قالیباف: برای ایران قوی نیازمند حکمرانی دانایی‌محور هستیم/ اگر نهضت نرم‌افزاری تولید علم ادامه پیدا کرده بود شاهد ناآرامی‌های سال گذشته نبودیم
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: قطعا ما نیازمند تحول اساسی در شکل حکمرانی بوده و لازم است که تشخیص علمی و تصمیم سیاسی با یکدیگر ترکیب شده تا ما را به سمت یک حکمرانی درست هدایت کند و لازمه هر دو مولفه تکیه بر نهاد علم است.
محمدباقر قالیباف در اختتامیه چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی بیان کرد: از همه کسانی که بنیان‌گذار این جشنواره بوده و همه عزیزانی که امروز این مجموعه را مدیریت می‌کنند و نهاد علم را گرامی داشته و در این حوزه دغدغه‌مند هستند قدردانی می‌کنم. نکته حائز اهمیت این است که ما به اندیشمندان، پژوهشگران و دانشمندان برای حل مسائل و چالش‌های امروز کشور نیازمند هستیم و قطعا با این نگاه است که می‌توان مسیر پیش‌روی آینده را نیز به درستی تشخیص داد و گام دقیقی در این مسیر برداشت.
وی ادامه داد: دکتر داوری اردکانی در مطلبی می‌گوید ایران پر از مشکلات است اما مساله ندارد یعنی جامعه از مشکلات بی‌شمار خود رنج می‌برد اما مساله ندارد و کمتر مساله طرح می‌کند و یا حل مسائل را آسان تلقی می‌کند. بنده از این بیان این طور برداشت می‌کنم که مشکلات ما باید به موضوع فکر و تامل تبدیل شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار کرد: ما در خصوص پدیده‌هایی مانند جشن غدیر تامل و نظریه پردازی نمی‌کنیم و در فقدان نظریه پردازی ما دیگران با یک عینک نامناسب چنین پدیده ارزشمندی را روایت می‌کنند و حرف‌های شبه علمی خود را به کرسی می‌نشانند.
قالیباف گفت: از نظر بنده در دهه ۹۰ نه تنها از نظر رونق تولید و رشد اقتصادی دچار عقب ماندگی شدیم، بلکه از نظر فکری و نظریه پردازی در علوم انسانی و اسلامی نیز آن طور که باید پیش نرفتیم.
قالیباف در ادامه تصریح کرد: اگر چه در این پیک تاریخی فرصت‌های بی‌شماری پیش‌روی ما قرار دارد تا بتوانیم این عقب ماندگی خود را جبران کنیم، اگر علوم انسانی جایگاه شایسته خود را که تداوم نهضت نرم افزاری و تولید علم است پیدا نکند با مشکل مواجه خواهیم شد. اگر نهضت نرم افزاری تولید علم که در دهه ۸۰ مطرح شد ادامه پیدا کرده بود چه بسا شاهد رخدادهایی مثل ناآرامی‌های سال گذشته نبودیم یا مواجهه متفاوت‌تری با آن داشتیم. اگر فراخوان حکمرانی نو را جدی می‌گرفتیم امروز با مساله تو در توی عرفی و قانونی پیرامون حجاب مواجه نمی‌شدیم.
وی ادامه داد: برخی، علوم انسانی را فرآورده دنیای مدرن می‌دانند، در برابر دستاوردهای علوم انسانی امروزی اهل تقلید نیستیم اما اهل اقتباس هستیم یعنی متناسب با نیاز روزگار خودمان آن را فرا خواهیم گرفت اما قرار نیست تا ابد شاگرد دیگران بمانیم و در برابر آنچه از بزرگان علم دنیا فرا می‌گیریم حیرت‌زده نیستیم بلکه اعتماد به نفس داریم و ابتکار عمل را از دست نمی‌دهیم این بزرگترین سرمایه حضرت امام خمینی (ره) است که با انقلاب اسلامی به ملت ایران داد و در همه میدان‌ها به کار می‌آید.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: پس از انقلاب اسلامی فرصت طرح پرسش در علوم انسانی فراهم شده است و فرصت خوبی در اختیار ما قرار داده و از جمله در باب تبیین رابطه علم و دین و تبیین رابطه سیاست و دین بوده است. اینها زمینه بخش نظریه پردازی را فراهم آورده است و برخی از بنیادهای علوم انسانی متعارف را به چالش کشیده است. امروز در گام دوم انقلاب ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند سرمایه گذاری و برنامه ریزی در این زمینه و حرکت عالمانه و برخورد حکیمانه با پدیده‌ها هستیم.
قالیباف ادامه داد: در چله دوم انقلاب و برای تحقق حکمرانی نو نیازمند بازخوانی و بازاندیشی در علوم انسانی و علوم اسلامی بوده و اگر در این زمینه کوتاهی کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد که بار هزینه آن بر دوش مردم خواهد ماند. ما نیازمند یک برنامه توام با عدالت و بر مبنای علوم انسانی و اسلامی هستیم. برنامه هفتم باید ما را به میدان علمی و معنوی در حوزه‌های مختلف زندگی پیوند دهد. تا زمانی که در تدوین برنامه‌های توسعه توجه شایسته به علوم انسانی صورت نگیرد و به نظریات مبتنی بر فرهنگ اصیل خود توجه نکنیم ناگزیر دنباله‌روی سیاست‌های غربی خواهیم بود.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: به نظر می‌رسد جایگاه ارزشمند علوم انسانی آنچنان که باید و شاید در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته است. اگر امروز در سطح جامعه ناآرامی و در سطح حکمرانی ناکارآمدی می‌بینیم از نشانه‌های عدم بلوغ علمی در عرصه علوم انسانی است. اگر اهل سیاست به دنبال حل مساله و کارآمدی دین در یک جامعه سالم و متعارف هستند، باید پای یافته‌ها و دستاوردهای اهل این علم بنشینند. در بلند مدت حل مسائل نظام حکمرانی در دست نهاد علم است. جامعه ایران در تاریخ معاصر جامعه ناآرامی بوده است و بخشی از این ناکارآمدی‌ها حاصل ناکارآمدی حکمرانی در کشور و بخشی دیگر به ویژگی‌های تاریخی آن مقطع باز می‌گردد. علوم انسانی و علوم اسلامی نقش کلیدی در ادامه حرکت تمدن ساز مردم ایران دارد.
آنچه که امروز باید مورد توجه قرار بگیرد این است که در میدان سیاست باید از هرگونه خوش‌بینی و بدبینی پرهیز کنیم و با نگاه آرمان‌خواهانه، واقع‌بینانه گام برداریم
قالیباف در ادامه تصریح کرد: آنچه که امروز باید مورد توجه قرار بگیرد این است که در میدان سیاست باید از هرگونه خوش‌بینی و بدبینی پرهیز کنیم و با نگاه آرمان‌خواهانه، واقع‌بینانه گام برداریم. زمانی که جامعه‌شناسان ما از آسیب‌های اجتماعی سخن می‌گفتند ما به آن توجهی نداشتیم اما در اواسط دهه ۹۰ و در مواجهه با پیامد آن متوجه اشتباه خود شدیم. درست زمانی که ریشه کن کردن و مواجهه با این آسیب‌ها بسیار سخت شده بود. همان طور که پس از دفاع مقدس با خام اندیشی، رویکرد مردمی جهادی را از حکمرانی کنار گذاشتیم و فکر کردیم نسخه‌های تجویز شده غربی در باب توسعه ما را در مسیر قافله پیشرفت قرار خواهد داد.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: بارها گفته‌ام ما اگر در کشور به دنبال استقلال هستیم و به دنبال پیشرفت هستیم باید یک کشور مولد باشیم. باید با تولید قدرت و تولید ثروت و تولید معرفت در مسیر پیشرفت گام برداریم و لحظه‌ای از این موضوع غافل نشویم. ما نیازمند بالا بردن سطح عقلانیت عمومی در جامعه هستیم همان طوری که مقام معظم رهبری تصریح کردند یکی از وظایف اولویت دار دولت ارتقای سطح فکری مردم است. اگر این امر محقق شود ما می‌توانیم در مسیر پیشرفت گام برداریم. هرچه فرهنگ عمومی و دانایی مردم تقویت شود ابتکار و خلاقیت نیز بیشتر خواهد شد.
وی اضافه کرد: رهبر انقلاب ابتدای امسال بحث تحول در خدمت را مطرح کردند اما متاسفانه تاکنون آنچه که باید در این زمینه محقق نشده است. تحول در عرصه حکمرانی بدون تحول در تفکر و علوم انسانی محقق نمی‌شود. مطالبه رهبر انقلاب تولید تحول ساز است. برای ایران قوی ما نیازمند حکمرانی دانایی محور هستیم. جشنواره بین‌المللی فارابی می‌تواند با تقویت شبکه نخبگان مسلمان نقش اساسی در ارتقای علوم انسانی در جهان اسلام ایفا کند. این جشنواره می‌تواند در حل مسائل جهان اسلام نقش آفرینی کرده و موثر واقع شود. از سوی دیگر جشنواره فارابی ظرفیت خوبی برای دیپلماسی علمی با غرب و سایر کشورهای منطقه ایجاد کرده است و برای بازتاب دانش در جهان اسلام و جامعه بین‌المللی می‌تواند موثر واقع شود.
قالیباف در ادامه بیان کرد: در تدوین برنامه هفتم توسعه ما در مجلس شورای اسلامی فرصتی را فراهم کردیم تا در مسائل مختلف از نظرات کارشناسی نخبگان استفاده کنیم. بنده از همین فرصت استفاده می‌کنم و از همه اندیشمندان و دانشمندان دعوت می‌کنم تا پیشنهادات کارشناسی خود را در تدوین برنامه هفتم توسعه ارائه کنند. بنده شب گذشته که آخرین بازدید را داشتم بیش از ۴۰۰ نفر از نخبگان و اندیشمندان ظرف ۴۸ ساعت پیشنهادات دقیق و کارشناسی خود را در سامانه ثبت کرده بودند که نقطه نظرات دقیق و کارشناسی بود.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: در ادامه مسیر، کمیسیون تلفیق و نهایتا صحن مجلس شورای اسلامی از امروز قریب به ۴۰ الی ۵۰ روز بر روی این لایحه کار خواهد کرد و قطعا بدون همراهی نخبگان قادر نخواهیم بود که در عرصه‌های مختلف برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم. از سوی دیگر در بررسی که ما از برنامه سوم تا برنامه ششم داشتیم متاسفانه شیوه برنامه ریزی و شیوه اجرا به نحوی بوده که خوشبینانه حدود ۳۰ درصد از برنامه‌ها محقق شده است که اگر برنامه‌ای هم نداشتیم این ۳۰ درصد در مسیر اجرا خود به خود تحقق می‌یافت.
وی در ادامه بیان کرد: ما در برنامه هفتم توسعه شیوه برنامه ریزی را متفاوت دیدیم. دولت در این زمینه تلاش کرد و حتی در دو الی سه نوبت با همفکری نخبگان در این زمینه تجدید نظر داشت. امروز نیز این برنامه نیازمند توجه و خرد جمعی شما است. ما از ابتدا در برنامه هفتم توسعه به دنبال این هستیم تا به یک ثبات اقتصادی در پایان برنامه برسیم و به گونه‌ای عمل کنیم که از سال اول برنامه این امر مشهود باشد نه برای مدیران و مسئولان بلکه برای آحاد جامعه و مردم این تحول قابل احساس باشد که یک ثبات اقتصادی حاکم است.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: ما به این موضوع توجه داریم که برنامه باید براساس سیاست‌های کلان و مساله محور باشد. نگاه ما باید به سمت مساله محوری و حل مسائل اساسی باشد. این مسائل نیز باید اولویت بندی شود ما باید چندین مساله اصلی را انتخاب کنیم و بر روی آن تمرکز کنیم.
قالیباف گفت: پرسش اساسی بعدی این است که مخاطب برنامه کیست؟ خیلی مهم است که مخاطب این برنامه چه کسی خواهد بود. بنده اعلام می‌کنم ما در جمع‌بندی خود و در همه شاخص‌هایی که دنبال می‌کنیم مخاطب‌مان خانواده است. یکی از سنجه‌ها و شاخص‌های اساسی ما در تدوین برنامه در هر حوزه‌ای آثار آن بر روی خانواده می‌باشد. به عنوان مثال در حوزه اقتصادی باید سنجید که قدرت خرید خانواده کاهش می‌یابد یا افزایش می‌یابد یا در یک خانواده سبد فرهنگ کجا قرار دارد و سهم آموزش در کجاست.
قالیباف بیان کرد: قطعا ما نیازمند تحول اساسی در شکل حکمرانی هستیم. ما نیاز داریم تشخیص علمی و تصمیم سیاسی را با یکدیگر ترکیب کرده تا به یک حکمرانی درست دست یابیم هر دوی این مولفه‌ها نیازمند نهاد علم است چه تشخیص علمی و چه تصمیم سیاسی. اگر تصمیمات سیاسی ما تکیه بر تشخیص علمی داشته باشد قطعا به بی‌راهه نخواهیم رفت.
