پلاک‌های قرمز در پایتخت کاهش می‌یابد
شهرداری تهران چندسالی است به بهسازی و ساماندهی محله هرندی و خانه‌های مشهور به پلاک قرمزهای آن اقدام کرده‌است و قصد دارد تعداد این خانه‌ها را کاهش دهد.
هرندی، محله‌ای با چهارصد سال قدمت و بافت تاریخی که می‌توانست به قطب گردشگری پایتخت تبدیل شود اما همچنان جولانگاه معتادان و کارتن‌خواب‌های خیابانی شده است. در منطقه ۱۲ حدود پانصد اثر ثبت شده و هشتصد بنای واجد شرایط در بافت تاریخی دارد.
داستان محله هرندی به زمانی بازمی‌گردد که اسرای عرب را به این گود آوردند. از همین گود عرب‌ها خاک برداشتند و دور تهران حصار کشیدند و بعدها این اسیران در این گودها زندگی کردند. باتوجه به بازخوانی تاریخ، از همان زمان آسیب در این منطقه وجود داشته است. قبل از انقلاب معتادان در همین گودال‌ها پنهان می‌شدند و علیرغم همه تلاشها برای بهسازی این منطقه؛ این وضعیت پس از انقلاب هم ادامه یافت تا اینکه در دهه ۷۰ با مداخله شهرداری این گودال پر شد اما ناهنجاری‌ها در منطقه ادامه یافت.
با تمام مداخلاتی که در محله هرندی شکل گرفته اما همچنان آسیب اجتماعی در این نقطه از تهران وجود دارد. چندسالی‌ست که موضوع پلاک قرمز و زردها در محله هرندی محور گفت‌وگو جامعه شناسان و کارشناسان آسیب اجتماعی شده است.
این محله هشت‌هزار خانوار و سی‌هزار نفر جمعیت دارد که هجده درصد از خانوارهای آن به نحوی در کار تولید و توزیع مواد مخدر بوده‌اند و با عنوان «پلاک قرمز» شناسایی شده‌اند. در سال ۹۴، بیش از ۱۰ درصد پلاک‌های هرندی قرمز بودند که در واقع شامل ۷۰۰ پلاک می‌شدند. در سال ۹۷، نود و هشت پلاک قرمز شناسایی و پلمپ شدند.
مدیر مرکز خدمات اجتماعی منطقه ۱۲ با بیان اینکه با توجه به مطالعاتی که از سال ۹۴ برای آسیب‌های اجتماعی محله هرندی انجام شده، وضعیت خانه‌ها به سه دسته پلاک قرمز، زرد و سبز تقسیم می‌شود، تشریح کرد: پلاک قرمز به پلاکی گفته می‌شود که همه افراد داخل آن پلاک به نوعی آسیب‌دیده اجتماعی هستند. برای مثال خانواده‌ای وجود دارد که پدر معتاد است، کودک جزو کودکان کار است و مادر جزو زنان روسپی و کل اعضای خانواده درگیر موضوع آسیب‌های اجتماعی هستند. پلاک زرد اصطلاحی است که به خانواده‌ای گفته می‌شود که همه اعضا سالم هستند به جز یک یا دو نفر که در گروه آسیب دیده‌های اجتماعی قرار می‌گیرند. برای مثال خانواده سالمی که تنها پدر معتاد یا دختر خانواده فراری است. پلاک سبز، پلاکی است که همه‌ی اعضای خانواده سالم هستند.
سعید شاه میر با بیان اینکه اکثریت پلاک‌های محله‌ی هرندی پلاک‌های زرد هستند، گفت: افراد ساکن در این محله به نحوی درگیر آسیب اجتماعی هستند. پلاک قرمزهای محله هرندی محل تهیه و توزیع و پخش مواد مخدر یا کلونی مواد مخدر و خانه‌های مجردی است.
به گفته شاه‌میر، آخرین آمار مربوط به سال ۹۶ است که نشان می‌دهد نود و چهار پلاک قرمز در محله هرندی در وجود دارد. در حال حاضر در این سال‌ها هم آمار پلاک قرمزها محدود به همین عدد بوده است.
مدیر مرکز خدمات اجتماعی این منطقه در ادامه افزود: باتوجه به تبیین طرح‌ها و دستورالعمل‌های ستاد بهسازی فضای اجتماعی محله هرندی، چند اتفاق قرار بود رخ دهد. سیمای بصری محله ارتباطی به پلاک‌ها ندارد اما پلاک‌ها می‌تواند مسبب تغییر سیمای محله باشد. در سال ۹۴، ۹۵ و ۹۶ طیف وسیعی از معتادان در پارک‌های محله بصورت کلونی مستقر بودند و براثر اوردوز یا نرسیدن مواد فوت می‌کردند. در اقدام اول بهسازی اجتماعی هرندی قرار بود محله از حضور این بخش از افراد پاک شود و سیمای بصری متعادل شود. زمانی که بتوانیم تقاضا را مدیریت کنیم عرضه هم مدیریت خواهد شد. عرضه مواد در محله بود و تقاضای بسیار سیمای بصری محله را تشکیل می‌داد.
او با بیان اینکه بالاخره پلیس تخصصی مبارزه با مواد مخدر به این موضوع ورود پیدا کرد و شهرداری تهران پشتیبانی از آن را انجام داد، گفت: در چند ماه گذشته قبل از عید، نزدیک به ۷هزار نفر از معتادان متجاهر و خیابانی در منطقه ۱۲ و نقاط آسیب‌دیده جمع آوری شدند. این طرح همچنان ادامه دارد و به خصوص با تولیدکنندگان، توزیع کندگان و مصرف‌کنندگان به‌شدت برخورد می‌شود. در حال حاضر شرایط محله نسبت به سال‌های گذشته بسیار مطلوب شده و در طول روز کمتر از ۳ نفر مددجو مشاهده نخواهد شد اما آمار تردد معتادان صفر مطلق نیست.
شاه‌میر تصریح کرد: پلیس تخصصی مبارزه با مواد مخدر، کلانتری محل، شهرداری ناحیه و معاونت اجتماعی منطقه درگیر موضوع جمع آوری بودند. امنیت محله از نظر سیمای بصری ایحاد شد. فاز بعدی برخورد با پلاک قرمزها بود. تعدادی از پلاک قرمزها با توجه به طرح‌های برخورد با معتادان و خرده فروشان کاهش پیدا کرد. لازم به ذکر است تعدادی از پلاک قرمزها هم در مجاورت منطقه ۱۲(باغ آذری) بود. حدود ۷۰ درصد از پلاک‌ها در طرح ضربتی پلیس جمع آوری شد. پلیس مبارزه با مواد مخدر با استفاده از ضابط قضایی به پلاک‌ها ورود پیدا می‌کرد و سپس عوامل اجتماعی در محل به کمک بهزیستی روی هر پلاک متمرکز می‌شدند تا پلاک با دستور قضایی، قطع آب، برق، گاز و نصب بلوک‌های گچی روبروی درب و همچنین ابلاغ و نصب حکم قضایی روی بلوک‌ها پلمپ و ساماندهی شود. ساماندهی به این منظور است که پلاک تخلیه شده و اعضای آن به مکان‌های بازپروری ارجاع پیدا کنند.
او با اشاره به اینکه عموم پلاک‌ها خانه مجردی بودند و مالک خانه را به چند نفر اجاره می‌دهد، عنوان کرد: فاز اول تعیین و تکلیف مالک پلاک است. بسیاری از پلاک‌ها مالک مشخصی ندارند. براساس احکام قضایی نگاه به پلاک‌ها نگاه تخریب نیست یعنی پلاک آسیب دیده تخریب نمی‌شود اما بعد از تعیین و تکلیف در صورت نداشتن مالک مشخص پلاک تغییر کاربری داده می‌شود. این یک اقدام اجتماعی و فرهنگی است. تصمیمات نهایی بر این شد تا پلاک‌ها تغییر کاربری داده شوند و بنابر دستور قضایی فعالیت‌های اجتماعی و هنری در آنجا صورت گیرد یا افراد بی خانمان مستقر شوند.
مدیر مرکز خدمات اجتماعی این منطقه با بیان اینکه تغییر کاربری پلاک‌ها جزو اهداف بلند است تا نگاه تخریب از روی پلاک‌های قرمز برداشته شود، گفت: در سال گذشته و اوایل سال جدید، با جدیتی که دستگاه‌ها روی این موضوع داشتند و تأکید بر بهسازی اجتماعی محله هرندی، جمع آوری معتادان و تخلیه و پلمپ پلاک قرمزها با قوت بیشتری اتفاق افتاد.
منبع: همشهری
1981
