آخرین جنگ صلیبی قرن بیستم

جنگ بوسنی که ٢٧ سال پیش در چنین روزی (٩ آوریل ١٩٩٢) آغاز و به‌درستی با لقب «نسل‌کشی» از آن یاد شد. جنگی که بین سه قوم صرب، بوسنیایی و کروات به طور همزمان در جریان بود، اما در این میان مسلمانان بوسنیایی بیش از دو قوم دیگر آسیب دیدند و به عبارتی حتی بیش از آن‌ها نیز تحت فشار و تحریم‌های بین‌المللی قرار داشتند.

بعد‌ها یعنی سال‌ها بعد از پایان این نسل‌کشی گسترده مشخص شد که کشور‌های اروپایی با علم به جنایاتی که در بوسنی در حال وقوع است، تنها به خاطر ترس از تشکیل یک کشور مسلمان در قلب اروپا چشم بر همه این کشتار‌ها بسته و امید داشتند صرب‌ها با به جان خریدن این بدنامی احتمال تشکیل کشوری مسلمان در قاره سبز را از بین برده و اروپا را به قلمرویی صرفا مسیحی مبدل کنند.

تولد یوگسلاوی از دل جنگ جهانی

پس از تجزیه امپراتوری عثمانی در پایان جنگ جهانی اول، قلمرو‌ها و کشور‌های بسیاری از دل سرزمین‌های این امپراتوری متولد شدند که یکی از آن‌ها پادشاهی صربستان، کرواسی، اسلوونی بود. درواقع این سرزمین که تا پیش از جنگ جهانی اول پادشاهی صربستان نامیده می‌شد بعد از پایان این جنگ و با الحاق مناطقی از امپراتوری اتریش-مجارستان به پادشاهی صربستان، کرواسی، اسلوونی تغییر نام داد.

تغییر دوم در این سرزمین بعد از پایان جنگ جهانی دوم رخ داد و اینجا بود که کشور یوگسلاوی با رهبری مارشال تیتو و با تجمیع سرزمین‌های صربستان، کرواسی، اسلوونی، بوسنی و هرزگوین، مونته‌نگرو، مقدونیه و کوزوو اعلام وجود کرد. دور هم جمع‌کردن چنین تنوع نژادی و مذهبی را شاید بتوان هنر تیتو قلمداد کرد، اما بعد از مرگ تیتو و خصوصا در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، موج تمایلات استقلال‌طلبانه به یوگسلاوی رسید و جمهوری‌های تشکیل‌دهنده این کشور یکی یکی خواهان جدایی از حکومت مرکزی شدند.

ترسیم مرز‌های سیاسی جدید با خون

روند جدایی جمهوری‌هایی، چون کرواسی و اسلوونی از یوگسلاوی بدون درگیری و خونریزی نبود، اما این اقدام جمهوری بوسنی و هرزگوین برای استقلال بود که شعله یک جنگ داخلی تمام‌عیار را روشن کرد. با توجه به ترکیب متخلخل نژاد‌های مختلف در جمهوری‌های یوگسلاوی، صرب‌های ساکن در جمهوری بوسنی که اقلیت قابل توجهی را نیز تشکیل می‌دادند با برافراشتن عَلَم اتحاد با جمهوری صربستان اسلحه به دست گرفته و دست به کشتار همسایه‌های مسلمان خود زدند.

در اندک زمانی جمهوری‌های مختلف برای حمایت از هم‌نژاد‌های خود که در جمهوری‌های دیگر در اقلیت بودند، بسیج شده و به این ترتیب بود که جنگ داخلی خونبار یوگسلاوی در اواخر قرن بیستم میلادی کلید خورد. جنگی که پس از سه سال و به بار آوردن تلفات انسانی بسیار نهایتا با فشار آمریکا و دیگر قدرت‌های اروپایی در کنفرانس صلح دیتون پرونده‌اش بسته شد.

منبع: باشگاه خبرنگاران

1980