بهانه تازه اردوغان برای تهدید توافق آوارگان با اتحادیه اروپا

رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه هشدار داده که تحولات مربوط به استان ادلب سوریه توافق کشورش با اتحادیه اروپا بر سر مساله آوارگان را به خطر انداخته است. به گفته اردوغان در پی حملات به ادلب احتمالا موج جدیدی از آوارگان مشابه با تحولات مربوط به سال ۲۰۱۵ که باعث رهسپار شدن تعداد زیادی از پناهجویان به اروپا شد، قریب‌الوقوع است.

او گفته است که عملیات ادلب تاکنون ۸۰ هزار غیرنظامی را از منطقه فراری داده و آنها را روانه ترکیه ساخته است. اردوغان هشدار داد که کشورش دیگر نمی‌تواند با اتکاء به خودش فشارهای مربوط به این پناهجویان را تحمل کند و همه کشورهای اروپایی به ویژه یونان به زودی تبعات منفی این موج جدید آوارگان را احساس خواهد کرد.

ظاهرا آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان این هشدار جدید اردوغان را گرفته و قرار است در ژانویه به آلمان سفر کند. تاکنون دولت آلمان رسما برنامه‌ریزی برای دیدار او با رییس جمهور ترکیه را تایید نکرده است.

انتظار می‌رود در صورت انجام این دیدار مرکل با اردوغان بر سر زنده نگه داشتن توافق ترکیه با اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ بر سر میزبانی با پناهجویان لابی کند.

این توافق ترکیه را مجبور می‌کند مانع عزیمت پناهجویانی که از طریق قاچاقچیان انسان به جزایر یونان رفته‌اند، شود، در ازای آن اتحادیه اروپا تا همین سال گذشته میلادی شش میلیارد یورو برای بهبود شرایط زندگی آوارگان ساکن ترکیه هزینه کرد. همچنین براساس این توافق مهاجرانی که واجد دریافت پناهندگی در اروپا نبوده باشند از جزائر یونان به خاک ترکیه برگردانده می‌شوند.

اتحادیه اروپا قول داده به ازای هر پناهجوی مسترد شده از یونان یکی از آوارگان سوری در ترکیه را بپذیرد. همچنین اتحادیه اروپا متعهد به شروع مذاکرات درباره لغو ویزای اجباری برای شهروندان ترکیه که قصد سفر به این بلوک را داشته باشند و همچنین بررسی درخواست ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا شد . در این میان ترکیه می‌خواهد توافق موجود را با توجه به روند افزایشی تعداد آوارگانی که به این کشور می‌آیند مورد مذاکره مجدد قرار دهد.

اردوغان تهدید کرده اگر اتحادیه اروپا حمایت مالی از موضوع میزبانی ترکیه از آوارگان را افزایش ندهد اجازه می‌دهد پناهجویان به سفرشان به سمت اروپا ادامه دهند. تاکنون گزارش شده که ترکیه میزبان ۳.۶ میلیون آواره سوری است.

زمانی که هورست زیهوفر وزیر کشور آلمان ماه اکتبر به ترکیه سفر کرد آنکارا مجموعه‌ای از درخواست‌های جدید به او مطرح کرد.

رهبران ترکیه می‌گویند این کشور خواستار افزایش تعهد مالی و حمایت از مساله میزبانی از پناهجویان، دسترسی آسان‌تر شهروندان ترکیه‌ای به ویزای ورود به اتحادیه اروپا، پیشرفت بیشتر در ایجاد یک اتحادیه گمرکی و کمک به ایجاد یک منطقه حائل منطقه‌ای در سوریه است.

جرالد کناوس یک کارشناس مهاجرت و جامعه‌شناس که از او به عنوان معمار توافق ترکیه و اتحادیه اروپا درباره پناهجویان یاد می‌شود می‌گوید: تاکنون این توافق هدف خودش را برآورده کرده است.

او در گفت‌وگویی با یک پایگاه آلمانی اظهار کرد: از زمانی که این توافق اجرایی شده تنها تعداد خیلی کمی از سوری‌ها توانستند از ترکیه به اتحادیه اروپا بیایند.

او اظهار داشت: از مجموع ۵۰ هزار مهاجری که در سال ۲۰۱۹ به یکی از جزایر یونان رفتند کمتر از یک سوم اهل سوریه بودند. اکثریت سوری‌هایی که به ترکیه فرار کرده‌اند اکنون مشوقی برای سفر به اروپا نمی‌بینند.

به گفته کناوس بدون این اعتبارات اتحادیه اروپا پناهجویان در ترکیه خودشان را در یک موقعیت شکننده‌تر خواهند یافت. همان‌طور که نه ترکیه و نه اتحادیه اروپا نمی‌خواهند این اتفاق بیفتد پس خواستار همکاری با یکدیگر هستند و توافق فعلی فعلا برای اروپا باعث کاهش فشارها می‌شود اما اگر این توافق کنار گذاشته شود اروپا نیز آزادی‌های خود را نیز از دست می‌دهد و این بلوک همچنان وابسته به هر تصمیمی است که ترکیه اتخاذ کند.

منبع: ایسنا

66