از فوتبال بازی کردن با احمدی نژاد تا واکس زدن کفش فقرا/ مورالس؛ رئیس جمهور مستعفی بولیوی که بود؟

به گزارش خبر فوری ، اوو مورالس، رئیس جمهوری بولیوی روز یکشنبه پس از گذشت سه هفته از بحران سیاسی در این کشور از سمت خود استعفا کرد. وی گفت: کناره‌گیری می‌کنم تا برادران و خواهران ما میان کارکنان دولتی تهدید نشوند.

او البته پس از پناهنگی به مکزیک، وداعش با قدرت را ناشی از کودتا خواند.

بدون شک مورالس یکی از جنجالی‌ترین چهره آمریکای جنوبی است. موافقان و مخالفان او در مورد او بسیار افراطی هستند. حضور مورالس در عالی‌ترین سطح قدرت بولیوی به مدت ۱۴ سال موجب شد تا او به یکی از مهم‌ترین رهبران تاریخ کشورش تبدیل شود. تفاوت‌های قابل توجه بولیوی، قبل و بعد از دوران مورالس، به خوبی میزان اثرگذاری این سیاستمدار را بر سرنوشت کشورش نشان می‌دهد.

مخالفان مورالس هم کتمان نمی‌کنند که در دوره ۱۳ ساله زمامداری او بولیوی اساساً تغییر کرده است. این تغییر بیش از همه ، در واردکردن مردم بومی بولیوی در روندهای سیاسی و اقتصادی کشور نمود پیدا کرده است، مردمی که تا پیش از این در اقلیت بودند، اما بعد از مورالس وارد سیستم قدرت شدند.

حالا مورالس توسط ارتش عزل شده و به مکزیک گریخته است. با این حال، حواشی اطراف او تا سالها باقی می‌ماند. در این گزارش مروری داریم بر زندگی و فعالیتهای اوو مورالس(رئیس جمهور سابق بولیوی)

کودکی کشاورز که وارد سیاست شد

اوو مورالس در یک روستای کوچک در حومه شهر اورینوکا کانتون به دنیا آمد. خانواده او از بومیان آمریکایی بودند و هیچ نسبتی با سفید پوستان نداشتند. همین امر باعث شد او بعدها جمعیت عظیم بومیان بولیوی را به سمت خود جذب کند.

مادرش هنگام زایمان یکی از کودکانش از دنیا رفت. او با پدر و خواهران و برادرانش در کلبه گلی کوچکشان زندگی می‌کردند. او تحصیلات مناسب و خوبی نداشت و از کودکی به همراه خانواده اش در روستا کشاورزی می‌کرد. مشهور است که مورالس ابتدا از پرورش دهندگان گیاه کوکا بود و پیش از به قدرت رسیدن، نقش کلیدی در مبارزات بومیان کوکا کار، علیه طرح مشترک آمریکا-بولیوی برای مبارزه با مواد مخدر را داشت.

در دوران نوجوانی تحصیلاتش را ادامه داد. به دانشگاه رفت و توانست در سال 1977 فارغ التحصیل شود. مشهور است که او استعداد تحصیلی زیادی نداشته و نتوانسته تحصیلات تکمیلی را بگذراند. در همان سالها او به روزنامه نگاری علاقه مند شد و تلاش کرد در این رشته ادامه تحصیل دهد. بعد از این بود که او آرام آرام وارد سیاست شد.

ورود به سیاست

ورود رسمی او به سیاست زمانی بود که او رسما با طرح آمریکا برای مبارزه با مواد مخدر در بولیوی به مخالفت پرداخت. مبارزات مدنی او باعث شد خیلی زود وارد قدرت شود. او رهبری حزب سوسیالیسم بولیوی را بر عهده گرفت و توانست وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری شود.

در سال 2002 در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد اما شکست خورد. با وجود ناراحتی و خشم خود و طرفدارانش اما مورالس بار دیگر در سال 2005 در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد. او این بار با کسب حداکثر آراء پیروز شد.

اقدامات مثبت مورالس؛ از کاهش حقوق اعضای دولت تا مبارزه با آمریکا

مورالس پس از قدرت گیری در بولیوی به سرعت اقدامات سوسیالیستی و متهورانه خود را آغاز کرد. او نماینده مردم بومی بولیوی شد که اکثرا فقیر بودند. مورالس سعی کرد حقوق از دست رفته این مردم را از طبقه ثروتمند غالبا سفید پوست بگیرد. او همچنین با قدرت در مقابل اقدامات آمریکا در بولیوی به خصوص در مورد تولید مواد مخدر ایستاد.

مورالس در جهت حمایت از طبقات بومی و سرخ پوست بولیوی قانون اساسی بولیوی را تغییر داد و نظام سیاسی این کشور را "چندملیتی " اعلام کرد. با این اقدام، فرهنگ، زبان و نژاد بومیان بولیوی حفظ شد و از حالت انحصار سفیدپوستان درآمد.

او همچنین به مبارزه دیرینه‌اش در دفاع از حقوق کشاورزان برگ "کوکا" نیز ادامه داد و به رغم فشارهای ایالات متحده حاضر نشد کشت کوکا را غیرقانونی اعلام کند. اگرچه همزمان با برقرارکردن مقرراتی ویژه، نظارت دولت را بر کشت و فروش "کوکا" افزایش داد.

اختلافات مورالس با آمریکا بر سر این موضوع و سایر موضوعات بالا گرفت تا جایی که مورالس در سال ۲۰۰۸، فیلیپ گولدبرگ، سفیر آمریکا در بولیوی را اخراج کرد. رئیس‌جمهور بولیوی معتقد بود که گولدبرگ در حال توطئه علیه دولت اوست. او همچنین هرگونه فعالیت سازمان مبارزه با مواد مخدر آمریکا را نیز در کشورش ممنوع کرد.

مورالس سوسیالیست در اقدام دیگر خود به جز عمومی کردن بسیاری از درآمدهای ملی، سعی کرد با فساد مالی و سیاسی بولیوی مبارزه کند. مورالس در یکی از نخستین قدم‌ها بعد از رسیدن به مقام ریاست‌جمهوری، حقوق خود و تمامی اعضای کابینه‌اش را نصف کرد.

مهمترین اقدام مورالس در طول حکومت 13 ساله اش، ملی‌کردن دوباره صنعت نفت و گاز بولیوی بود؛ یکی از جنجالی‌ترین تصمیمات مورالس که بازتاب بین‌المللی خیره‌ کننده‌ای پیدا کرد. او همچنین مالیات بر درآمد را افزایش داد و با درآمدهای جدید دولت، سرمایه‌گذاری‌های بلندپروازانه‌ای را در پروژه‌های عمومی انجام داد. همزمان ذخیره ارزی کشور نیز به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت.

مورالس همچنین در زمینه توسعه رفاه عمومی و بهداشت اقدامات قابل توجهی کرد. گسترش قابل ملاحظه حوزه بهداشت و درمان و همچنین برنامه‌های حمایتی برای فقرا از جمله اقدامات او در دوران قدرتش بود.

همچنین در دوران ریاست جمهوری مورالس، فقر از ۳۸ درصد در سال ۲۰۰۶ به ۱۷ درصد در سال ۲۰۱۸ کاهش یافت. به طور کلی، در دوران ریاست جمهوری مورالس طبقات فقیر نسبتا راضی و طبقات متوسط و سفید پوست ناراضی بودند.

اقدامات منفی مورالس؛ فساد سیاسی و شکست نظامی

با این حال، پرونده مورالس چند نقص داشت که نهایتا به سقوط او منجر شد. علی رغم تلاش او اما فساد سیاسی در بولیوی همچنان ادامه یافت. علاوه بر این، در دوران مورالس یکی از شکستهای نظامی بولیوی به وقوع پیوست. بولیوی که تا سال ۱۸۸۴ به اقیانوس آرام دسترسی داشت، بعد از چند شکست نظامی، بندری را که در اختیار داشت به شیلی باخت و دسترسی‌اش به آب‌های آزاد قطع شد. این اتفاق به غرور ملی بولیویایی‌ها ضربه سنگینی وارد ساخت و محبوبیت مورالس را تا حد زیادی کاهش داد.

او همچنین به رغم تبلیغاتش در حمایت از محیط زیست و فرهنگ و تمدن بومیان، با یک پروژه راه‌سازی جنجالی در بخشی از جنگل‌های آمازون که در بولیوی قرار دارد، موافقت کرد. این پروژه با اعتراض‌ گسترده بومیان و در نهایت درگیری‌های شدید در سال ۲۰۱۱ همراه شد. این اتفاق به عنوان اولین مواجهه خشن مورالس با بومیان بولیوی که حامیان اصلی رئیس جمهور بولیوی بودند، تفسیر شد.

همچنین، سیاست‌های اقتصادی مورالس چند مشکل اساسی داشت. این اقتصاد متکی بر فروش مواد خام بود و نتوانست به توسعه حقیقی بولیوی بینجامد. او در عین حال در سامان‌دادن به اقتصاد بولیوی که بخش عمده‌اش هنوز غیررسمی و خارج از شمول مالیات و عوارض و تأمین‌های اجتماعی است هم چندان موفقیتی نداشت.

کودتا و فرار به مکزیک

سرانجام به دنبال افزایش اعتراضها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ماه اکتبر و فسادهای سیاسی، اوو مورالس از سمت خود استعفا کرد. او در سخنرانی خود ضمن اعلام استعفا، از مخالفان و رهبران آنها برای ایجاد اغتشاش و ناامنی در کشور شدیدا انتقاد کرد.

روز قبل وزیر خارجه مکزیک با طرح این ادعا که اوو مورالس رئیس جمهوری مستعفی بولیوی از آن کشور تقاضای پناهندگی کرده، از موافقت مکزیکوسیتی با این درخواست خبر داد. بنابراین، رئیس جمهور مستعفی بولیوی اکنون در مکزیک به سر می‌برد.

همه حواشی مورالس؛ از بازی فوتبال با احمدی نژاد تا واکس زدن کفش مردم

رفتار مورالس با دیگر رئیس‌جمهوران پیشین در آمریکای لاتین متفاوت بود. بسیاری این رفتار او را نشان خلوص و مردمی بودن رئیس جمهور پیشین بولیوی می‌دانستند. برخی دیگر اما مورالس را یک پوولیست دانسته و رفتارش را نشانه ریا و خودنمایی می‌دانند.

مورالس در ۲۸ ژانویه ۲۰۰۶، حقوق خود را تا ۵۷ ٪ کاهش داد و به ۱٫۸۷۵ دلار در هر ماه رساند. همچنین نحوه زندگی او به شکلی است که بسیاری او را فقیر می‌دانند.

مورالس مجرد است و پیش از انتخابات ریاست جمهوری، آپارتمانی را با دیگر افسران گروه سوسیالیستی ملی بولیوی شریک بود. او مدتی هم با خواهر خود زندگی می‌کرد.

از دیگر حواشی حول رئیس جمهور سابق بولیوی ظاهر و لباس او است. مروالس علاقه زیادی به انتخاب لباس داشت و اغلب از لباسهای خط دار راه راه در ملاقات‌هایش با رؤسای کشورهای جهان استفاده می‌کرد. وی در ملاقات‌های رسمی از پیراهن سفیدی بدون کراوات استفاده می‌کرد، که این مسئله در عصر مدرن در مورد مقامات ارشد آمریکای لاتین، امری بی‌سابقه‌است.

مورالس عاشق فوتبال است. او در جوانی می‌خواست فوتبالیست شود اما فقر خانواده باعث شد رویای خود را نیمه کاره بگذارد. مورالس در سفرهایش معمولا با سایر سیاستمداران فوتبال بازی می‌کند. او آنقدر شیفته فوتبال است که حتی یک بار در سفر به تبریز، بعد از بازدید از کارخانه تراکتورسازی به تمرینات این تیم رفت و در زمین چمن با آنها عکس یادگاری گرفت. او همچنین با محمود احمدی نژاد(رئیس جمهور سابق ایران) که از دوستان نزدیک مورالس بود، بارها فوتبال بازی کرده است.

زمانی تصاویری از مورالس در حال واکس زدن کفش مردم منتشر شد. بسیاری این اقدام او را اوج پوولیسم و عوام فریبی او دانستند. با این حال، طرفدارانش این عکس را نماد مردمی بودن مورالس دانستند.

38