مروری بر مواضع متناقض طرف های حاضر در وین/ شرق: خوشبینیم، غرب: بدبینیم!/ آیا روسیه می تواند برجام را احیا کند؟

به گزارش خبر فوری، مذاکرات وین در حال دنبال شدن است و بسیاری از جهات مختلف درباره آینده و سرانجام آن بحث می کنند. نکته جالب در این بین اما مواضع متفاوت و نسبتا متناقض طرف‌های درگیر در وین است. این مواضع متفاوت نتیجه گیری درباره نشست وین و آینده برجام را سخت می کند و تحلیلگر را در مضیقه قرار می دهد.

*** مواضع کاملا متفاوت کشورهای عضو برجام در نشست وین

پایگاه خبری فرانس ۲۴ در گزارشی به تحلیل مواضع متفاوت طرف های حاضر در مذاکرات وین پرداخته است‌. نویسنده تاکید دارد که در حالیکه ایران و روسیه نسبت به آینده مذاکرات خوشبین هستند، تروئیکای اروپایی نگرانند و ضمن تاکید بر کند بودن پروسه گفتگوها، بر ضرورت نیل  هر چه سریعتر  به یک توافق تاکید کرده اند.

مذاکره‌کنندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای با اشاره به مذاکرات برجامی وین گفتند: «این مذاکره فوری و ضروری است... موضع ما مشخص است. به نقطه‌ای نزدیک می‌ شویم که تشدید برنامه هسته‌ای ایران، برجام را کاملاً تهی می‌ کند... این بدان معناست که ما فقط چند هفته فرصت داریم (نه ماه‌ ها) تا پیش از نابودی محتوای اصلی برجام، توافقی را انجام دهیم.»

در کنار کشورهای اروپایی موسوم به E3، ایران، چین و روسیه نیز در این مذاکرات شرکت دارند و آمریکا نیز به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات شرکت می کند. اما نکته اینجا است که مواضع سه طرف دیگر یعنی ایران و روسیه و چین متفاوت از موضع اروپایی ها است.

فرانس ۲۴ مدعی است، ایران اصرار دارد که تمام تحریم‌ های آمریکا قبل از برداشتن گام‌های هسته‌ ای ایران باید برداشته شود، در حالی که مذاکره‌ کنندگان غربی می‌ گویند گام‌ های هسته‌ ای و تحریم‌ ها باید در توافق جدیدی به یک  تعادل برسند.

شاید این تفاوت نظر آنطور که اروپایی ها گفته اند نگاه بدبینانه ای به توافقات تزریق کند اما این نظر نماینده چین و روسیه نیست. نماینده روسیه (اولیانوف) تاکید کرده که شاهد «پیشرفت غیرقابل انکاری» در دور هشتم مذاکرات وین هستیم.

در همین رابطه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز سه شنبه گفت که مذاکرات در مسیر خوبی قرار دارد. وی گفت: با حسن نیت و جدیت طرف های دیگر، می توانیم در آینده نزدیک به توافقی سریع برسیم.

*** چرا غرب بدبین است؟

فرانس ۲۴ در ادامه تاکید دارد که مساله مهمی که باعث شده غرب بر سرعت توافق تاکید کند، پیشرفت هسته ای ایران است. با این حال، ایران تاکید کرده که قصد ندارد غنی سازی خود را از حد مشخصی بیشتر کند. در این رابطه، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز شنبه گفت که تهران هیچ برنامه ای برای غنی سازی اورانیوم بیش از 60 درصد ندارد، حتی اگر مذاکرات وین شکست بخورد. با وجود این، همین درصد غنی سازی هم باعث نگرانی غرب شده و متحدان آمریکا سخت در تلاشند تا هر چه سریعتر برجام احیاء شود تا ایران غنی سازی خود را از این بیشتر نکند.

*** چرا روسیه خوشبین است؟

آنچه باعث شده طرف غیر غربی به خصوص روسیه خوشبین باشد، تلاش برای کم کردن خواسته های دو طرف است. قبلا هم در گزارش هایی بیان شد، برای رفع اختلاف شدید ایران و غرب یک کاتالیزور نیاز است. در آن زمان، حدس زده می شد که چین، این کاتالیزور باشد اما حالا مشخص شده که روسیه سعی دارد چنین نقشی داشته باشد.

میخائیل اولیانوف، سفیر مسکو در سازمان ملل متحد در وین، گفته که کارگروه مسائل هسته‌ای روز سه‌شنبه نشست مفیدی برگزار کرد، در حالی که لغو تحریم‌ها نیز به طور غیررسمی مورد بحث قرار گرفت.

وی همچنین در جای دیگری تاکید کرد که در مذاکرات اخیر، روسیه و چین، ایران را متقاعد کردند که برخی خواسته‌ های حداکثری خود را کنار بگذارد. میخائیل اولیانوف ادامه داد: ایرانی ها موافقت کردند که مذاکرات را بر اساس پیش نویسی که در بهار گذشته توسط دولت قبلی ایران تنظیم شده بود، آغاز کنند.

این گفته ها نشان می دهد روسیه سعی دارد دو طرف را راضی کند که از خواسته های مطلق خود کوتاه آمده و در یک نقطه میانی به توافق برسند.

*** منطق سه گانه مذاکرات وین: ‌آب و آتش غرب و ایران و میانجیگری روسیه

بنابراین، به نظر می رسد که نشست وین در یک محور به ۳ موضع قابل توجه قرار گرفته است. در دو سر خط، ایران و غرب قرار دارند. غرب بر سرعت توافق تاکید دارد و سعی دارد از این طریق بر ایران فشار بیاورد. ایران هم با گرفتن وقت سعی دارد از طریق غنی سازی بیشتر، دست برتر را در مذاکرات داشته باشد. در این میان، روسیه قرار دارد که در تلاش است دو سر طیف و محور را آشتی دهد.

باید صبر کرد و دید آیا سرانجام از طریق این وساطت، توافقی کسب خواهد شد یا نه؟