وهم‌انگیزترین اکتشافات سال ۲۰۲۲
در اینجا چهار مورد از کشفیات باستان‌شناسی در سال ۲۰۲۲ را مرور خواهیم کرد که به واسطۀ جنبه‌های تاریک و حتی ترسناکشان از سایر یافته‌ها متمایز بودند.
شگفتی‌های دنیای باستان‌شناسی پایان‌ناپذیر است، زیرا انگار شگفتی‌های تاریخ بشر هیچ پایانی ندارد. در کنار یافته‌های زیبا و باشکوه، همیشه اکتشافاتی هم هستند که جنبه‌های رازآلود یا تاریک تاریخ را به ما نشان می‌دهند.
در سال ۲۰۲۲ هم مثل سال‌های قبل، کاوش‌های باستان‌شناسی توانستند دریچه‌های تازه‌ای را رو به شیوۀ زندگی انسان‌ها در صده‌ها و هزاره‌های قبل برای ما بگشایند. بعضی از این اکتشافات تازه، به خاطر راز و رمز‌ها و حتی جنبه‌های ترسناکی که داشتند از بقیه متمایز بودند. در اینجا چهار مورد از این یافته‌های وهم‌انگیز را مرور خواهیم کرد.
۱. استخوان‌های پیشگویی
سایت باستانی مارِشا در فلسطین در عصر باستان یک شهر پررونق بوده است. در زیر این شهر مجموعه‌ای از تونل‌ها و غار‌ها وجود داشته که از آن‌ها به عنوان پرستشگاه و همچنین مخفیگاه استفاده می‌شده است. یکی از عجیب‌ترین یافته‌های باستان‌شناسان در این تونل‌های زیرزمینی که سال گذشته خبر آن منتشر شد، مجموعه‌ای از چندصد استخوان مفصل حیوان است که به نظر می‌رسد برای پیشگویی و نیز بازی از آن‌ها استفاده می‌کرده‌اند. قدمت این استخوان‌ها حتی به قرن سوم قبل از میلاد نیز می‌رسد. ۲۴ مورد از این استخوان‌ها به شکلی کاملا هندسی تراشیده شده بودند و اعداد و حروف یونانی نیز بر روی آن‌ها حک شده بود. در این نوشته‌ها نام‌های خدایان یونانی نیز به چشم می‌خورد.
۲. خمره‌های سنگی در هند
سال گذشته باستان‌شناسان حدود ۶۵ خمرۀ بزرگ از جنس ماسه‌سنگ را در مناطق جنگلی ایالت آسام هند کشف کردند. این خمره‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های متفاوتی ساخته شده بودند. اینکه دقیقا چه کسانی و با چه هدفی آن‌ها را ساخته‌اند مشخص نیست، اما قوی‌ترین حدس این است که این خمره‌ها نیز مانند خمره‌های مشابهی که در کشور لائوس پیدا شده‌اند، در مراسم تدفین مردگان کاربرد داشته‌اند. احتمالا مردمان قوم ناگا در زمانی بیش از ۲ هزار سال قبل، از این خمره‌ها برای نگه‌داری خاکستر مردگان به همراه اشیاء آیینی استفاده می‌کرده‌اند.
۳. جمجمۀ ۸ هزارساله
دو نفر که برای تفریح و قایق‌سواری به رودخانۀ مینه‌سوتا در صد مایلی شهر مینیاپولیس رفته بودند، یک تکه استخوان جمجمه را در ساحل رودخانه پیدا کردند و بدون اینکه کاملا از اهمیت این کشف آگاه باشند، ماجرا را به پلیس گزارش کردند. این جمجمه ابتدا به اف‌بی‌آی فرستاده شد، زیرا این تصور وجود داشت که ممکن است متعلق به کسی باشد که در سال‌های اخیر مفقود شده یا به قتل رسیده است. اما کارشناسان پزشکی قانونی تشخیصشان بسیار متفاوت بود! آن‌ها با انجام آزمایش رادیوکربن اعلام کردند این استخوان بخشی از جمجمۀ مرد جوانی است که حدود شش هزار سال قبل از میلاد زندگی می‌کرده است. بر روی این جمجمه جای یک جراحت وجود داشت، اما این جراحت بهبود یافته بود و معلوم بود که علت مرگ مرد جوان نبوده است.
۴. کودکان قربانی‌شده
در ماه مارس ۲۰۲۲ خبر کشف هشت پیکر مومیایی شده متعلق به کودکان خردسال در کشور پرو منتشر شد. جنبۀ ترسناک این کشف این بود که به اعتقاد باستان‌شناسان این هشت کودک همگی قربانی شده بودند تا یکی از اشراف را در زندگی بعد از مرگش همراهی کنند. این مومیایی‌ها که قدمتشان به ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ سال قبل می‌رسد و مربوط به تمدن‌های قبل از اینکا می‌شوند، همگی در مقبرۀ متعلق به یک شخص عالی‌رتبه دفن شده بودند. در بیرون مقبره نیز استخوان‌هایی متعلق به ۱۲ انسان بالغ و چند حیوان پیدا شد. شخصی که مقبره متعلق به اوست احتمالا یک تاجر ثروتمند بوده که در زمان مرگ بین ۲۵ تا ۳۰ سال سن داشته است. جسد این فرد نیز مومیایی شده بود و دست‌هایش مطابق سنت‌های آن زمان روبه‌روی صورتش بسته شده بودند.
مومیایی‌های کودکان نیز در کیسه‌های پارچه‌ای طناب‌پیچ شده بودند. به گفتۀ باستان‌شناسان این کودکان احتمالا از نزدیکان این شخص بوده‌اند و برای همراهی او در جهان بعد از مرگ قربانی شده بودند. قربانی کردن انسان‌ها به عنوان بخشی از مراسم تدفین، سنتی رایج در تمدن‌های ماقبل‌اینکا در پرو بوده است. در سال ۲۰۱۸ نیز اجساد ۱۴۰ کودک در پرو کشف شد که به همراه تعدادی حیوان در زمانی حدود ۵۵۰ سال قبل قربانی شده بودند.
