مهربانی مردم دلیل ازدحام کارتن خواب‌ها در شیراز/ ۷۰ درصد معتادان متجاهر بومی استان فارس نیستند
برخورد بسیار گرم و مهمان نوازانه مردم ساکن شیراز با کارتن خواب‌ها فضا را برای آنها امن کرده و اهدای پتو، لباس و غذای گرم سبب می‌شود روز به روز بر تعداد آنها که اغلب نیز بومی این استان نیستند اضافه شود.
چندی پیش در گزارشی مفصل تحت عنوان "شیراز بهشت کارتن خواب‌ها" به بررسی و لزوم ساماندهی وضعیت کارتن خواب‌ها، زباله‌گردها، معتادان متجاهر و افراد بی‌خانمانی پرداختیم که علاوه بر آلوده کردن معابر و خیابان‌ها و مخدوش کردن منظر و سیمای شهر شعر و ادب، منشا آسیب‌های اجتماعی و مخاطرات فراوانی نیز هستند.
اقدامات صورت گرفته را نیز بیان و اشاره کردیم که با شیوع کووید 19 و طبق مصوبه ستاد مبارزه با کرونا، گرمخانه به عنوان مرکزی موقت و گذرا که شرایطی نسبتا مطلوب جهت بیتوته و صرف غذای آنها به ویژه در شب‌های سرد زمستان را فراهم می‌کرد، تعطیل شد تا دیگر بار شاهد هجوم این افراد به سطح شهر به ویژه در شب‌های شیراز شویم.
با بالا رفتن قیمت کاغذ و کارتن و پلاستیک، زباله‌گردی به صنعتی جذاب برای بسیاری از باندها و مافیاها یا به شکل قانونی‌تر آن شرکت‌های پیمانکاری تبدیل شده و وانت بار، سه چرخه و گاری‌های دستی هم دست به کار شده و محل‌هایی نیز برای دریافت این زباله‌ها از معتادان و بی‌خانمان‌ها مشخص شده و در ازای این بهره‌کشی به آنها اندکی دستمزد و غذا می‌دهند.
شهرداری اوایل به این سبب که این شرکت‌ها بار زیادی از دوش شهرداری بر می‌داشتند به ساماندهی جدی وضعیت آنها و یا ارائه طرحی جهت اجبار مردم به تفکیک زباله درون منزل نمی‌پرداخت تا اینکه با بالا رفتن دامنه انتقادات، شهرداری نیز پی چاره‌اندیشی برای این آسیب اجتماعی برآمد.
شهروندان ضمن ابراز نارضایتی از وضعیت سرگردانی دوره‌گردهای زباله‌گرد در سطح شهر می‌گفتند مسئولان مدام ما را به رعایت بهداشت فردی جهت پیشگیری ازشیوع بیماری‌ها تشویق می‌کنند اما نیمکت‌های کنار پیاده‌روها و جلوی مغازه‌ها و بانک‌ها نیمه شب جولانگاه این جماعت می‌شود که کمترین سطح بهداشت فردی را هم رعایت نمی‌کنند.
ساماندهی دوره‌گردها و معتادان بر عهده کیست؟
دستگاه‌ها و ادارات مختلفی در ساماندهی افراد دوره‌گرد و زباله‌گرد به ویژه آن دسته موسوم به معتاد متجاهر، دخیل هستند. بیمه سلامت موظف است معتادان بهبود یافته و حتی خانواده‌های آنها را رایگان تحت پوشش قرار دهد، اداره کل ثبت احوال و همچنین اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی باید نسبت به احراز هویت آنها، محل سکونت و ملیت آنها اقدام کرده و استعلامات لازم را به نهادهای مربوطه بدهد.
بهزیستی مکلف است نگهداری، معاینه و درمان آنها و ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی را برعهده بگیرد، شهرداری باید زیرساخت‌های لازم برای تامین سکونتگاه و سرپناه برای آنها را فراهم کند، دستگاه قضائی و انتظامی به ویژه در صورت سابقه‌دار بودن آنها باید مراقبت‌های لازم را به عمل آورد، ستاد مبارزه با مواد مخدر بودجه لازم برای اقدامات فوق را جذب کند و بین این نهادها هماهنگی به عمل آورد.
اداره پیشگیری و ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی شهرداری نسبت به ساماندهی و جمع‌آوری آنها از سطح شهر اقدام کند، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و فنی و حرفه‌ای نسبت به آموزش زنان و مردان معتاد و زمینه‌سازی جهت اشتغال آنها وظیفه دارد، دانشگاه علوم پزشکی نسبت به معرفی و تامین پزشک و واحد درمانی و داروی این افراد و همچنین انجام دوره‌های آموزشی برای آنها مکلف است و در نهایت کمیته امداد نیز نسبت به حمایت و پوشش‌دهی خانواده‌های آنها وظیفه دارد.
درباره فرجام طرح ساماندهی این افراد نظر شورای شهر شیراز را جویا شدیم، سعید نظری عضو هیئت رئیسه شورای شهر شیرازاظهار داشت: برخی مردم به ما می‌گویند «چرا شهرداری اینها را جمع نمی‌کند» و شهرداری را مامور ساماندهی وضعیت افراد زباله‌گرد و کارتن خوابی که اغلب به مواد مخدر اعتیاد دارند می‌دانند حال آن که این وظیفه‌ای بین دستگاهی بوده و هماهنگی بیش از 10 دستگاه را می‌طلبد.
وی ضمن منطقی دانستن تعطیلی گرمخانه‌ها به دلیل احتمال تبدیل آنها به کانون ابتلا و نشر کرونا در سطح شهر معتقد است نبود مدیریت یکپارچه و چند دستگاهی بودن این مسئله مدیریت آن را پیچیده کرده و به ویژه شیوع کرونا نیز آن را حادتر کرده اما با این حال قانونگذار درباره ساماندهی معتادان سطح شهر برای کلیه دستگاه‌ها تعیین تکلیف کرده و به عنوان مثال طبق ماده 16 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مقام قضائی، ضمن تبصره و شروطی، مراکز دولتی و مجاز درمان و کاهش آسیب را به عنوان محل نگهداری معتادان متجاهر به اعتیاد، برای مدت یک تا سه ماه معرفی کرده و به همین دلیل در ابتدای دوره پنجم شورای شهر، مرکز نگهداری، درمان و کاهش آسیب معتادان موضوع ماده 16 شیراز را در دهکده سلامی فراهم و برای بیش از 2000 نفر آن را تجهیز کردیم که بعد بهزیستی عنوان کرد امکانات این اداره فقط جوابگوی پذیرش 250 نفر است.
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی و ورزشی شورای شهر شیراز خاطرنشان کرد: به دلیل سرگردانی تعداد زیادی از این افراد بی‌خانمان در سطح شهر و کمبود بودجه و امکانات، با پیگیری رئیس اداره پیشگیری و ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی و بازدید اعضای شورای مبارزه با مواد مخدر، ظرفیت پذیرش نفرات را بالا بردیم اما همچنان برای پذیرش معتادان زن مشکلاتی وجود داشت و مجبور بودیم از بخش خصوصی کمک بگیریم.
70 درصد معتادان متجاهر شیراز بومی فارس نیستند
از سخنگوی شورا می‌پرسم مگر چه تعداد معتاد متجاهر در سطح شیراز سرگردان است که می‌گوید: حدود 2500 معتاد متجاهر در سطح شهر شیراز وجود دارد که بیش از 70 درصد آن غیربومی بوده و 10 درصد کل این تعداد نیز بانوان هستند. از این تعداد حدود 1200 نفر دارای پرونده هستند که آنها را به کمپ‌های ماده 17 بخش خصوصی داده‌ایم و تحت درمان و مشاوره و 1300 نفر نیز آواره کوچه و خیابان هستند.
البته کمک‌های مردمی خوبی نیز به آنها می‌شود به عنوان مثال یک خیر مرکزی راه انداخته و هر دوره بین 80 تا 100 نفر از آنها را در مشاغلی شرافت‌مندانه به کار می‌گیرد تا بعد از بهبود وضع روحی و جسمی و بازیابی اعتماد به نفسشان، مرخص شده و نفرات جدید جایگزین شوند و در این راستا مرکز فنی و حرفه‌ای نیز می‌تواند بسیار مفید باشد.
وی در ادامه با گلایه از آن دسته شهروندانی که به جای جداسازی پسماندهای تر و خشک از هم و تفکیک زباله‌هایی چون شیشه، پلاستیک، کاغذ و مقوا از مبدا و در منزل خود و تحویل هفتگی آنها به ماموران شهرداری این زباله‌ها را درب منزل و باغچه یا در کوچه در ساعات مختلف رها می‌کنند گفت: مشارکت شهروندان در تفکیک زباله از مبدا که علاوه بر کمک به ساماندهی وضعیت پسماندها و فواید بهداشتی و اقتصادی، مانع از صحنه‌هایی چون پاره کردن پلاستیک زباله سر کوچه می‌شود به مرور باعث کاهش حضور معتادان و زباله‌گردها در سطح شهر می‌شود.
طبق بند 20 ماده 55 قانون شهرداری‌ها موظف هستند با مشاغلی که آلودگی و ایجاد مزاحمت داشته و یا با شرایط ناایمن در محدوده شهر فعالیت می‌کنند از جمله ضایعات فروشان و مستعمل فروشان که با سلامت مردم در ارتباط هستند و آسیب‌های زیست محیطی مخربی را به دنبال دارند برخورد و آنها را پلمب کند.
سخنگوی شورای شهر شیراز درباره اقدامات شهرداری در این باره می‌گوید: بارها خطر انبارهای ضایعات به ویژه در مناطق جنوبی شهر را به مسئولان متذکر شدیم و حتی از اصناف خواستیم در صدور پروانه برای چنین اصنافی دقت بیشتری کنند و در این خصوص شهرداری هر از گاهی با مراکز دپو و جمع‌آوری ضایعات و مواد بازیافتی به ویژه در بافت قدیم برخورد کرده و حتی کار شهرداری با اتحادیه صنف آسیاب‌داران و علافان شیراز به عنوان مجوز دهنده به برخی شرکت‌های جمع‌آوری ضایعات به مراجع قانونی نیز کشیده است.
وی در ادامه ضمن بیان این نکته که آب و هوای بسیار خوب شیراز حتی در شب‌های پاییز و زمستان یک دلیل اصلی هجوم این افراد به استان فارس است گفت: کمک شهروندان به این افراد زباله‌گرد را اگر چه عملی عاطفی، انسانی و دینی می‌دانیم اما این لطف سبب هجوم این افراد از شهرها و استان‌های دیگر به شیراز شده و با بالا رفتن ، ارزش ضایعات به ویژه پلاستیک، شیشه و مقوا نیز بالا رفته و بازار جذابی را برای آنها فراهم کرده و خیلی از این افراد با جمع‌آوری زباله، هزینه مواد مخدر خود را تامین می‌کنند.
سخنگوی شورای شهر شیراز همچنین برخورد بسیار گرم و مهمان‌نوازانه مردم ساکن شیراز فضا را برای آنها امن کرده و اهدای پتو، لباس و غذای گرم سبب می‌شود روز به روز بر تعداد آنها که اغلب نیز بومی این استان نیستند اضافه شود و در ادامه مشکلاتی مانند سرقت‌های خرد، آلودگی‌های محیطی و احساس ناامنی برای شهروندان فراهم کنند.
در پایان نظری از برگزاری جلسه شورای شهر شیراز و پیگیری تخصیص اعتبارات جهت حل این مسئله به ویژه پیش از آغاز سرمای پاییز و زمستان خبر داد که در گزارش‌های آتی نتایج آن را به نظر مخاطبان خواهیم رساند.
منبع: تسنیم
68
