سرنوشت فوقالعاده یک ساختمان صدساله در تهران
ساختمان موزۀ هنر معاصر «آرگو» در خیابان فردوسی تهران، یک نمونۀ درخشان از بازسازی بناهای قدیمی است؛ کارخانهای صدساله که حالا به یک محیط فرهنگی تماشایی تبدیل شده است.
ساختمانی که بیش از ۶۰ سال قبل کارخانهای برای تولید نوشیدنی بود، این روزها به یک موزۀ هنر معاصر تبدیل شده است؛ با یک طراحی خاص و تماشایی که توانسته جایزههای معتبری را در زمینۀ معماری از آن خودش کند.
کارخانۀ آرگو به مدت بیش از نیم قرن متروکه مانده بود و داشت رو به ویرانی میرفت، اما یک مجموعهدار هنر که به دنبال فضایی برای برپایی یک موزۀ خصوصی هنر معاصر میگشت، در سال ۹۵ این بنا را خرید و شروع به بازسازی آن کرد.
یک معمار ایرانی-اتریشی طراحی این پروژۀ بازسازی را به عهده گرفت و در سال ۹۹ آن را به انجام رساند. در سال ۲۰۲۲ وبسایت معماری Dezeen که یکی از معتبرترین وبسایتهای معماری دنیاست، موزۀ کارخانۀ آرگو را به عنوان یکی از آثار برتر معماری دنیا انتخاب کرد. بهعلاوه، این پروژه توانست در همین سال در فهرست برندگان «جایزۀ معماری آقاخان» نیز قرار بگیرد که به لحاظ مالی، بزرگترین جایزۀ معماری دنیا به حساب میآید.
حالا این بنا در قلب تهران، در خیابان فردوسی، به یک الگو و نمونۀ درخشان از نوسازی بناهای قدیمی تهران تبدیل شده است. قدمت بنای کارخانۀ آرگو به صد سال قبل میرسد و این قدمت را همچنان در ظاهرِ دیوارهای آجری این بنا میتوان احساس کرد. اما در عین حال بخشهای تازهای که به بنا اضافه شده، یک روح کاملا مدرن و امروزی نیز به ساختمان بخشیده است.
این ترکیب خاص و تاثیرگذارِ گذشته و امروز را به خصوص در درون فضای ساختمان میتوان احساس کرد. پلکانهای منحنی و سپیدرنگ، حال و هوای صنعتی و هندسی بنا را تلطیف کرده و یک تضاد زیبا به وجود آوردهاند. به علاوه، سقف جدید، پوششهای سیمانی و نورپردازیهای مدرن در کنار دیوارهای طاقدار آجری، احساس اصالت و تازگی را به خوبی در کنار هم قرار دادهاند.
یکی از ویژگیهای مثبت و برجستۀ این بازسازی این است که میتواند نگاه تازهای به منطقۀ جنوب تهران را شکل بدهد. موزۀ کارخانۀ آرگو نشان داده است که خانهها و ساختمانهای قدیمی و فرسودۀ جنوب تهران، اگر به شکل درست و خلاقانهای بازسازی شوند، میتوانند به محیطهایی تبدیل شوند که ضمن حفظ روح اصیل و سنتیشان، با جلوهای تازه و پرطروات، نیازهای مدرن را نیز برآورده میکنند.
در ادامه تصاویری از محیط بیرونی و داخلی این بنا را ملاحظه میکنید. (عکسها توسط احمدرضا شِریکر و مونا جانقربان، از دستاندرکاران پروژه گرفته شدهاند).