اعترافی که «سرزمین کهن» را نجات داد/ سینمایی‌ها «زنده» می‌شوند؟
کلید خوردن سریال بهروز افخمی درباره سیل نوروز ۹۸، ختم به خیر شدن پرونده «سرزمین کهن» و حضور امین حیایی در یک تبلیغ تلویزیونی از مهمترین اتفاقات یک هفته اخیر در تلویزیون بود.
امروز پنجشنبه ۲۴ بهمن ماه می‌توانید با بیست و هشتمین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور مهمترین رویدادها و خبرهای تلویزیون و شبکه نمایش خانگی در هفته‌ای که گذشت، با خبرگزاری مهر همراه شوید.
چهره هفته؛ بهروز افخمی و بازگشت به کارگردانی
برنامه «نقد سینما» ابتدای دهه فجر با یک تغییر اصلی کار خود را شروع کرد و آن تولید و پخش برنامه بدون مجری بود. بهروز افخمی مجری «نقد سینما» در آخرین برنامه قبل از آغاز جشنواره فیلم فجر اعلام کرد به دلیل کلید زدن سریال «رعد و برق» باید مدتی در شهرستان باشد و نمی‌تواند این برنامه را در ایام جشنواره فجر همراهی کند. بنابراین «نقد سینما» بدون حضور او روی آنتن رفت.
همزمانی این خداحافظی با تولیدی شدن «نقد سینما»، شایعاتی را هم به دنبال داشت از جمله اینکه افخمی از برنامه قهر کرده است و به دلیل ضبطی شدن برنامه دیگر در آن حضور نخواهد داشت؛ شایعه‌ای که در همان ایام و با حضور افخمی در یکی از برنامه‌های ویژه فجر، عملاً آن را تکذیب کرد.
افخمی اما در همین حین، تولید رسمی سریال «رعد و برق» خود را در مناطق جنوبی کشور آغاز کرد؛ نقاطی که ابتدای نوروز امسال با سیل درگیر شد و افخمی می‌خواست اولین کارگردانی باشد که با فضایی داستانی و غیرمستند سراغ این سوژه می‌رود. او با تولید این سریال بعد از حدود ۷ سال دوباره به سریال سازی بازگشته است بعد از اینکه در این سال‌ها در سینما و اجرای برنامه‌های «هفت» و «نقد سینما» مشغول بود. او چندین سریال مختلف در تلویزیون ساخته است هرچند شاید هنوز هم مهمترین و نوستالژیک ترین آنها «کوچک جنگلی» باشد.
در مدتی که در جنوب کشور در حال آغاز تصویربرداری سریال خود بود شایعات هم بالا گرفت و موجب شد افخمی بعد از چند شب در برنامه «نقد سینما» حضور پیدا کند و درباره شایعات رفتنش از برنامه توضیحاتی ارائه کند. او در این توضیحات بیان کرد: «شنیدم که خیلی درباره نبودن من صحبت شده که من به خاطر اینکه برنامه ضبطی شده است قهر کرده ام، درصورتی‌که من از اول برنامه را ضبطی دوست داشتم، شخصاً اصرار کردم که ضبطی بشود زیرا فکر می‌کنم وقتی برنامه ضبطی باشد جذاب‌تر می‌شود. البته کار در این شکل برنامه بیشتر می‌شود و هزینه‌ها بالا می‌رود. متأسفانه اکنون نمی‌توانم برنامه ضبطی داشته باشم زیرا باید در طول هفته کار کنم اما با پیشبرد سریالم از اوایل سال آینده مجدداً به برنامه می‌آیم.»
با رد این شایعات، افخمی هم تولید سریالش را به‌صورت جدی در پیش گرفته و هم از این هفته و با بازگشت برنامه «نقد سینما» به روال هفتگی سابق، باردیگر در مقام مجری به این برنامه بازخواهد گشت.
اتفاق ویژه هفته؛ اعتراف به یک اشتباه
طی این سال‌ها سریال‌های مختلفی با موضوع اقوام گوناگون از شبکه‌های سیما پخش شده است؛ سریال‌هایی که برخی از آنها یک نقطه اشتراک داشتند و آن، این بود که در همان چند قسمت ابتدایی دلخوری و حتی عصبانیت قومیت مورد نظر را برانگیخته بود. به طور مثال فصل اول سریال پرطرفدار «پایتخت» که به مردم خطه شمال می‌پردازد، سریال «بانوی سردار» که یک قهرمان بختیاری را محور قرار داده بود و سریال «وارش» که داستان آن هم در میان خطه شمال کشور می‌گذرد همه اینها شروعی حاشیه‌ای و انتقادی از طرف قومیتی را داشتند که سریال‌ها درباره آنها ساخته شده بود؛ انتقادهایی که می‌رفت تا جلوی ادامه پخش سریال را هم بگیرد و البته هر سه یک اشتراک دیگر هم داشتند آن هم اینکه با مقاومت مدیران و ادامه پخش سریال موجب شدند که انتقادها با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای به تقدیر و تشکر تبدیل شود و مردم آن خطه‌ها خواهان ساخت فصل‌های بعدی شوند.
این میان تنها سریالی که قربانیِ نبودِ مقاومت و حمایت‌های مدیران شد «سرزمین کهن» بود. سریالی که قسمت‌های ابتدایی آن اعتراض بختیاری‌ها را برانگیخت و مدیران صداوسیما برای دلجویی جلسات بسیاری را برگزار کردند با این حال این جلسات و رایزنی‌ها که حتی به مجلس شورای اسلامی و بزرگان قوم بختیار هم کشیده شد نتوانست مجوز پخش سریالی را که اتفاقا در مدح بختیاری‌ها بود و قهرمان آن به نوعی یاداور تلاش های این قوم در تاریخ معاصر بود صادر کند. بعد از پخش «وارش» و ایستادگی مدیران در مقابل حاشیه‌ها این سوال برای برخی از رسانه‌ها پیش آمد که چرا این حمایت‌ها از سرزمین کهن بوجود نیامد و تکلیف این سریال چه خواهد شد؟ گفتگوهایی با مدیران وقت انجام شد و میرباقری هم در گفتگویی با خبرنگاران اظهار امیدواری کرد که سوء تفاهم‌ها نسبت به این سریال رفع شود.
تا اینکه چندی پیش محمود کرم پور یکی از پژوهشگران تاریخ بختیاری در برنامه «سلام صبح بخیر» حضور یافت و نکاتی را مطرح کرد که نه تنها نشان از صداقت و جسارت او داشت که می‌توانست به نوعی به حیات دوباره سریال قربانی شده سیما کمک کند.
این پژوهشگر در این سخنان درباره دلخوری‌های اولیه از سریال کمال تبریزی که باعث توقف پخش آن شد بیان کرد: «دلیل این دلخوری اهانتی بود که یکی از کاراکترها به قوم بختیاری می‌کند و آنها را به عنوان خدمتگزار یا نوکر انگلیس معرفی می‌کند. در صورتی که دقیقا باور بفرمایید ما دو سه بار در طول تاریخ با انگلیسی‌ها می‌جنگیم و کشته می‌شویم. آش نخورده و دهان سوخته به ما زور آمد و گفتیم این همه مجاهدت کردیم، در همه جا از جمله جنگ تحمیلی بود و یک دفعه چنین توهینی بدون هیچ دلیلی به ما می‌شود.»
وی البته در ادامه صحبت هایش لب به یک اعتراف گشود که از صداقتی قابل ستایش برخوردار بود و گفت: «من این سریال را تا آخر ندیدم اما می‌گویند در اواسط سریال خیلی از بختیاری‌ها تعریف و تمجید می‌شود.»
او همچنین در واکنش به مجری برنامه که به یک تکنیک اشاره کرده بود که طی آن «اتهامی به فرد یا قومی زده می‌شود اما در طول داستان مشخص می‌شود که این اتهام واهی بوده است» نیز پاسخ داد: «ما بختیاری‌ها زود قضاوت کردیم و همان یکی دو قسمت را دیدیم. ان شاءالله جمعی از بختیاری‌ها می‌نشینند و این کار را کامل می‌بینند.»
و به این ترتیب این گفتگو کمک کرد که یکی از حاشیه‌ای ترین سریال‌های تلویزیونی این سال‌ها که چند بار به مرحله پخش رفت و حتی با تغییر نام و اصلاحیه و دوبله برخی از دیالوگ‌ها همراه شد قرار است دوباره به رایزنی‌ها و مذاکره‌هایی برای پخش نزدیک شود.
حاشیه هفته؛ تغییر چهره امین حیایی در یک تبلیغ
طی ماه‌های اخیر هنرمندان مختلفی پایشان به تبلیغات تلویزیونی باز شده است که درباره برخی از آنها و هنرشان که در این حوزه به تاراج گذاشته می‌شود نیز در همین بسته خبری هفتگی نوشته‌ایم. هنرمندانی چون سروش جمشیدی که علی رغم سال‌ها کار در عرصه‌های مختلف نمایشی و تصویری توسط خود تلویزیون و با نقش «قیمت» در مجموعه «دورهمی» برند شده بودند و حالا با تبلیغاتی که آورده چندانی برایشان نداشت دوباره دیده شده بود.
در ماه‌های اخیر حضور هنرمندان در تبلیغات تلویزیونی پررنگ هم بود از حضور پژمان جمشیدی که بعد از فوتبال با تلویزیون به عرصه هنر ورود کرده بود و با تبلیغاتی درباره فروش فرش دیده می‌شد تا زوج نیما فلاح و سحر ولدبیگی که سال‌هاست آنها را به عنوان بازیگران تلویزیون می‌شناسیم و اتفاقا در سال‌های اخیر پروژه مهمی در سیما نداشته‌اند و یا امیرحسین آرمان که او هم در چند سال اخیر چند سریال در تلویزیون بازی کرده و حالا یک چهره تبلیغاتی شده است.
البته حضور چهره‌ها در تبلیغات تلویزیونی منحصر به بازیگران نیست سیروان خسروی خواننده یا برخی از هنرمندان سینما و حتی ورزشکاران نیز در این تبلیغات دیده می‌شوند. اخیرا تبلیغی هم از شهربانو منصوریان قهرمان ووشوی ایران، برای یک ماشین لباسشویی دیده شده است.
اما این تبلیغات برای چهره‌هایی که در خود تلویزیون برند شده‌اند شاید بیشتر از سودآوری نوعی امتیاز منفی به همره داشته باشد. مثل آگهی‌ای که این روزها در تلویزیون پخش می‌شود و امین حیایی در آن برندی یک سس گوجه فرهنگی را تبلیغ می‌کند.
حیایی اگرچه بازیگر سینماست اما در یکی دو سال اخیر بیشتر با فعالیتش در تلویزیون و از طریق داوری در برنامه «عصر جدید» در مقابل چشمان بینندگان قرار گرفته و بعد از در معرض توجه قرار گرفتن در یکی از پربیننده ترین برنامه‌های تلویزیونی چنین تبلیغی اگر به لحاظ مادی برایش سودآور باشد به لحاظ حرفه‌ای، مزیت چندانی نخواهد داشت. به‌خصوص که همین روزها خبر رسیده است فصل دوم «عصر جدید» بدون تغییر در ترکیب داوران کلید خورده و خیلی زود شاهد حضور دوباره امین حیایی در قاب این برنامه هم خواهیم بود.
سینما در سیما؛ تولیدی شدن برنامه‌های سینمایی فرصت یا تهدید
حاشیه‌های مختلفی در برنامه‌های زنده تلویزیونی در چند وقت اخیر باعث شد سازمان صداوسیما با یک عزم جدی به سمت ضبطی کردن برخی از برنامه‌ها برود. هرچند بیشترین دلیلی که برای این رویکرد روی آن تاکید می‌شد ارتقای برنامه‌ها بود و اینکه استاندارد برنامه سازی حرکت از برنامه‌های زنده به سمت آثار تولیدی است اما مرتضی میرباقری معاون سیما در نهایت با صراحت اعلام کرد که حاشیه‌های صحبت‌های ناخواسته مجریان و کارشناسان برنامه‌ها یکی از دلایل اصلی این رویکرد بوده است.
روند ضبطی شدن برنامه‌های تلویزیونی عملاً قرار بود فرصتی باشد تا برنامه‌ها با انرژی و وقت و زمان کافی به احیای خود پرداخته و کیفیت را ارتقا دهند اما هنوز کیفیت جدیدی در برنامه‌ها ارائه نشده است. بخشی از برنامه‌هایی که طی این رویکرد ضبطی شدند برنامه‌های زنده سینمایی بودند که در ایام جشنواره فیلم فجر به صورت تولیدی روی آنتن رفتند. هرچند حسین کرمی قائم مقام معاونت سیما پیش از این به خبرگزاری مهر گفته بود ابلاغیه‌ای برای برنامه‌های سینمایی نداشته اند. با این حال با شروع سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر دو برنامه «هفت» و «نقد سینما» در شبکه سه و شبکه پنج به شکل تولیدی پخش شدند.
تولیدی شدن این برنامه‌ها که انتظار می‌رفت برنامه‌ها را با آیتم‌های بصری و بسته‌های متنوع تر و همچنین نظم و برنامه ریزی و هدفمندی مشخص تری در برنامه‌ها همراه کند کمک چندانی نکرد.
خروجی دو برنامه که با گفتگو با عوامل فیلم‌ها و منتقدان همراه بود نتوانست برگ برنده جدیدی رو کند علی رغم اینکه امسال یک مزیت دیگر هم برای برنامه‌های سینمایی به وجود آمده بود و طی ابلاغیه‌ای فقط شبکه‌های سه، پنج و نمایش توانسته بودند در بازه فجر برنامه سینمایی پخش کنند. البته یک نکته قابل توجه هم بازه زمانی پخش هر دو برنامه بود که آن قدر دیروقت بود عملا هر تلاشی هم نافرجام می‌ماند.
باید دید سیاست سازمان صداوسیما در پخش غیرزنده برنامه‌های سینمایی، پس از عبور از ایام پرچالش جشنواره فجر همچنان برقرار خواهد بود و یا شاهد تغییر در این رویکرد در پخش هفتگی این برنامه خواهیم بود.
پیشنهاد ویژه؛ سریال «پرگار»
سریال «پرگار» با نام قبلی «آسمان هوای باران دارد» توسط شهرام شاه حسینی ساخته شده است. تصویربرداری این سریال حدود ۲ سال پیش کلید خورد و بیش از حد معمول طول کشید. چندین بار هم برای پخش از شبکه یک در کنداکتور قرار گرفت که هر بار به قطعیت نرسید.
سریال «پرگار» فضایی اجتماعی دارد و ماجرای خانواده‌ای است که برای ادامه تحصیل دخترشان در مقطع دکتری راهی تهران شده و با مشکلاتی مواجه می‌شوند.
بهرنگ علوی که پیش از این در سریال قبلی با شاه حسینی همکاری داشت از جمله بازیگران پرگار است و فریبا کوثری، مرجانه گلچین و بابک کریمی از دیگر بازیگران آن هستند.
شاه حسینی پیش از این سریال‌هایی چون «همه چیز آنجاست» و «هشت و نیم دقیقه» را در تلویزیون کارگردانی کرده است که فضایی اجتماعی درباره ازدواج، زن دوم و انتقام داشتند. این سریال‌ها توانسته بود به دلیل ورود به موضوعات اجتماعی و علی رغم انتقادهایی که به انها وارد بود پربیننده باشد.
این سریال از هفته آینده شنبه ۲۶ بهمن ساعت ۲۲ روی آنتن شبکه یک سیما می‌رود.
منبع: مهر
72
