معرفی قلههای بالای 8هزار متر جهان
چهارده کوه مستقل زمین هستند که ارتفاعشان از سطح دریا به بیش از ۸۰۰۰ متر میرسد. این کوهها همگی در رشتهکوههای هیمالیا و قراقروم در قارهٔ آسیا قرار دارند.
بلندترین قله های جهان - 14 قله 8000 متری جهان در رشته کوه های هیمالیا و قراقوروم در قارهٔ آسیا و در میان کشورهای هند، چین، پاکستان و نپال واقع شده است، هشت هزار متریها (The Eight-thousanders) 14 کوه مستقل هستند که ارتفاعشان از سطح دریا به بیش از ۸۰۰۰ متر میرسد و عنوان بلندترین قله های جهان دارند.
1- اورست، ساگاراماتا، چومولونگما | Everest
نپال، تبت 8850 متر 29،029 فیت
نخستین صعود: هیئت انگلستان - ادموند هیلاری (نیوزلند) و شرپا تنسینگ نورگی (نپال) 29.5.1953
الف - قله جنوبی 8750 متر
ب - قله شمال شرقی اصلی 8383 متر
نخستین صعود: هیئت انگلستان - راسل بروس (زلاند نو) هری تایلور - 6.8.1988
ج - قله شمال شرقی فرعی 8180
نخستین صعود: هیئت انگلستان - پیتر بوردمن، جو تاسکر - 17.5.1982
د - قله غربی 8296 متر
نخستین صعود: هیئت اسلونی - دژان پدوژک، رومان روباس - 12.5.1979
2- کی 2، چوگوری، گادوین آستین | K2
پاکستان، چین 8611 متر 28.250 فیت
نخستین صعود: آشیل کامپاگنونی و لینو لاسیدلی (ایتالیا) 31.7.1954
الف - قله جنوب غربی 8580 متر
نخستین صعود: هیئت ژاپنی - ایهو اوهتانی، نظیر صبیر (پاکستان) 7.8.1981
ب - قله جنوبی 8132 متر
3- کانچن چونگا | Kangchenjunga
نپال، ایالت سیکیم 8586 متر 28.170 فیت
نخستین صعود: هیئت انگلستان - جورج باند و جو براون 25.5.1955
الف - قله مرکزی 8482 متر
نخستین صعود: هیئت لهستان - وژک برانسکی، آندژهنریخ، کازیمیر اولخ 22.5.1978
ب - قله جنوبی 8476 متر
نخستین صعود: هیئت لهستان - اوگنیوس چروباک، وژک وروژ 19.5.1978
ج - قله غربی (یالون کانگ) 8433 متر
نخستین صعود: هیئت ژاپن - یوتاکا آگتا، تاکو ماتسودا - 14.5.1973
4- لوتسه یا لهوتسه | Lhotse
نپال، تبت 8516 متر 27،290 فیت
نخستین صعود: هیئت سوئیسی - فریتز لوشینگر و ارنست رایز 18.5.1956
الف - قله میانی I (مرکزی) 8423 متر
نخستین صعود: هیئت روسیه - الکسی بولوتف، پیوتر کوزنتسف، سرکی تیموفیف، یوگنی وینوگرادسکی - 23.5.2001
ب - لوتسه شار 8398 متر
نخستین صعود: هیئت اتریشی - ژوزف مایر، رولف والتر - 12.5.1970
ج - قله میانی فرعی 8373 متر
نخستین صعود: فاقد صعود
5- ماکالو | Makalu
یک کوه منفرد واقع در 22 کیلومتری شرق کوه اورست است و شکلی شبیه به یک هرم چهار وجهی دارد. به عنوان یکی از سخت ترین کوه ها برای صعود، مطرح شده و دلیل آن شیب بسیار زیاد و تیغه های تیز خط الراس آن می باشد.
نپال، تبت 8463 متر 27.765 فیت
نخستین صعود: هیئت فرانسوی - جان کوزی و لیونل تری 15.5.1955
6- چوآیو | Cho Oyu
"الهه ی فیروزه" در 20 کیلومتری غرب کوه اورست قرار دارد، این کوه در رشته کوه های هیمالیا و در مرز بین چین و نپال می باشد. به دلیل شیب نه چندان زیاد آن، اکثر کوهنوردان آن را آسان ترین صعود هشت هزارمتری ها می دانند.
نپال، تبت 8201 متر 26.905 فیت
نخستین صعود: هئیت اتریش - ژوزف جوشلر، هربرت تیچی، پاسانگ داوا لاما (نپال) 19.10.1954
الف - قله شمال غربی 8156 متر
7- دائولاگیری یا دهالاگیری | Dhaulagiri I
"کوهستان سفید" بخشی از رشته کوه های هیمالیا می باشد که در شمال غربی پُخارا (Pokhara) درناحیه ی شمال نپال مرکزی قرار گرفته است.
نپال 8167 متر 26.795 فیت
نخستین صعود: هیئت سوئیس - کورت دیمبرگر (اتریش)، پیتر داینر (آلمان)، ارنست فوئرر، اربین شلبرت، ناوانگ دورجی (نپال) نیما دورجی (نپال) 13.5.1960
8- ماناسلو، کوتنگ | Manaslu
در منطقه ی گورخا (Gorkha) واقع در Mansiri Himal که بخشی از هیمالیا در نپال است، جای گرفته است. ماناسلو دارای خط الراس های طولانی، یخچال ها و چشم اندازهایی با شیب زیاد می باشد.
نپال 8163 متر 26.782 فیت
نخستین صعود: هیئت ژاپن- توشی ایمانیشی، گیالزن نوربو (نپال) 9.5.1965
9- نانگاپاربات، دیامیر | Nanga Parbat
در زبان اردو به معنای "کوهستان برهنه" می باشد. همچنین به "کوهستان قاتل" نیز شهرت دارد. دلیل این نام گذاری این است که در نیمه اول قرن بیستم تعداد زیادی از کوهنوردانی که قصد داشتند این صعود سخت را انجام دهند، جان خود را از دست داده اند.
کشمیر 8125 متر 26.656 فیت
نخستین صعود: هیئت اتریش - آلمان، هرمان بول 3.7.1953
الف - قله جنوبی 8042 متر
نخستین صعود: هیئت سوئیس - اولی بوهلر - 17.8.1982
10- آناپورنا | Annapurna I
این قله که در مذهب هندو به "خدایگان حاصلخیزی و زراعت" منسوب است، بخشی از منطقه ی حفاظت شده با وسعت 7629 کیلومتر مربع در کشور نپال می باشد. با توجه به میزان تلفات کوهنوردان صعود کننده به این قله که حدود 40 درصد می باشد، این کوه را شماره یک مرگبارترین کوه ها است.
نپال 8091 متر 26.545 فیت
نخستین صعود: هیئت فرانسوی - موریس هرزوک، لوئیس لشنال 3.6.1950
الف - قله مرکزی 8064 متر
نخستین صعود:هیئت آلمانی - ادو بونینگ، لودوینگ گریسل، هینز اوبروخ - 3.10.1980
ب - قله شرقی 8029 متر
نخستین صعود: هیئت اسپانیایی - ژوزه مونال آنگلادا، امیلیون سیویس، جورج ونس 29.7.1974
11- گاشربروم 1، هیدن پیک | Gasherbrum I | K5
در منطقه ی قراقروم در هیمالیا واقع شده است و در همان رشته کوه های گاشربروم جای گرفته است. "قله پنهان" نامی است که کوهنوردان روی این قله گذاشته اند و مردم محلی آن را rgasha (گاشا) می نامند به معنای "کوهستان زیبا".
کشمیر، سین کیانگ 8068 متر 26.470 فیت
نخستین صعود: هیئت آمریکایی - اندرو کوفمان، پیتر شوئنینگ - 5.7.1958
12- برودپیک، فالکون کانگری | Broad Peak | K3
بخشی از همان رشته کوه های گاشربروم است و فقط 8 کیلومتر با قله ی مشهور K2 فاصله دارد. مردم محلی به این قله را "Faichan Kangri" (فیچن کنگری) می نامند.
کشمیر، سین کیانگ 8051 متر 26.400 فیت
نخستین صعود: هیئت اتریشی - هرمان بول، کورت دیکبرگر، مارکوس شامو، فریتز وینتر استیلر - 9.6.1957
الف - قله مرکزی 8011 متر
نخستین صعود: هیئت لهستانی - کازیمیرک کلازک، مارک کزیسکی، نوس کولیس، بودان نواژک، آندره سیکورسکی - 28.7.1975
13- گاشربروم 2 | Gasherbrum II | K4
در مرز بین پاکستان و چین واقع شده است و بخشی از رشته کوه های گاشربروم می باشد. این قله در منطقه ی قراقروم در هیمالیا قرار دارد.
کشمیر، سین کیانگ 8035 متر 26.363 فیت
نخستین صعود: هیئت اطریش- ژوزف لارچ، فریتز موراک، جوآن ویلنپارت- 7.7.1956
14- شیشاپانگما، گوزاینتیان | Shishapangma
که به طور کامل در داخل خاک کشور چین (در تبت مرکزی) قرار دارد و در زبان تبتی به معنای "قله ای بر فراز دشتهای پوشیده از چمن" می باشد.
تبت 8027 متر 26.358 فیت
نخستین صعود: هیئت چین - هسو چینگ، چانگ چون ین، وانگ فوزو، چن سام، چن تینگ لینگ، وسانگ یو، سودنام دوجی، میگمار تاشی، دوجی، یونتن - 2.5.1964
الف - شیشاپانگمای مرکزی 8012 متر
نخستین صعود: هیئت ژاپنی - ماکاتو هارا، هیرو کومامیا، هیروفومی کونیشی - 10.10.1982
تاریخچه آغاز صعود 8000 متریها
نخستین تلاش ثبتشده برای فتح یک هشت هزار متری به سال ۱۸۹۵ باز میگردد که آلبرت اف. مامری و جی. نورمن کولی صعود خود به نانگاپاربات را آغاز نمودند اما مرگ مامری و دو گرکای همراهش بر اثر سقوط بهمن این تلاش را نافرجام گذاشت. نخستین صعود موفقیتآمیز ثبتشده به یک هشت هزار متری به ۳ ژوئن ۱۹۵۰ باز میگردد که موریس هرتزوگ و لوئی لاشنال موفق به فتح قلهٔ آناپورنا شدند.
نخستین کوهنوردی که موفق به صعود به تمامی ۱۴ هشت هزار متری شد رینولد مسنر ایتالیایی بود که آخرین قله را در ۱۶ اکتبر ۱۹۸۶ فتح نمود. یک سال بعد در ۱۹۸۷، جرزی کوکوکچای لهستانی موفق به تکرار این موفقیت شد.
با وجود این مسنر این ۱۴ قله را بدون استفاده از کپسول کمکی اکسیژن فتح کرده بود و ۹ سال طول کشید تا کوهنورد دیگری به نام ارهارد لورتان بدون بهرهگیری از کپسول اکسیژن موفق به فتح ۱۴ قلهٔ هشت هزار متری در سال ۱۹۹۵ شود.
همچنین پورپا تاشی نپالی رکورددار فتح ۱۴ قله با ۲۶ بار صعود در فاصلهٔ سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ است و پس از او در جایگاه دوم، خوانیتو اویارزابال با ۲۵ بار صعود در فاصلهٔ ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۱ قرار دارد.
ایتالیا با ۵ کوهنورد، شمار بیشترین صعود به تمامی هشت هزارمتریها را دارد و پس از آن کره جنوبی با ۴ کوهنورد و قزاقستان، لهستان و اسپانیا با ۳ کوهنورد قرار گرفتهاند. نخستین زنی که مدعی صعود به هر ۱۴ قله شد اوه اون سان کرهای بود که بنا بر ادعای او آناپورنا آخرین قلهای بود که در ۲۷ آوریل ۲۰۱۰ توسط او فتح گردید.
اما صحت این ادعا مورد تردید گروههای مختلف قرار گرفت و حتی فدراسیون کوهنوردی کرهٔ جنوبی اعلام کرد که ادعای فتح قلهٔ کانگچنجونگا توسط او در سال ۲۰۰۹ نامحتمل است. همچنین ادورن پاسابان، کوهنورد رقیب او نیز این صعود را پیشتر مورد تردید قرار داده بود و در نهایت در سال ۲۰۱۰ نام ادورنه پاسابان به عنوان نخستین کوهنورد زنی که موفق به صعود به هر ۱۴ قلهٔ هشت هزار متری شده بود اعلام گردید.
همچنین در اوت ۲۰۱۱، گرلینده کالتنبرونر اتریشی نخستین زنی شد که هر ۱۴ قلهٔ هشت هزار متری را بدون استفاده از کپسول اکسیژن فتح نمود.
نمودار مقایسه قله های 8000 متری و هفت قله بلند در هفت قاره
فهرست 14 قله هشت هزار متری
قله ارتفاع مکان اولین صعود اولین صعودکنندگان اولین صعود زمستانی اولین صعودکنندگان زمستانی کل صعودها صعود ایرانیان شمار مرگها
1 | اورست | 8848 متر |
چین
نپال |
29 May 1953 |
ادموند هیلاری تنزینگ نورگای |
17 Feb 1980 |
Krzysztof Wielicki Leszek Cichy |
5104 نفر | 21 نفر | 210 |
2 | کی 2 | 8611 متر |
چین
پاکستان |
31 Jul 1954 |
آکیله کامپانیونی لینو لاچدلی |
302 نفر | 2 نفر | 66 | ||
3 | کانچنچونگا | 8586 متر |
نپال
هند |
25 May 1955 |
جرج بند جو براون |
11 Jan 1986 |
Krzysztof Wielicki جرزی کوکوشکا |
243 نفر | 1 نفر | 40 |
4 | لوتسه | 8516 متر |
چین
نپال |
18 May 1956 |
فریتز لوکسینگر ارنست رایس |
31 Dec 1988 | Krzysztof Wielicki | 396 نفر | 15 نفر | 11 |
5 | ماکالو | 8485 متر |
چین
نپال |
15 May 1955 | Terray | 09 Feb 2009 |
Simone Moro Denis Urubko |
234 نفر | 9 نفر | 26 |
6 | چو اویو | 8201 متر |
چین
نپال |
19 Oct 1954 |
یوزف یوشلر پاسانگ داوا لاما هربرت تیشی |
12 Feb 1985 |
Maciej Berbeka Maciej Pawlikowski |
2668 نفر | 8 نفر | 39 |
7 | دائولاگیری | 8167 متر | نپال | 13 May 1960 |
کورت دیمبرگر پیتر داینر ارنست فورر آلبین شلبرت ناوانگ دورجی نیما دورجی |
21 Jan 1985 |
Andrzej Czok جرزی کوکوشکا |
358 نفر | 6 نفر | 58 |
8 | ماناسلو | 8163 متر | نپال | 9 May 1956 |
توشیو ایمانیشی گیالزن نوربو |
14 Jan 1984 |
Maciej Berbeka Ryszard Gajewski |
297 نفر | 16 نفر | 53 |
9 | نانگاپاربات | 8126 متر | پاکستان | 03 Jul 1953 | هرمان بوهل | 287 نفر | 6 نفر | 64 | ||
10 | آناپورنا ۱ | 8091 متر | نپال | 03 Jun 1950 |
موریس هرزوگ لوئی لاشنال |
03 Feb 1987 |
جرزی کوکوشکا Artur Hajzer |
153 نفر | 1 نفر | 59 |
11 | گاشربروم ۱ | 8080 متر |
چین
پاکستان |
05 Jul 1958 |
اندرو کافمن پیت شونینگ |
09 Mar 2012 |
Adam Bielecki Janusz Gołąb |
265 نفر | 8 نفر | 25 |
12 | برودپیک | 8051 متر |
چین
پاکستان |
09 Jun 1957 |
فریتز وینترستلر مارکوس شمرک کورت دیمبرگر هرمان بوهل |
359 نفر | 11 نفر | 19 | ||
13 | گاشربروم ۲ | 8034 متر |
چین
پاکستان |
07 Jul 1956 |
فریتز موراوج یوزف لارش هانس ویلنپارت |
02 Feb 2011 |
سیمون مورو Denis Urubko کوری ریچارد |
836 نفر | 8 نفر | 19 |
14 | شیشاپانگما | 8027متر | چین | 2 May 1964 |
هسو چینگ چانگ چون-ین وانگ فوجو چن سن چنگ تین لیانگ وو تسونگ یوئه سودنام دوجی میگمار تراشی دوجی یونتن |
14 Jan 2005 |
Piotr Morawski سیمون مورو |
274 نفر | 3 نفر | 23 |
35