقلاب به شرح کامل این ماجرا و تبیین همه زوایای آن بپردازند، یکی از معتبرترین و مرتبط‌ترین مراکز برای یافتن پاسخ، مجموعه‌ دفتر حفظ و نشر آثار امام است که پس از حدود چهل سال صریح و بی‌پروا و قانع‌کننده برای نسل جوان سخت‌باور امروز کشور به واکاوی این دو رفتار و برخورد غیرقابل جمع بپردازد و برای افکار عمومی و خارج از جو احساسی که در آن برهه زمانی بر تمامی ما حاکم بود، مساله توضیح داده شود.

زمانی‌‌ که این اواخر روایت آقای امیرانتظام را خواندم که با لحنی تاثربرانگیز از رفتارها در زندان حکایت می‌کرد، مثلا اینکه ایشان ناچار بودند ۷ سال پابرهنه در زندان راه برود یا اینکه در برخوردی دیگر برای رساندن‌شان به بیمارستان با دست بسته به عقب یک حیوان بسته شده بود، با وجود آنکه نمی‌دانستم این روایات تا چه اندازه دقیق است، برای نوه حضرت امام پیغامی فرستادم و از ایشان خواستم پیش از اینکه برای عباس امیرانتظام با توجه به سن‌شان و آنچه که بر او گذشته، اتفاق ناگواری روی دهد، برخی از شخصیت‌های انقلاب به دیدار ایشان رفته و اگر رفتار اشتباهی از ماموری سر زده، از دل ایشان دربیاورند و شاید که برخی ابهامات روشن شود؛ چراکه در آن موقعیت بازگشت به سی‌وچند سال پیش شاید اقدامی نادرست بود و شخص امیرانتظام هم به اعتقاد من نمی‌خواست که انتقامی از گذشته بگیرد. اما متاسفانه این اتفاق هرگز رخ نداد. این در حالی است که برخی از شخصیت‌های انقلابی که در بحبوحه انقلاب جوان بوده و در جریان اشغال سفارت نسبت به امیرانتظام اتهاماتی را وارد کردند، به دیدار ایشان رفته و عذرخواهی کرده بودند اما به باور من، مجموعه‌ای از آن جریان باید بیان بسیار مشخصی را نسبت به وضعیت او عنوان کنند، به خصوص با رفتار پارادوکسیکالی که در مجموعه خط ‌امام نسبت به این مجموعه وجود داشت.

15