سفر به عصر قاجار؛ از پسر رقاص و دلقک دربار تا قدیمی‌ترین عکس بیمارستان

این عکس‌ها را می‌توان بارها و بارها تماشا کرد و هر بار چیزهای تازه‌ای در آن‌ها دید؛ از جزییات لباس‌ها و چهره‌ها گرفته تا شکل و شمایل خانه‌ها و خیابان‌ها و هر چیز دیگری که در طول این یک قرن و اندی دچار تغییرات فراوان شده است.

عکس نخست امروز تصویر گروهی از مطربان است که طبق آنچه در آرشیو مربوطه ذکر شده، رهبری آن به عهدۀ شخصی به اسم داوود یهودی بوده است (مردی که در سمت راست تصویر نشسته است). در این عکس پسر خردسالی با لباس دخترانه در حال رقص دیده می‌شود. رقصیدن پسران با لباس دخترانه در گروه‌های مطربی عهد قاجار مرسوم بود.

عکس دوم تصویری از دروازۀ ورودی میدان سپه است؛ تابلوی یک سقاخانه نیز در اواسط خیابان منتهی به میدان دیده می‌شود. این عکس با توجه به لباس‌هایی که بر تن نظامیان دیده می‌شود، باید مربوط به نخستین سال‌های حکومت پهلوی و اندکی پس از انقراض سلسلۀ قاجار باشد.

عکس سوم، آنگونه که در آرشیو مربوطه ذکر شده، تصویر فردی مشهور به «اسماعیل یزدی» است که ظاهرا به عنوان دلقک در بین عوام و درباریان شناخته می‌شده است. از ایرج افشار نقل شده که این فرد به ویژه به دلیل اندام بسیار فربه و ظاهر نامتعارفش مورد تمسخر بوده است.

عکس آخر از قدیمی‌ترین تصاویری است که کارکنان یک بیمارستان در ایران را به همراه بیمارانشان به تصویر کشیده است. برخی از پرستاران و پزشکان چهره‌های غربی دارند و برخی نیز ایرانی به نظر می‌رسند؛ برخی از بیماران (در ردیف نشسته) بانداژی بر روی یکی از چشم‌هایشان دارند که نشان می‌دهد تحت مداوای چشم بوده‌اند.