اردوغان در منطقه خودمختار نخجوان به دنبال چیست؟

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه برای دیدار با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان وارد منطقه خودمختار نخجوان شد. به گزارش الجزیره، اردوغان در حالی این سفر یک روزه را انجام می دهد که  پس از اقدام نظامی باکو هزاران ارمنی قومی از قره‌باغ کوهستانی فرار می‌کنند.

به گزارش دفتر رئیس جمهور ترکیه، اردوغان در این سفر یک روزه با همتای آذربایجانی خود درباره وضعیت قره باغ کوهستانی گفت و گو کرد.

اردوغان در کنفرانس خبری مشترک با همتای آذربایجانی خود الهام علی اف گفت که تکمیل موفقیت آمیز پیروزی آذربایجان در قره باغ مایه غرور است : مایه مباهات است که این عملیات در مدت کوتاهی با نهایت حساسیت به حقوق غیرنظامیان با موفقیت به پایان رسید. من از صمیم قلب به ارتش پیروز آذربایجان هم به خاطر موفقیت تاریخی و هم به خاطر رفتار انسان دوستانه اش نسبت به غیرنظامیان تبریک می گویم.

دولت اردوغان در سال 2020 زمانی که نیروهای جمهوری آذربایجان کنترل بخش‌های وسیعی از قره‌باغ کوهستانی را از دست جدایی‌طلبان ارمنی پس گرفتند، از باکو حمایت نظامی کرد.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به سفر اردوغان به منطقه خودمختار نخجوان گفت :  روسیه انتظار دارد دیدارهای رهبر آذربایجان و همتایان خارجی از جمله اردوغان به تضمین امنیت و عادی شدن قره باغ کمک کند. روسیه از همه تلاش ها برای کمک به حل مسئله قره باغ استقبال می کند.

جدایی طلبان ارمنی در قره باغ کوهستانی، سرزمینی که در سطح بین المللی به عنوان بخشی از آذربایجان به رسمیت شناخته شده است اما اکثریت قومی ارمنی دارد، هفته گذشته پس از یک عملیات نظامی 24 ساعته توسط ارتش بسیار بزرگتر آذربایجان، مجبور به تن دادن به آتش بس شدند.  اکثریت ارامنه قره باغ وعده های آذربایجان برای تضمین حقوق خود را نمی پذیرند.  والری آیراپتیان، یکی از ساکنان قره باغ کوهستانی که این منطقه را به مقصد ارمنستان ترک کرده به خبرنگار الجزیره می گوید: «یک لیتر بنزین پیدا کردیم، فرار کردیم و آمدیم اینجا. »

دولت ارمنستان در بیانیه ای اعلام کرد تا ساعت 5 صبح (01:00 به وقت گرینویچ) روز دوشنبه، بیش از 2900 نفر از قره باغ کوهستانی وارد ارمنستان شده اند. نخست وزیر نیکول پاشینیان روز یکشنبه گفت که انتظار دارد حدود 120 هزار غیرنظامی به دلیل "خطر پاکسازی قومی" منطقه را به مقصد ارمنستان ترک کنند. ارمنستان از سازمان ملل متحد خواسته است تا هیئتی را برای نظارت بر حقوق بشر و امنیت در قره باغ کوهستانی تشکیل دهد.

نگرانی آمریکا

همچنین روز دوشنبه، یک روز پس از شروع فرار ارمنیان قومی از قره باغ کوهستانی، مقامات ارشد دولت بایدن وارد ارمنستان شدند. سفر سامانتا پاور، رئیس آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده (USAID) و یوری کیم، معاون سرپرست وزارت امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا، اولین سفر مقامات ارشد ایالات متحده به ارمنستان از زمانی است که ارامنه قره باغ هفته گذشته مجبور به تن دادن به آتش بس با باکو  شدند. پاور در این سفر که ابتدا توسط رویترز گزارش شد، با مقامات ارشد دولت ارمنستان دیدار خواهد کرد. گفته می شود که این مقام آمریکایی در دیدار با مقام های کشور میزبان بر حمایت واشنگتن از ایروان تاکید خواهد کرد و البته «نگرانی عمیق خود را برای جمعیت قومی ارمنی در قره باغ کوهستانی ابراز  و درباره اقداماتی برای رسیدگی به بحران انسانی در این منطقه گفت و گو خواهد کرد. »

دهه ها مبارزه

 به گزارش الجزیره، قره باغ کوهستانی در منطقه ای قرار دارد که طی قرن ها تحت کنترل فارس ها، ترک ها، روس ها، عثمانی ها و شوروی ها قرار گرفته است. پس از سقوط امپراتوری روسیه در سال 1917، هم آذربایجان و هم ارمنستان مدعی آن شدند. قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، این منطقه به عنوان یک منطقه خودمختار در آذربایجان تعیین شده بود. پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، ارامنه منطقه، به  کنترل آذربایجان  در جنگ اول قره باغ از سال 1988 تا 1994 پایان دادند. در آن جنگ  ده ها هزار نفر کشته شدند. آذربایجان در دومین جنگ بر سر این منطقه در سال 2020، بخش هایی از قلمرو قره باغ کوهستانی و اطراف آن را بازپس گرفت. اردوغان هفته گذشته حمایت خود را از آخرین عملیات نظامی آذربایجان که روز سه شنبه آغاز شد، ابراز کرد. به گفته ایروان، در عملیات هفته گذشته که توسط کشورهای غربی مورد انتقاد قرار گرفت، بیش از 200 نفر کشته و 400 نفر زخمی شدند. پاشینیان روسیه را مسئول شکست ارمنستان دانسته است. او به دلیل شکست دادن ارامنه قومی در قره باغ کوهستانی با اعتراضات و درخواست استعفای خود مواجه است.