سهمیه‌ بندی بنزین؛ چالش تاکسی‌های اینترنتی یا کاربرانش؟

زمزمه‌های سهمیه‌بندی سوخت که به گوش رسید، صدای اعتراض خیلی‌ها بلند شد؛ از مردم عادی که دوباره نگران گرانی قیمت بنزین هستند تا اهالی سیاست که هر کدام به نوعی اجرایی شدن این طرح را مخالف مصلحت مردم می‌دانند و معتقدند در این شرایط می‌تواند نتیجه مخربی به همراه داشته باشد.

در این میان دسته سومی هم به نام «سرویس‌های درخواست اینترنتی خودرو» هستند که سهمیه‌بندی بنزین نه تنها در حیات‌شان، بلکه در نقشی که به واسطه حضورشان در زندگی مردم جامعه بازی می‌کنند تاثیرگذار است. خبرهای رسیده نشان می‌دهد که تا امروز بحث‌های زیادی درباره تخصیص سهمیه بنزین به سامانه‌های اینترنتی درخواست خودرو مطرح شده و تلاش‌های‌ بسیاری برای تغییر موضع مخالف‌ها صورت گرفته است.

حرف تاکسی‌های اینترنتی فقط استفاده از سهمی نیست که داشتن آن را حق خودشان می‌دانند. محروم کردن این سرویس‌ها از سهم بنزین می‌تواند مشکلات زیادی در لایه‌های کلان اجتماعی به وجود آورد؛ مشکلاتی که در بحبوحه سهم‌خواهی‌ها و سهم‌بندی‌ها اگر نادیده گرفته شوند، عواقب جبران‌ناپذیری به همراه خواهند داشت، اما محروم کردن سامانه‌های هوشمند درخواست خودرو از سهمیه‌بندی بنزین چرا و چگونه می‌تواند در لایه‌های مختلف به زندگی مردم صدمه وارد کند؟

تهدید نخست؛ اشتغال

بر اساس اعلام رسمی شرکت اسنپ، این سامانه چیزی حدود ۵۰۰ هزار راننده مشغول به کار دارد. این عدد یعنی معیشت بسیاری از افراد جامعه منوط به حیات این سرویس است. نداشتن ساعت کاری ثابت، درآمدزایی آسان، منعطف بودن سیستم کاری، حفظ استقلال فردی، قابلیت فعالیت در کنار شغل ثابت یا حتی در حین تحصیل، دریافت تسهیلات ویژه و بسیاری مزایای دیگر باعث شده است تا افراد در گروه‌های سنی مختلف جذب ناوگان این سامانه بزرگ شوند.

همچنین با توجه به این‌که اسنپ برای اولین‌بار امکان درآمدزایی زنان و همچنین توان‌یاب‌ها را در سامانه‌های هوشمند درخواست خودرو فراهم کرده، حالا این گروه‌ها هم می‌توانند بسته به وضعیت‌شان درآمدزایی داشته باشند.

نگاهی به وضعیت اشتغال توان‌یابان در سیستم‌های سنتی نشان می‌دهد که پیش از ظهور تاکسی‌های اینترنتی، این افراد به دلیل محدودیت‌های فیزیکی شانس اشتغال زیادی نداشتند و حالا به واسطه حضور سامانه‌های هوشمند درخواست خودرو می‌توانند استقلال مالی داشته باشند.

این دقیقا همان مزیتی است که زنان هم به واسطه حضور اسنپ از آن بهره‌مند شده‌اند؛ امروز بیش از ۳هزار راننده زن در دو سرویس اسنپ‌اکو و اسنپ‌رز فعالیت می‌کنند و این آمار نشان می‌دهد که تعداد زیادی از زنان جامعه توانسته‌اند به واسطه اشتغال در این سامانه درآمد ماهیانه امن داشته باشند.

این در حالی است که اگر نهادهای مربوطه مانع از دریافت سهمیه از سوی تاکسی‌های هوشمند شوند، در حقیقت نه آن سامانه‌ها که بخش زیادی از خانواده‌هایی که از این سیستم‌ها ارتزاق می‌کنند با مشکل اقتصادی روبه‌رو می‌شوند.

تهدید ثانویه؛ هزینه‌های تردد

یکی از مزیت‌هایی که سامانه‌های هوشمند خودرو را از سیستم‌های سنتی متمایز کرد و باعث شد این شیوه نوین حمل‌ونقل با استقبال زیادی از سوی مردم روبه‌رو شود، کاهش میزان هزینه‌های تردد بین‌شهری بود. پیش از این‌که پای این سرویس‌های هوشمند به زندگی مردم باز شود، در گوشه‌ و کنار خیابان همواره بحث‌های زیادی بین راننده و مسافر بر سر قیمت بالا در می‌گرفت.

با ظهور این سامانه‌ها، همه‌چیز شفاف و نقطه پایانی بر آن چک و چانه‌ها گذاشته شد. مسافران همه‌ یک‌صدا معتقدند همین شفافیت در اعلام قیمت و همچنین عدم مداخله راننده و مسافر در قیمت‌گذاری باعث محبوبیت سامانه‌های اینترنتی درخواست خودرو شده است.

بر اساس اعلام رسمی اسنپ، روزانه حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار سفر اسنپی در شهرهای مختلف ایران انجام می‌شود و این یعنی بخش زیادی از مردم به کمک این سامانه ترددهای روزمره‌شان را انجام می‌دهند. از آن‌ جائی که کاهش قیمت و همچنین شفافیت در قیمت‌گذاری دو اصل مهم در انتخاب سرویس‌های آنلاین به عنوان یک راهکار هوشمند حمل‌ونقل بوده، عدم تخصیص سهمیه‌بندی بنزین به این سامانه‌ها می‌تواند هزینه‌ حمل‌ونقل مسافران را افزایش دهد. به این ترتیب یک امکان راحت از زندگی مردم حذف و تردد بخش زیادی از مردم جامعه با مشکل مواجه می‌شود.

تهدید پنهان؛ مسائل اجتماعی

رسیدن به یک وضعیت با ثبات که کمترین میزان دغدغه را به همراه داشته باشد موقعیتی است که بسیاری از مردم جامعه خواهان آن هستند. همین باعث می‌شود که به محض قرار گرفتن در وضعیتی با ثبات نسبی تمام تلاش‌ها برای حفظ آن صورت بگیرد و اگر موضوعی این ثبات‌ را تهدید کرد، بنای شکایت و اعتراض پیش گرفته شود.

حضور تاکسی‌های اینترنتی در جوامع امروزی حالا یکی از همان وضعیت‌های با ثباتی است که طبیعتا از دست رفتن آن می‌تواند زندگی‌های زیادی را فلج کند. امروز گزارش‌های بسیاری مبنی بر میزان وابستگی اقشار مختلف به سرویس‌های اینترنتی درخواست خودرو وجود دارد و این موضوع تا جایی پیش رفته که کلمه اسنپ حالا دیگر جزئی از واژگان روزمره مردم شده است.

واقعیت نهفته در پس چنین داستانی این است که سرویس‌های اینترنتی فعالی مانند اسنپ در واقع نه تنها در حمل‌ونقل، بلکه در سبک زندگی مردم نقش داشته‌اند. امروز افراد زیادی در جامعه برای رسیدن به محل کار خود از سرویس‌های هوشمند استفاده می‌کنند و تا حرفی از تردد به میان می‌آید، نام اسنپ را به میان می‌آورند.

برای آنها نبودن این سرویس‌ها به معنای به هم خوردن سبک نوین رفت‌وآمدی است که به زندگی‌شان گره خورده و به آن عادت کرده‌اند. بدون‌شک یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که می‌تواند ادامه حیات تاکسی‌های اینترنتی را دچار اختلال کند، موضوع سهمیه‌بندی بنزین است.

اگر در میانه سهمیه‌بندی بنزین و سهم‌خواهی سازمان‌ها و نهادهای مختلف نام تاکسی‌های اینترنتی از قلم بیفتد، ادامه فعالیت‌شان به حالت تعلیق درمی‌آید. به گوش رسیدن این خبر افکار عمومی را با ترس بزرگ به هم خوردن وضعیت باثبات فعلی روبه‌رو می‌کند؛ این یعنی مردم برای حفظ روالی که دوستش داشتند و به زندگی‌شان گره خورده دست به اعتراض می‌زنند و همین می‌تواند یک چالش جدید در جامعه به وجود آورد.

منبع: فارس

1981