گزارشی از کشف هیجان انگیز رژ لب 4 هزار ساله ایران

وبگاه آمریکایی  " بیزنس اینسایدر"  با انتشار گزارشی در این باره نوشت:

یک لوله سنگی کوچک که در میان بقایای تمدن مرموز عصر برنز در منطقه جیرفت ایران یافت شده، می تواند قدیمی ترین نمونه شناخته شده رژ لب باشد.

این لوله ویال که قدمت آن به حدود 4 هزار سال ( و یا به طور دقیق بیش از 3600 سال ) می رسد، در میان بقایای افراد قدرتمندی که در عصر برنز در منطقه جیرفت استان کرمان ایران زندگی می کردند، پیدا شده است.

اندازه لوله و تزئینات پیچیده آن نشان می دهد که احتمالا توسط یکی از اعضای نخبه جامعه استفاده می شده است.

محققانی که این مطالعه را رهبری کرده اند گفتند، احتمالا نحوه استفاده از این ویال به این شکل بوده که لوله را در یک دست نگه می داشتند و از یک "اپلیکاتور" برای استعمال خمیر قرمز تیره با دست دیگر استفاده می‌کردند.

به گفته دانشمندان، این خمیر داخل ویال به طرز قابل توجهی شبیه به دستور العمل های مورد استفاده در رژ لب های امروزی است. این امر می تواند این لوله را به اولین نمونه از رژ لب که تاکنون در دنیا پیدا شده، تبدیل کند.

بقایای رژ لب 4 هزار ساله ایران: لوله سنگی (ویال) از جنس کانی کلینوکلر و محتویات داخل آن

"ماسیمو ویداله" باستان شناس دانشگاه "پادوآ" در ایتالیا به بیرنس اینسایدر گفت: "به تدریج، ما به ساخت پالتی از لوازم آرایشی رسیدیم که با توجه به بازسازی ما، بسیار بسیار شبیه به کاری است که امروزه انجام می دهیم. "

او گفت که تیم تحقیق  پیشتر آثار سایه چشم سبز، آبی و صورتی مایل به زرد را نیز در این منطقه پیدا کرده بود.

وی افزود: " رژ گونه به عنوان آخرین سورپرایز بود زیرا ما قبلا هرگز چنین چیزی پیدا نکرده بودیم."

ویداله گفت که مطالعه لوازم آرایشی در باستان شناسی می تواند سرنخ های حیاتی در مورد توسعه فرهنگ های عصر برنز ارائه دهد.

برای ایجاد رنگدانه های موجود در لوله، مردم آن عصر باید دانش پیشرفته ای از متالورژی می داشتند.

ویداله گفت: "این یک شاخه بسیار تخصصی از متالورژی است، زیرا هر چیزی که با رنگ ها مرتبط باشد، تا حد زیادی بر پایه اکسیدهای فلزی است. بنابراین این واقعا کل ماجرا را هیجان‌انگیز می‌کند."

اما "لوئیز بایسال"، دانشیار دوره پیش از تاریخ در دانشگاه آنکارا، که در این مطالعه شرکت نداشته، گفت: "دانستن اینکه چگونه افراد در گذشته ظاهر خود را بهبود بخشیده اند، بسیار دشوار است."

او در ایمیلی به بیزنس اینسایدر گفت: "ما فرصت کمی برای یافتن شواهد مستقیم از استفاده از لوازم آرایشی بر روی بدن داریم، زیرا این موارد به ندرت حفظ می شوند. به استثنای موارد آشکار برای مثال در مصر باستان. مصریان و بین النهرینی ها در آن زمان از خط چشم استفاده می کردند."

این یافته‌ها سرنخ‌های مهمی در مورد نحوه زندگی قوم "مرهشی"‌های ایرانی شرقی می‌افزاید. این افراد قدرتمند برای باستان شناسی ناشناخته بودند تا اینکه در سال 2001 سیلابی که در منطقه جیرفت جاری شد و گورستان های 4 هزار ساله را بیرون آورد.

از آن زمان، باستان شناسان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این فرهنگ گم شده بسیج شده اند.

برخی از باستان شناسان قدمت و اصالت آثار کشف شده در این مکان را زیر سوال برده اند، اما ویداله معتقد است که اکنون با کشف های جدید، این شائبه ها برطرف شده است.

وی گفت: تحقیقاتی که ما در سال‌های بعد انجام داده‌ایم تمام این شبهات را در مورد تقلبی یا جعلی بودن آثار جیرفت را کاملا رد می‌کند.

گودال‌های حاصل از حفاری‌های غیرقانونی در محوطه باستان‌شناسی جیرفت

برای ویداله و همکارانش، طراحی لوله رژ لب ممکن است به تلاش اولیه برای برندسازی محصولات گرانبها اشاره کند.

برای بایسال منطقی است که خمیر قرمز شبیه به لوازم آرایشی امروزی است که هزاران سال در گذشته یافت می شد.

بایسال گفت استفاده از رنگدانه‌های قرمز در بدن انسان به دوران پارینه سنگی بازمی‌گردد، بنابراین جای تعجب نیست که در این تاریخ نسبتا متاخر در تاریخ بشر، یک نسخه رسمی‌تر از رنگ‌آمیزی که در حال حاضر برای ما آشناتر بود، استفاده می‌شد. 

او گفت، با این حال، قبل از اینکه بتوانیم با اطمینان این لوله سنگی را ظرف رژ لب بنامیم، تحقیقات بیشتری لازم است.

او گفت: "اگرچه بسیاری اشاره می کنند که این رنگ قرمز به عنوان رژ لب توسط خانم ها استفاده می شد، اما اطلاعات کمی در مورد جنسیت افراد استفاده کننده از این لوازم وجود دارد، بنابراین احتمالا خیلی زود است که بگوییم چه کسی ممکن است از این رنگ استفاده کرده باشد یا واقعا چگونه از آن روی اجزای صورت استفاده کرده است؛ به‌ویژه با در نظر گرفتن اینکه در بسیاری از فرهنگ‌های گذشته و حال، آرایش فقط موضوعی مختص به جنسیت زنان محدود نمی‌شود."

با این حال، کشف این ظرف می تواند به باستان شناسان کمک کند تا نمونه های دیگری را بیابند و هدف از ساخت این ابزار در آن دوران را بهتر درک کنند.

بقایای تمدن جیرفت در استان کرمان