پشت پرده و تبعات ارسال سامانه تاد به اسرائیل توسط آمریکا

بر اساس گزارش روزنامه نیویورک تایمز، ایالات متحده یک سامانه پیشرفته دفاع موشکی را به همراه حدود ۱۰۰ سرباز آمریکایی برای اداره آن به اسرائیل اعزام می‌کند. این خبر روز یکشنبه توسط پنتاگون اعلام شد و این اولین باری است که پس از حملات حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نیرو‌های آمریکایی به اسرائیل اعزام می‌شوند.

رئیس جمهور جو بایدن به لوید آستین وزیر دفاع خود دستور داده است تا سامانه پدافند موشکی تاد و نیرو‌های مربوطه را به اسرائیل اعزام کند. به نقل از ژنرال پاتریک رایدر، سخنگوی پنتاگون، این اقدام نیرو‌های آمریکایی را که وظیفه اداره این سامانه دفاعی را برای مقابله با موشک‌های بالستیک برعهده دارند، به مرکز درگیری رو به گسترش در خاورمیانه نزدیک‌تر می‌کند. این تصمیم پس از حمله موشکی ۱ اکتبر ایران که طی آن حدود ۲۰۰ موشک به اسرائیل شلیک شد و همزمان با آماده‌سازی اسرائیل برای حمله تلافی‌جویانه گرفته شده است.

این تصمیم در حالی اتخاذ شده که مقامات ارشد پنتاگون در حال بررسی این موضوع هستند که آیا افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه به مهار درگیری‌ها کمک کرده یا باعث تشدید آن شده است. چندین مقام پنتاگون در هفته‌های اخیر نگرانی خود را ابراز کرده‌اند که اسرائیل، با اطلاع از حضور ناو‌های جنگی و هواپیما‌های تهاجمی آمریکا، کمپینی تهاجمی‌تر علیه حزب‌الله لبنان به راه انداخته است.

اعزام سامانه تاد به اسرائیل؛ گامی دیگر در همکاری نظامی ایالات متحده و اسرائیل

بر اساس گزارشی که توسط سرویس تحقیقات کنگره ایالات متحده منتشر شده است، یک باتری سامانه دفاع موشکی تاد معمولاً از ۹۵ سرباز، شش پرتابگر کامیونی، ۴۸ موشک رهگیر (هر پرتابگر شامل ۸ موشک)، یک سیستم رادار و بخش‌های کنترل آتش و ارتباطات تشکیل می‌شود.  موشک‌های رهگیر تاد به جای استفاده از سرجنگی انفجاری که با انفجار هدف را نابود می‌کند، از انرژی جنبشی – یعنی انرژی حاصل از حرکت جرم – برای نابودی موشک‌های بالستیک ورودی استفاده می‌کنند. این ویژگی به موشک‌های تاد اجازه می‌دهد که به سرعت به ارتفاعات بالا دست یابند و موشک‌های مهاجم را از بین ببرند.

طبق بیانیه‌ای که وزارت دفاع ایالات متحده در روز یکشنبه منتشر کرد، آمریکا پیش‌تر در سال ۲۰۱۹ یک باتری تاد را برای یک رزمایش دفاع هوایی یکپارچه به جنوب اسرائیل اعزام کرده بود، اما این باتری پس از پایان تمرین به ایالات متحده بازگردانده شد. در این بیانیه همچنین ذکر شده که پس از حملات حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ایالات متحده یک باتری تاد را در منطقه خاورمیانه مستقر کرده است تا از نیرو‌ها و منافع آمریکا در این منطقه حفاظت کند، اما دقیقاً مشخص نشده که این سامانه در کدام کشور مستقر شده است.

در حال حاضر، سیستم دفاع هوایی اسرائیل شامل سه سامانه است: «گنبد آهنین» برای رهگیری موشک‌های کوتاه‌برد در فاصله ۴ تا ۷۰ کیلومتری، «فلاخن داوود» برای موشک‌های میان‌برد در فاصله ۴۰ تا ۳۰۰ کیلومتری و سامانه «پیکان» برای موشک‌های دوربرد تا ۲۴۰۰ کیلومتری. سامانه‌های تاد و گنبد آهنین می‌توانند با همکاری یکدیگر، از ارتفاعات بالاتر دفاع کرده و خسارت‌ها را از فواصل دورتر کاهش دهند.

بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، بواز لوی، مدیرعامل صنایع هوافضای اسرائیل، اعلام کرد: «سامانه دفاع هوایی سه‌لایه اسرائیل تا کنون توانسته است بخش عمده‌ای از پهپاد‌ها و موشک‌های شلیک‌شده به سوی اسرائیل را رهگیری کند. سامانه گنبد آهنین موشک‌های کوتاه‌برد و پهپاد‌های حماس از غزه را نابود کرده است؛ سامانه فلاخن داوود موشک‌های سنگین‌تر از لبنان را رهگیری کرده و سامانه پیکان توانسته است موشک‌های بالستیک ایران را متوقف کند.»

بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در گزارشی به اهمیت انتقال سامانه دفاع موشکی تاد به اسرائیل پرداخته و تأکید کرده است که استقرار این سامانه به‌طور قابل توجهی توانایی اسرائیل در رهگیری موشک‌های بالستیک را افزایش می‌دهد. همچنین این گزارش بر ضرورت فوری تقویت و گسترش ظرفیت سامانه دفاع موشکی پیکان نیز تأکید کرده است. سامانه تاد که یک سیستم دفاعی متحرک با قابلیت جابه‌جایی سریع در سطح جهانی است، می‌تواند با موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد، میان‌برد و پیشرفته مقابله کند. این سامانه قادر است موشک‌های بالستیک را در داخل و خارج از جو و در مرحله نهایی پرواز آنها رهگیری و نابود کند و توانایی هدف‌گیری تا فاصله ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتری را دارد.

این گزارش در ادامه تاکید می‌کند: گزارش‌های تصویری مربوط به حملات موشکی ایران به پایگاه هوایی نواتیم نشان می‌دهد که بیش از ۳۰ موشک بالستیک به این پایگاه اصابت کرده است. اگرچه هیچ هواپیمایی آسیب ندیده، اما به نظر می‌رسد که موشک‌ها به ساختمان‌ها و حداقل یک باند فرودگاه خسارت وارد کرده‌اند.

نشریه اکونومیست در گزارشی در مورد این که آمریکا در ازای تحویل سپر دفاع موشکی تاد به اسرائیل چه چیزی را به دست می‌آورد، نوشته است: «هدف اصلی از استقرار فوری سامانه تاد، تقویت شبکه دفاع موشکی اسرائیل در برابر تهدیدات موشکی احتمالی دیگر از سوی ایران است.» سرتیپ رن کوچاو، رئیس سابق فرماندهی دفاع هوایی اسرائیل می‌گوید: «سامانه دفاع هوایی تاد یک تغییر بنیادین در معادلات نظامی ایجاد نمی‌کند؛ اما با افزودن لایه‌ای جدید به سیستم‌های موجود، کارآیی دفاع موشکی اسرائیل را بهبود می‌بخشد. این اقدام می‌تواند نگرانی‌های رو به افزایش اسرائیل درباره کمبود رهگیر‌های پرهزینه را کاهش دهد.»

یوسی ملمن، تحلیل‌گر مسائل امنیتی و اطلاعاتی روزنامه صهیونیستی هاآرتص، در گزارشی به بررسی استقرار سامانه دفاع موشکی تاد در اسرائیل و حضور خدمه عملیاتی آن پرداخته و سه نکته مهم را مطرح می‌کند:

الف) نگرانی عمیق آمریکا درباره امنیت اسرائیل؛ این اقدام تأکیدی بر تعهد همیشگی واشنگتن به حمایت از اسرائیل، به ویژه در دوران جنگ و درگیری است. این اقدام نشان می‌دهد که آمریکا در شرایط بحرانی همچنان به پشتیبانی از امنیت اسرائیل متعهد است.

ب) برجسته‌سازی وابستگی استراتژیک اسرائیل به ایالات متحده؛ استقرار سامانه تاد همچنین یادآور نقش محوری آمریکا در حمایت نظامی از اسرائیل است. به عنوان مثال، در جریان جنگ یوم کیپور، پل هوایی که دولت نیکسون برای ارسال کمک‌های نظامی به اسرائیل ایجاد کرد، نقشی تعیین‌کننده در مقاومت اسرائیل در برابر سوریه و مصر ایفا کرد. اکنون نیز با تصویب بسته اضطراری کمک نظامی ۱۴ میلیارد دلاری از سوی آمریکا، شاهد مشابهتی در نوع حمایت‌های واشنگتن از اسرائیل هستیم.

ج) هزینه دار بودن این حمایت برای اسرائیل؛ اسرائیل به خوبی می‌داند که این حمایت بی‌سابقه نظامی از سوی آمریکا بدون هزینه نخواهد بود. این حمایت حتی از نظر نوع و کیفیت تسلیحات فراتر از آنچه به اوکراین ارسال می‌شود، است. با وجود نگرانی‌های بنیامین نتانیاهو و وزرای دولتش، اسرائیل مجبور است منافع ایالات متحده، به ویژه در خاورمیانه، را مد نظر قرار دهد.

تناقض در سیاست خارجی آمریکا: حمایت نظامی از اسرائیل در مقابل فشار برای کاهش تنش در غزه

بر اساس گزارش الجزیره، تحویل سامانه دفاع موشکی تاد به اسرائیل در حالی صورت می‌گیرد که واشنگتن اعلام کرده به دلیل قوانین داخلی خود، کمک‌های نظامی به اسرائیل را متوقف می‌کند؛ قوانینی که ایالات متحده را از حمایت نظامی از کشور‌هایی که مانع از ارسال کمک‌های بشردوستانه می‌شوند، منع می‌کند. این موضوع به‌ویژه در مورد اسرائیل که جریان کمک‌ها به غزه را محدود کرده، صدق می‌کند.

دو رویداد اخیر به وضوح ناهماهنگی در سیاست خارجی ایالات متحده را آشکار می‌سازد: نخست، تصمیم یکشنبه واشنگتن برای اعزام نیرو به اسرائیل، و دوم نامه‌ای که در همان روز توسط مقامات آمریکایی به اسرائیل ارسال شد و در آن از اسرائیل خواسته شده بود وضعیت انسانی در غزه را بهبود بخشد؛ در غیر این صورت با پیامد‌های نامشخصی روبرو خواهد شد. این نشان می‌دهد که سیاست دولت ایالات متحده، تاکنون اقدامات کمی برای کنترل تشدید جنگ اسرائیل انجام داده است.

استقرار سامانه دفاع موشکی تاد و اعزام ۱۰۰ نیروی آمریکایی در عمل موجب می‌شود که این کشور بیش از پیش درگیر جنگ گردد؛ آن هم در حالی که مقامات ارشد آمریکا در ظاهر همچنان از دیپلماسی سخن می‌گویند. برد پارکر، وکیل و مدیر سیاست‌گذاری مرکز حقوق اساسی، در مصاحبه با الجزیره گفت: «به جای اعمال فشار برای کاهش تنش یا کنترل مقامات اسرائیل، رئیس‌جمهور بایدن تلاش‌های خود را دوچندان کرده تا اطمینان دهد که کاملاً با رهبران اسرائیل همسو است؛ در حالی که آنها عمداً به سمت جنگ منطقه‌ای پیش می‌روند و یک کارزار نسل‌کشی علیه فلسطینیان را تشدید می‌کنند.»

برد پارکر و سایر وکلا استدلال می‌کنند که دولت بایدن با استناد به تفاسیر محدود و نادرست از قوانین ایالات متحده، تلاش دارد تا این اقدام یک‌جانبه را توجیه کند. تاکنون دولت بایدن سعی کرده است تقویت نیرو‌های موجود و مجوز اعزام‌های جدید را به عنوان حوادثی پراکنده و منفرد جلوه دهد. اما آنچه روشن است، حضور گسترده و سازمان‌یافته نیرو‌های آمریکایی در شرایطی است که درگیری‌های نظامی قریب‌الوقوع به نظر می‌رسد، بدون اینکه هیچ‌گونه مجوزی مطابق با الزامات قانونی از کنگره دریافت شده باشد. تمام آمریکایی‌ها باید خشمگین باشند که رئیس‌جمهور در پایان دوره خود، به تفاسیر محدود و نادرست از قوانین تکیه کرده است تا استقرار گسترده نیرو‌های آمریکایی در یک بحران منطقه‌ای را که بخشی از آن نتیجه سیاست‌های مخرب و حمایت او از اقدامات نسل‌کشی است، توجیه کند.»

نتیجه گیری

تصمیم ارسال سامانه دفاع موشکی تاد به اسرائیل در حالی گرفته شده که سیاست خارجی آمریکا دچار نوعی ناهماهنگی شده است؛ از یک سو، واشنگتن به ارسال تسلیحات پیشرفته برای تقویت دفاع موشکی اسرائیل ادامه می‌دهد و از سوی دیگر، با فشار برای کاهش تنش‌ها در غزه و بهبود وضعیت انسانی این منطقه، سعی دارد نقش دیپلماسی را حفظ کند.

این اقدام نشان‌دهنده تأثیرات گسترده‌تر و عمیق‌تر دخالت‌های نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه است. از طرفی، حضور مستقیم نیرو‌های آمریکایی در جنگ و درگیری‌های منطقه، ریسک تشدید تنش‌ها و ورود آمریکا به جنگی منطقه‌ای را افزایش می‌دهد؛ در حالی که این کشور رسماً همچنان از راهکار‌های دیپلماتیک سخن می‌گوید. از سوی دیگر، استقرار سامانه‌های پیشرفته مانند تاد و حمایت مستمر نظامی، وابستگی استراتژیک اسرائیل به ایالات متحده را بیشتر کرده است.

در نهایت، سیاست‌های ایالات متحده در خاورمیانه باید به گونه‌ای هماهنگ شود که نه تنها امنیت متحدان این کشور، بلکه حفظ ثبات و کاهش تنش‌ها در منطقه را تضمین کند. بدون این هماهنگی، دخالت‌های نظامی و اقدامات تسلیحاتی ممکن است به تشدید درگیری‌ها و وخیم‌تر شدن اوضاع منجر شود.